Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

W rozumieniu Władysława Strzemińskiego unizm był zerwaniem z tradycją malarstwa, w której dominującą rolę odgrywał dynamizm przedstawienia, a powierzchnia obrazu była podzielona i podporządkowana wizji artysty. Artysta wierzył, że w sztuce następuje linearny rozwój. Samego siebie zaś widział jako reformatora i modernizatora. Czerpał inspirację z postimpresjonizmu, kubizmu, suprematyzmu, lecz nie wahał się wejść w polemikę z ideami i praktyką tych nurtów, aby przekroczyć ich dokonania, a w konsekwencji przyczynić się do dalszego rozwoju sztuki. Efektem jego poszukiwań był unizm – nurt malarstwa abstrakcyjnego, w którym reguły kompozycji były podporządkowane cechom medium obrazowego: płaszczyznowości, statyczności oraz obecności granic – ram i krawędzi blejtramu. Brak dynamizmu, iluzji przestrzeni, kontrastów, a nawet linii oraz podporządkowanie proporcji form kształtowi płótna sprawia, że obraz unistyczny w swojej jednolitości jest radykalną afirmacją własności obrazu malarskiego.

Anna Nawrot (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 306)

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Obraz pt. „Kompozycja unistyczna 9". Artysta Władysław Strzemiński, rok powstania 1931, technika olej na płótnie, wymiary 48 cm wysokość na 31 cm szerokość. Praca abstrakcyjna. Z założenia nie posiada treści a także malarskiego światłocienia czy złudzenia trójwymiaru czy głębi. Faktura obrazu jest gruba, a cień który się pojawia na pracy jest autentyczny, nie udawany. Cały obraz jest jednorodny, pokryty poziomymi paskami. Na pracy nie ma wyróżnionych na tle elementów, płaszczyzna obrazu podzielona została na dwie nierówne części. Kolor jest nieoczywisty, trudny do określenia. Lewa strona składa się dwóch kolorów: jasnego żółto-pomarańczowego i różu, prawa: jasno szaro-bezowy i tego samego różu. Paski w kolorze różowym występują na całej powierzchni płótna. Nieznaczne różnice kolorów, sprawiają, że nie ma kontrastu między kolorami. Kompozycja obrazu jest otwarta, nie ma osi symetrii. Praca jest rozwinięciem unizmu, kierunku, który wypracował Władysław Strzemiński. Artysta porzuca sztukę mimetyczną, przedstawiającą, obraz z zasady jest płaski bez złudzenia trój wymiaru. Obraz według Strzemińskiego jest bytem autonomicznym, zwolnionym z obowiązku przedstawienia natury. Obraz to przede wszystkim farba olejna na płótnie, faktura obrazu jest najistotniejsza. Każdy fragment płaszczyzny obrazu jest tak samo ważny, nie ma hierarchii,, płaszczyzna obrazu jest napięta jednakowo. Koncepcja unizmu wymyślona została przez Władysława Strzemińskiego, a teoretyczne rozważania przedstawia książka artysty pt. „Unizm w malarstwie".

Autor skryptu: Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk

„Kompozycja unistyczna 9" to sztuka unistyczna. Sztuka unistyczna jest wynalazkiem Władysława Strzemińskiego, malarza. Sztuka unistyczna to malarstwo.

Obraz unistyczny to obraz abstrakcyjny. Nie przypomina codziennego świata. Obraz unistyczny działa na widza tylko kolorami, a nie pokazanymi rzeczami. Na obrazie jest ważna materialna farba.

Strzemiński na obrazie unistycznym nie pokazał ludzi (obraz nie jest portretem), nie pokazał rzeczy ani roślin (obraz nie jest martwą naturą), nie pokazał świata (obraz nie jest pejzażem). Strzemiński nie namalował kształtów ani nie użył dużej liczby kolorów. On stworzył prosty obraz.

Strzemiński użył dwa podobne kolory farby: brudno-żółty i szaro-różowy. On namalował tymi kolorami poziome linie na całym obrazie. On użył więcej farby brudno-żółtej na części obrazu, w innych miejscach obrazu użył więcej farby szaro-różowej. Ale kolorowe linie dają nieregularny kształt. Dlatego niektórzy ludzie widzą w tym kształcie pole widziane z lotu ptaka. Na tym polu są dwa rodzaje roślin: żółte i różowe.

Autor skryptu: Leszek Karczewski