Sophie Taeuber-Arp

Kompozycja

Udostępnij:
Datowanie: 1931 r.
Technika: malarstwo olejne, malarstwo temperowe
Materiały: płótno, farba olejna, tempera
Rozmiar:wys. 55 cm, szer. 46 cm
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 15.02.1931
Numer inwentarzowy: MS/SN/M/18

Opis dzieła

Co tworzy idealny obraz? Elementy geometryczne zestawione, tak aby tworzyć dynamiczną, ale harmonijną kompozycję. To próbuje osiągnąć Sophie Taeuber-Arp w swojej „Kompozycji". Ukośne i skrzyżowane linie tworzą dynamiczną przeciwwagę wobec statyki białego prostokąta tła, niebieski trójkąt pogłębia ten kontrast, podczas gdy czerwony trapez równoważy kompozycję, wprowadzając niezbędną stabilizację.

Praca należy do grupy dzieł z początku lat 30. XX wieku, w których artystka realizowała założenia sztuki konkretnej, tworząc swoje kompozycje z elementów geometrycznych w kolorach żółtym, czerwonym, niebieskim oraz zielonym. Później, choć nadal pozostawały nieprzedstawiające, jej dzieła operowały bardziej organicznymi, miękkimi formami i mniej rygorystycznymi kolorami. Ze względu na ich rytm i harmonię prace Taeuber-Arp były przyrównywane do kompozycji muzycznych, a w prostocie ich formy znajdywano echo doktryny kalwinizmu.

Paulina Kurc-Maj (Cytat za: „Abecadło", red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [389]).

Czyżby obraz ten był zapisem wrażeń, odczuwanych podczas nowoczesnego tańca, któremu niekoniecznie potrzebna jest muzyka? Każdy „krok” stawiany przez artystkę na płótnie jest inny, rozchwiany. Autorka żongluje formami. Linie na obrazie rozjeżdżają się – z jednej strony uciekają od siebie, z drugiej pędzą ku sobie. Koło, znajdujące się na górze, sprawia wrażanie jakby miało dokądś się potoczyć. Dolne, namalowane zimnym niebieskim, pozostaje na swoim miejscu, a pozostałe figury rzucone są, wydaje się, ot tak. Malarka lubiła tańczyć. Tańczyła podczas spektakli w Zurichu, w kostiumach zaprojektowanych przez swojego męża, Hansa Arpa. Działo się to w klubie nazwanym Cabaret Voltaire, w którym w 1916 r. narodził się dadaizm – kierunek w sztuce propagujący artystyczną anarchię – nonsens, dowolność, indywidualizm, bunt.

Maciej Cholewiński (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 326).

Opis prosty

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Szwajcarska artystka, zajmowała się malarstwem, rzeźbą oraz tańcem. Jest jedną z głównych przedstawicieli abstrakcji geometrycznej XX wieku. Wykładała projektowanie tkanin w Akademii Sztuk Stosowanych w Zurychu. Poślubiła dadaistę Jeana Arpa, z którym stworzyła również duet artystyczny.

Sophie Teauber-Arp w 1931 roku namalowała obraz „Kompozycja". Podarowała go do Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej w Muzeum Sztuki w Łodzi. Obraz abstrakcyjny, należy do kompozycji dynamicznych, które artystka realizowała w latach 30. Wcześniej tworzyła „Kompozycje statyczne". Płótno zostało zakomponowane asymetrycznie. Na obrazie widnieją dwie, przecinające się cienkie, czarne linie horyzontalna i wertykalna, lekko odchylone od pionu. Po prawej stronie umieszczone zostały dwa koła: niebieskie i szare, przecina je cienka, pionowa, zielona oś symetrii. Na niebieskim kole występuje cienka, zielona, pozioma oś symetrii. Po lewej stronie obrazu została umieszczona ciemno niebieska trójkątna powierzchnia, otwiera się na przestrzeń. W prawym dolnym rogu występuje czerwona, geometryczna, trapezowata płaszczyzna, również wychodzi po za granice płótna, równoważy kompozycję. Wszystkie elementy umieszczone są skośnie w stosunku do granic płótna, dynamizując kompozycję. Pomiędzy elementami występuje kontrast koloru, kształtu, wielkości.

