Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Party-Tura z kroplą VI", „Party-Tura z jęzorkiem XI", „Party-Tura z biczykiem VIII" to trzy z większej serii obiektów rzeźbiarskich zbudowanych z dwóch części – obszytego płótnem kawałka gąbki umieszczonego na sklejce i metalowego stojaka-pulpitu na nuty. Pierwsze dwa obiekty z serii („Party-Tura efemeryczna (śmierć)" i „Party-Tura z ogonkiem") powstały jeszcze na początku lat 70. i były zapowiedzią cyklu ważnego dla lat 90. Łącznie obiektów było 13, a motyw „Party-Tury" pojawił się także w wieloelementowej pracy „Bestiarium Infantki". Prace z cyklu cechuje charakterystyczne dla twórczości Marii Pinińskiej-Bereś formalne odniesienie do cielesności i erotyczne skojarzenia. Przez zastosowanie surrealizujących połączeń znaczeniowych, zwyczajne rzeczy przyjmują w obiektach tworzonych przez artystkę zaskakujące konotacje.

Szaro-różowy miękki obiekt przypominający rozłożoną księgę to element żeński. W pracach artystki kobieca cielesność przejawia się w miękkości i krągłości form budowanych przy użyciu lekkich, określanych jako „nie-męskie”, materiałów takich jak gąbka czy tkanina. Z kobiecością wiąże się także zastosowana kolorystyka – pastelowe i łagodne odcienie różu i biel, tradycyjnie łączone z delikatną „płcią piękną”. Drugi element pracy to sztywny twardy stojak o fallicznym kształcie symbolizujący męskość. To przewrotna gra zarówno z formą i materią, jak i ze stereotypami – to, co miękkie łączy się z kobiecością, a co twarde z męskością.

Każdy z obiektów z serii „Party-Tur" wyróżnia się dodatkowym elementem wykonanym z różowej tkaniny wypełnionej miękkim tworzywem.  „Jęzorek” i „biczyk” umieszczone zostały w zagięciu rozłożonej księgi, „kropla” spływa z jej krawędzi i znajduje się na podłodze u stóp stojaka. Sam obiekt-księga przypominający zarys rozłożonych kobiecych nóg to subtelna aluzja do waginy. Prace wywołują erotyczne skojarzenia, jednakże przez zastosowaną formę, zdrobniałe nazwy i przewrotny tytuł artystka unika wulgarności. O intymności i seksualności mówi w sposób czuły, wręcz humorystyczny.        

Dorota Stolarska-Kultys

„Party-Tura z kroplą VI", „Party-Tura z jęzorkiem XI", „Party-Tura z biczykiem VIII" to trzy z większej serii obiektów. Wszystkie składają się z dwóch części. Jedna to kawałek gąbki obszyty płótnem. Druga to metalowy stojak na nuty. Każdy z obiektów wyróżnia się dodatkowym elementem (jęzorkiem, biczykiem i kroplą). Są one zrobione z różowej tkaniny wypełnionej miękkim tworzywem. Artystka odnosi się w pracach do tematu ciała. Porusza też wątki erotyczne. Opiera się na stereotypach. To co miękkie i różowe łączy się u niej z kobiecością. W pracy są to szaro-różowe lekkie obiekty przypominające książkę. To co twarde, jak sztywny pionowy stojak na nuty, odnosi się do męskości. Artystka z humorem podchodzi do tematu intymności i relacji damsko-męskich. 

Dorota Stolarska-Kultys

Maria Pinińska-Bereś robiła instalacje artystyczne.

„Party-Tura” to tytuł cyklu prac Marii Pinińskiej-Bereś. Tytuł nawiązuje do wykonywania utworu muzycznego z wykorzystaniem partytury. Partytura to zapis utworu muzycznego za pomocą nut. Jest to zapis przeznaczony dla dyrygenta. Za pomocą cienkiej pałeczki – batuty dyrygent kieruje wykonaniem utworu muzycznego.

Maria Pinińska-Bereś rozdziela słowo partytura na dwie części: „Party-Tura”. „Party” -  to określenie popołudniowego przyjęcia towarzyskiego. „Tura” – to np. kolejka w grze. Artystka dzieląc słowo partytura („Party-Tura”), przewrotnie zmienia jego sens.

Zamiast batuty artystka stworzyła poskręcany różowy biczyk. Z „Party-Tury z kroplą” rozciąga się różowa kropelka. Zwinięty różowy języczek dotyka „Party-Tury z jęzorkiem”.

Artystka odwołuje się do zmysłowego odczucia utworu muzycznego.

Zakręcony biczyk przypomina zmysłowy dotyk. Różowy języczek oznacza zmysłowe smakowanie. Zwisająca różowa kropla odwołuje się do kropelki potu spływającej z czoła emocjonalnego dyrygenta.

„Party-Tury” wykonane są z biało-różowego materiału wypełnionego miękką gąbką. Są jakby rozłożonymi poduszkami.

Maria Pinińska-Bereś często wykorzystuje w swojej twórczości kolor różowy. Lubi też miękkie, zaokrąglone formy odwołujące się do kobiecego ciała. Jej prace wywołują zmysłowe skojarzenia.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autorka: Maria Pinińska-Bereś

Tytuł: „Partytura z jęzorkiem XI”, „Partytura z kroplą VI”, „Partytura z biczykiem VIII”

Wymiary:  metalowy stojak na nuty: wysokość 100 cm, blat stojaka - szerokość 30 cm, głębokość 30 cm; obiekt – „książka” spoczywająca na blacie stojaka: wysokość zmienna w poszczególnych obiektach od 38 do 50 cm, szerokość zmienna w poszczególnych obiektach od 50 do 57 cm, grubość – od 8 do 10 cm.

Technika: technika własna

Rok powstania: 1995, 1996

„Party- Tury” Marii Pinińskiej Bereś to trzy osobne obiekty przestrzenne, składające się za każdym razem z czarnego metalowego stojaka na nuty, zwieńczonego ustawionym pod kątem około 30 stopni prostokątnym pulpitem ze sklejki i prostokątnego kawałka gąbki o grubości około 3 cm., obszytego jasnoszarym płótnem, który przypomina rozłożoną książkę. Stojaki na nuty mają długą nogę wspartą na rozwidlonej potrójnej postawie tworzącej obrys ostrosłupa o podstawie trójkąta o bokach 30 cm. Każda z rzeźb dodatkowo zawiera, zasygnalizowany w tytule, przedmiot z pomalowanej na różowo gąbki obszytej tkaniną.

„Party-Turę z kroplą VI” wyróżnia pomarańczowy napis PARTY i TURA zapisany wielkimi literami na stronicach księgi. PARTY- po lewej stronie na górze, TURA – po prawej stronie na dole. Tytułowa kropla to kształt wielkości gruszki uszyty z pomalowanego na różowo płótna, wypchany miękkim tworzywem. Kropla przymocowana jest do wstęgi różowej tkaniny zaczepionej do sklejkowego pulpitu. Wisząca kropla znajduje się na wysokości około 50 centymetrów.

„Party-Tura z jęzorkiem XI” dookreślona jest obłą formą z gąbki obszytej płótnem pomalowanym na różowo, wystającą ze szczytu rozłożonej na pulpicie książki. Gąbkowy element – tytułowy jęzorek wygina się na kształt litery S i kładzie na księdze. Na górnym grzbiecie książki znajduje się zapisany wielkimi literami różowy napis PARTY (po lewej) i TURA XI (po prawej).

Na otwartej książce „Party-Tury z biczykiem VIII” położony jest różowy biczyk zrobiony z gąbki obszytej płótnem pomalowanym na różowo farbą olejną.  Masywny uchwyt leży w szczelinie między rozłożonymi stronami, zwęża się ku górze, by przejść w elastyczne zakończenie, które oplata uchwyt i zostawia obłą pętlę na górze.

Trzy obiekty  Marii Pinińskiej Bereś wpisują się konsekwentnie w jej twórczość. Artystka często wykorzystywała tkaniny i gąbki jako materię rzeźbiarską, a także często akcentowała ważne elementy kolorem różowym, który stał się jej kolorem autorskim. Miękkie, pościelowe obiekty przesuwały interpretacje prac artystki w obszar penetrowania kobiecej natury. Pinińska-Bereś badała intymność, seksualność kobiet, mówiąc odważnie, choć także z przymrużeniem oka, o humorze erotycznych uwikłań. 

Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacje ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN