Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Czy „Martwa natura" Louisa Marcoussisa jest naturą morską? Znaczną część obrazu wypełnia ciemnogranatowy żywioł. Widać trzy wzburzone fale, fragment korby, na stole leży rysunek kotwicy. Równie dobrze granat jest po prostu kolorem, korba tylko linią zakończoną strzałką, a na rysunku uwieczniono jedynie kotwicę. To tylko kilka przedmiotów, które przypadkowo upadły obok siebie i ułożyły się w taki właśnie wzór. Zgadywanie na siłę nie zawsze daje dobre rezultaty. Martwa natura jest obrazem, malowanym, a może wyklejanym jak kolaż z różnych materiałów i tworzyw. Kiedy porównujemy „Martwą naturę" z innymi obrazami artysty, zwraca uwagę jej ciężkość. Nachodzące na siebie płaszczyzny, jakby zderzały się ze sobą i konkurowały o uwagę widza. Obraz został namalowany na szkle, rzecz unikalna w tamtym czasie, a stosowana przez artystę od roku 1919.

Maciej Cholewiński (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 256).

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Louis Marcoussis zaprojektował frontyspis, czyli kartę poprzedzającą kartę tytułową, do tomiku poezji Paula Dermee (frontyspis to kartka, która jest za okładką, ale przed kartką z tytułem książki). Obraz został zakomponowany w kwadracie. To martwa natura. Artysta podzielił go na trzy płaszczyzny: pierwszą w kolorze granatowym z błękitnymi falującymi plamami, drugą w kolorze ciemno brązowym z kilkoma czarnymi prostokątami i trzecią, najmniej widoczną w kolorze jaśniejszego brązu. Mniej więcej w centrum kompozycji występuje nagromadzenie różnych elementów, nawiązujących do tematyki marynistycznej (morskiej). Są to między innymi: rysunek kotwicy, fragment korby, białe kartki. Poszczególne przedmioty wyglądają jakby przypadkowo upadły obok siebie. Większość elementów jest mocno zgeometryzowana, pokazana z różnych stron, namalowana płaską plamą barwną. ( Artysta na obrazie namalował kotwicę, fragment korby, białe kartki. Przedmioty wyglądają jakby ktoś je rozrzucił. Wiele elementów obrazu ma kształty geometryczne podobne do koła, kwadratu, prostokąta. Namalowane zostały z wielu stron na raz. Plama farby jest płaska i gładka.) W pracy tej widać nawiązania do kubizmu. Na uwagę zasługuje również technika czyli malarstwo olejne na szkle, które w tamtym czasie było unikalne. (Obraz jest wyjątkowy ponieważ to malarstwo olejne na szkle. Wtedy bardzo rzadko artyści tak malowali.)

Louis Marcoussis był grafikiem, malarzem pochodzenia żydowskiego, jednym z przedstawicieli kubizmu i paryskiej awangardy XX wieku. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera i Jana Stanisławskiego. Później studia kontynuował w Paryżu. Początkowo zarabiał rysując karykatury do pism francuskich i polskich. Swoje malarstwo zaprezentował na Salonie Jesiennym w 1905 roku. Pierwsze obrazy miały charakter impresjonistyczny. Jednak znajomość z Pablem Picassem sprawiła, że to estetyka kubizmu stała mu się bliska. Pod koniec życia zainspirował go również surrealizm (Artysta poznał Pablo Picasso. To był powód, że zaczął malować jak kubiści. Pod koniec życia jego obrazy były surrealistyczne, czyli jak ze snu, pokazujące świat w dziwny sposób). Artysta przyjaźnił się z czołowymi twórcami awangardowymi: Guillaume Apollinaire, Max Ernst, Georges Braque, Joan Miro, Andre Breton, Tristan Tzara. Louis Marcoussis podczas I wojny światowej służył w Legii Cudzoziemskiej.

Autorka skryptu: Maja Pawlikowska