Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Prace z serii  „Sweet Venezuela” to trzy rulografie w formie kwadratu, w który wpisane zostały trójkąty. W zależności od odbitki: pojedynczy ( „Sweet Venezuela I”), dwa ( „Sweet Venezuela II”) i trzy ( „Sweet Venezuela III”). Figury zabarwione są w sposób analogiczny do układu barw w widmie światła białego – od czerwieni przy podstawie, do fioletu przy wierzchołku. Kolory tła są takie same, jednak zostały umieszczone w odwrotnym porządku. W ten sposób na środku powstaje szeroki żółty pas, a tło przez moment przenika się z trójkątami. Cykl należy do grupy prac, w których Getulio Alviani badał fenomenologię gradacji chromatycznej oraz interakcje kolorów podstawowych i dopełniających.

Wpływ na taki kierunek zainteresowań miał zapewne jeden z jego mistrzów, Josef Albers, artysta i teoretyk związany z Bauhausem oraz zrealizowany przez niego cykl prac  „Homage to the Square”. Cała seria opierała się na matematycznie określonym formacie kilku kwadratów, które zdają się na siebie nachodzić. Ta geometryczna abstrakcja stanowiła dla Albersa szablon do badania subiektywnego doświadczenia koloru. W omawianym cyklu i podobnych pracach z serii  „Chromia Spettrologica”, Alviani porusza zbliżone zagadnienia, analizując między innymi efekty, jakie wywołują sąsiadujące ze sobą kolory.

Jednocześnie w pracach włoskiego artysty istotną rolę odgrywa zjawisko światła, które należy do głównych przedmiotów jego zainteresowania. Jak Alviani sam wielokrotnie zaznaczał, zawsze poruszało ono jego wyobraźnię – obserwował jak rozkłada się na przedmiotach czy powoduje przeobrażenia tonalne barw. We wczesnych pracach posługiwał się czernią, by analizować w jaki sposób strumień światła może zmienić czarną płaszczyznę w jarzący się bielą punkt. Służyły mu do tego różnorodne, odmienne fakturowo, płaszczyzny. Z czasem wprowadził do prac kolor, stosując barwy światła białego. Szczególną rolę pełnił tu, tworzący złudzie rozświetlenia, żółty. Kompozycje z cyklu  „Sweet Venezuela” czy wspomniane  „Chromia Spettrologica” przypominają realizacje z serii  „Linee luce”, w których Alviani, wykorzystując blachę aluminiową o specjalnie opracowanej powierzchni, tworzył odbijające światło reliefy i obiekty.

W drugiej połowie lat 70. Getulio Alviani ukierunkował swoje teoretyczne zainteresowaniu ku idei stworzenia idealnego muzeum, które byłoby nie tylko zbiorem obiektów i dokumentacji historycznej, ale strukturą zaprojektowaną z myślą o edukacji i aktywizacji percepcji wizualnej zwiedzającego. W 1981 roku otrzymał szansę jej wdrożenia, obejmując kierownictwo Muzeum Sztuki Nowoczesnej Fondacio Soto w Ciudad Bolivar w Wenezueli. Przekształcając instytucję skupił się na sztuce konstruktywistycznej, czyniąc ją tym samym pierwszym i jedynym na świecie muzeum w całości poświęconym strukturalnej wizualności.

Dorota Stolarska-Kultys

Prace z serii  „Sweet Venezuela” to trzy grafiki w formie kwadratu. W kwadraty wpisane zostały trójkąty.  W zależności od odbitki: jeden ( „Sweet Venezuela I”), dwa ( „Sweet Venezuela II”) i trzy ( „Sweet Venezuela III”). Figury mają kolory takie jak widmo światła białego. Od czerwieni u dołu do fioletu u góry. Barwy tła są takie same. Zostały jednak ułożone odwrotnie. W ten sposób na środku powstaje szeroki żółty pas. Przypomina odbijające się światło. Artysta bada w cyklu wzajemne relacje kolorów podstawowych.

Dorota Stolarska-Kultys

Informacje o artyście:

1.  Getulio Alviani był grafikiem i projektantem.

2. Projektował m.in. tkaniny, przedmioty codziennego użytku, biżuterię, wnętrza mieszkalne i meble.

3. Interesował się układami linii. Linie mogą być umieszczone gęsto lub rzadko. Linie mogą być grubsze lub cieńsze. Alviani tak układał linie, aby stwarzały iluzję ruchu.

4. Alviani był przedstawicielem op-artu. Kierunek ten powstał w latach 60. XX wieku. Op-art, czyli sztuka optyczna, używa układu linii, aby stworzyć wrażenie złudzenia pulsowania, ruchu i falowania.  

5. Zaprojektował charakterystyczne meble: np. na czarnym blacie okrągłych stolików malował różne figury geometryczne. Najczęściej były to pięciokątne lub sześciokątne figury w kolorach podstawowych. Wzdłuż krawędzi namalowanych figur przebiegały łączenia. Dzięki łączeniom można było złożyć stół. Blat okrągłego stolika mógł zmienić się na pięciokątny.

6. W 1964 roku zaprojektował tkaniny dla włoskiej projektantki mody Germany Marucelli. Tkaniny miały wzór w linie, umieszczona rzadko lub gęsto. Plisowane spódnice podczas ruchu modelki tworzyły zmieniające się układy linii.

7. Projektowana biżuteria nawiązywała do jego prac z serii „Linee luce”. Były to prace zrobione z połyskliwej blachy aluminiowej, która różnie odbijała światło.

8. Bardzo cenił artystę i teoretyka Josefa Albersa. Josef Albers zrobił cykl prac „Homage to the Square”. W latach 20. XX wieku Albers pełnił funkcję artysty – mistrza  (Formmeister ) w Bauhausie.  Bauhaus był szkołą twórczego projektowania.

9. W 1981 roku Getulio Alviani zaczął kierować Muzeum Sztuki Nowoczesnej Fondacio Soto w Ciudad Bolivar, w Wenezueli. Alviani pokazuje w nim sztukę konstruktywistyczną i wizualną. Sztukę dla której ważny jest układ linii, struktura  kształtów i zmieniające się światło.

Opis dzieła:

Prace Getulio Alvianiego z serii „Sweet Venezuela” to trzy grafiki w kształcie kwadratu.

W kwadrat wpisane zostały trójkąty. Prace są w barwach tęczy. Są to barwy czyste: podstawowe i pochodne. W grafikach Alvianiego stopniowo jeden kolor przechodzi w drugi kolor. Na środku zawsze jest kolor żółty. Dla Alvianiego kolor żółty jest światłem. Artysta bardzo interesował się zjawiskiem światła. Alviani zwracał uwagę jak światło pada na różne przedmioty. Obserwował jak światło zmienia barwę przedmiotów. 

Małgorzata Wiktorko, Agnieszka Wojciechowska -Sej, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Getulio Alviani

Tytuł: „Sweet Venezuela I”, „Sweet Venezuela II”, „Sweet Venezuela III”

Wymiary: bez passe-partout - wysokość 68,3 cm,  szerokość 68,6 cm; z passe-partout - wysokość 99,8 cm,  szerokość 72 cm

Technika: rulografia

Rok powstania: 1970

Cykl Getulio Alvianiego „Sweet Venezuela” stanowią trzy prace graficzne w formie pionowych prostokątów.  Na białych arkuszach nadrukowane są barwne kwadraty, które pozostawiają szerokie białe pasy marginesów na dole i na górze. W kwadratowych polach wpisane są trójkąty – jeden, dwa i trzy w kolejnych odbitkach. Ich podstawy są tożsame z dolnymi krawędziami odbitek. Rulografia to unikatowa technika graficzna opracowana przez Alvianiego.

„Sweet Venezuela I” to kwadratowa grafika, w którą wpisany jest trójkąt równoramienny. Podstawa trójkąta jest równa dolnej krawędzi kwadratu, z dolnych narożników pracy wyprowadzone są ramiona trójkąta, które spotykają się pośrodku górnego brzegu grafiki. Figura geometryczna pokryta jest przenikającymi się kolorami w układzie poziomych. Począwszy od dołu trójkąt jest różowy, środkowa część jest żółta i z żółcieni przez zieleń kończy się kolorem ciemnoniebieskim. Środkowy pas żółty przebiega przez całą pracę, wchodząc także na połacie tła po prawej i lewej stronie. Tło bowiem jest zabarwione odwrotnie niż figura. Dół tła jest ciemnoniebieski i poprzez zieleń dociera do żółci w centrum. Środkowa żółć zaś przechodzi w intensywny róż. Ta gradacja kolorystyczna powtarza układ barw w widmie światła białego. Praca „Sweet Venezuela II” powtarza ten sam schemat kolorystyczny, jednak  kwadratową odbitkę wypełniają dwa smukłe trójkąty równoramienne. Obie podstawy oparte są o krawędź grafiki. Zakomponowane są symetrycznie – po prawej i lewej stronie pracy, nie nachodzą na siebie, są rozłączne. „Sweet Venezuela III” zachowuje analogiczną do poprzednich prac kolorystykę, lecz jej powierzchnię zajmuje rytm trzech smukłych trójkątów ustawionych w jednym rzędzie, gdzie dolna krawędź pracy jest tożsama z podstawami trójkątów. Przez centrum środkowego  trójkąta przebiega oś symetrii pracy.

Getulio Alviani to włoski malarz związany z op- artem i sztuką kinetyczną. Swoją fascynację dla eksperymentów kolorystycznych osadzonych w abstrakcji geometrycznej zawarł w książce o Josephie Albersie wydanej w 1988 roku. W swoich cyklach graficznych Alviani niejako kontynuuje rozważania Albersa, które zainicjował poprzez  „Homage to the Square”. Cała seria opierała się na matematycznie określonym formacie kilku kwadratów, które zdają się na siebie nachodzić. Ta geometryczna abstrakcja stanowiła dla Albersa szablon do badania subiektywnego doświadczenia koloru. W omawianym cyklu Alviani porusza zbliżone zagadnienia, analizując między innymi efekty, jakie wywołują sąsiadujące ze sobą kolory.

Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN