Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Zwid Puławski II" przypomina archaiczny pług, drewniany obiekt pozornie rodem z wiejskiego obejścia lub gigantyczną procę. Po bliższym przyjrzeniu nabiera raczej cech narzędzia o nieznanej już dziś funkcji, pochodzącego z wyimaginowanego skansenu. Grubo ciosane drewno, do którego Bereś później dodawał polne kamienie, konopne sznury czy jutowe worki, stało się podstawowym materiałem dla rzeźb artysty już pod koniec lat 50. XX wieku. Tworzone w latach 60. XX wieku „Zwidy" posiadały w intencji twórcy charakter duchowy: miały w nich tkwić moce przywołujące przeszłość, były rodzajem reliktu najważniejszych ludzkich wartości. Prace z tej serii wskazywały na siły utkwione w dawnych formach życia, ściśle łączących człowieka i ziemię-naturę, które współcześnie uległy zatraceniu, tym samym zubażając istotę człowieczeństwa. „Zwidy", dla których przyroda była istotnym punktem odniesienia, artysta często eksponował w naturalnym krajobrazie lub przestrzeni miejskiej.

Ewa Gałązka (Cytat za: „Abecadło", red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb.[35])