Autorka skryptu: Maja Pawlikowska

Opis dla osób ze spektrum autyzmu

SophieTaeuber-Arp była malarką.Tworzyła obrazy abstrakcyjne. Sztuka abstrakcyjna nie odtwarza rzeczywistości. SophieTaeuber-Arp  malowała figury geometryczne i linie. Figury geometryczne zawsze były starannie rozplanowane na obrazie.

Obraz „Kompozycja" z 1931 roku to obraz abstrakcyjny. Obraz ma białe tło. Są na nim figury geometryczne i linie. Kolory obrazu są mocne, wyraziste: niebieski, czerwony, biały, szaroniebieski, granatowy i zielony. Kolory są namalowane płasko. 

Dwie czarne linie dzielą obraz na cztery płaszczyzny. Czarne linie krzyżują się pod kątem prostym. Linie nie są pionem i poziomem, namalowane są lekko ukośnie. 

Płaszczyzny są nierówne. Dwie płaszczyzny górne są większe. Dwie płaszczyzny dolne są mniejsze.  Każda z płaszczyzn to czworobok. W górnej lewej płaszczyźnie jest granatowy trójkąt prostokątny. Jeden bok trójkąta  dotyka krawędzi obrazu. W prawej górnej płaszczyźnie są dwa koła – niebieskie i szaroniebieskie. Koła przekreślone są dwiema zielonymi liniami. Zielone linie tworzą ukośny krzyż. 

Lewa dolna płaszczyzna jest pusta. Ta płaszczyzna jest cała biała. W prawej dolnej powierzchni jest czerwony czworobok. Jego dwa boki powielają krawędzie obrazu.

Każda z czterech powierzchni zawiera inny element: trójkąt, koła i linie, czworobok i pustkę. Wszystkie linie w obrazie są ukośne. Tylko krawędzie obrazu to linie pionowe i linie poziome. Obraz z ukośnymi liniami to obraz dynamiczny. Kształty geometryczne na obrazie przypominają zsuwające się elementy. 

Autorka skryptu: Agnieszka Wojciechowska-Sej

Wystawy

Sala Neoplastyczna. Kompozycja otwarta - edycja 2020 [2020-05-12-2021-04-29]
Obok. Polska - Niemcy, tysiąc lat w historii i w sztuce
Poruszone ciała. Choreografie nowoczesności
Kobro y Strzemiński. Prototipos vanguardistas [2017-04-25-2017-09-09]
Katarzyna Kobro & Władysław Strzemiński. New Art in Turbulent Times [2018-03-10-2018-09-02]
Wojna domom. Sala Neoplastyczna w solidarności z Ukrainą [2022-06-24-2022-09-11]
Sala Neoplastyczna. Stan początkowy [2023-05-31-2024-12-31]
Sophie Taeuber-Arp (working title) -3rd venue [2020-11-01-2021-02-15]
Sophie Taeuber-Arp (working title) -2nd venue [2021-07-13-2021-10-17]
Sophie Taeuber-Arp (working title) - 1st venue [2021-03-19-2021-06-20]

Sophie Taeuber-Arp

Od połowy drugiej dekady XX wieku artystka związana była z ruchem dada w Zürichu, gdzie poznała swojego późniejszego męża – Hansa Arpa. W tym czasie, odróżniając się od dadaizmu, zaczęła wykonywać pierwsze prace abstrakcyjne i geometryczne. Sztukę geometryczną realizowała nie tylko w malarstwie, ale również w rzeźbie i w rzemiośle artystycznym, m.in. w tkaninie, której uczyła w Szkole Rzemiosł Artystycznych w Zürichu (1916–29). Wraz z Arpem i Theo van Doesburgiem zrealizowała w latach 1926–28 jeden z ważniejszych awangardowych projektów epoki – dziś już nieistniejącą kafeterię Aubette w Strasburgu. Jako członkini grup Cercle...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Zobacz także
Powiązane obiekty