Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Katarzyna Kobro zrobiła gipsową rzeźbę. Rzeźba przedstawia siedzącą kobietę. Kobieta jest przedstawiona w sposób uproszczony, zgeometryzowany. Obejmuje ciasno ramionami mocno podciągnięte do siebie, zgięte nogi. Kobieta ma pochylone plecy. Wydaje się, że chce schować głowę wciskając ją między kolanami. Katarzyna Kobro nie zaznaczyła na głowie kobiety rysów twarzy i włosów. Artystka pokazała syntetycznie jak układa się ciało skulonej kobiety. Prawdopodobnie Katarzyna Kobro pokazała w sposób syntetyczny swoją przyjaciółkę - Franciszkę Jackiewicz. Możemy tak sądzić, gdyż żeliwny odlew tej rzeźby znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie na nagrobku przyjaciółki Katarzyny Kobro. Postać skulonego człowieka pokazywał w swoich rzeźbach Auguste Rodin w 1890 roku. Zupełnie inaczej pokazywał ciało skulonego mężczyzny, a inaczej skulonej kobiety. 

Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Katarzyna Kobro stworzyła Akt (2) odlew gipsowy , który należy do cyklu trzech niewielkich Aktów kobiecych. Przekazała go w darze dla Łodzi. W 1930 roku został włączony do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Akty (1), (2), (3) prezentowano w latach 30 w kolekcji łódzkiego muzeum. Możliwe, że kompozycja ta pokazywana była na wystawie „Salonu Modernistów” w Warszawie w 1928 roku.

Rzeźba przedstawia kobietę siedzącą w pozycji skulonej. Obejmuje ramionami podciągnięte nogi, głowę opiera na kolanach, wtulając ją jednocześnie w prawe ramię. Całość kompozycji została zamknięta w trójkącie. Bryła aktu jest zwarta, bez prześwitów, modelowana gładko. Charakterystyczne są linie ostre, które wyznaczają krawędzie przełamywanych płaszczyzn, akcentują konstrukcyjne części ciała: linię kręgosłupa, grzbiet czy partie nóg ze skośnymi cięciami. Występuje synteza formy. Rzeźba pozbawiona twarzy, brak w niej cech indywidualnych. Szczegóły anatomiczne zostały wymodelowane wyraźnie, ale nie drobiazgowo np. piersi. Kształt bryły podobny do Aktu (1). Artystka postrzegała taki rodzaj sztuki w kategoriach sztuki „wypoczynkowej”. Ze źródeł historycznych wynika, że Katarzyna Kobro wykonała jeszcze co najmniej jeden znany gipsowy odlew tegoż Aktu, przeznaczony na sprzedaż. Przyjaciółka artystki- Franciszka Jackiewicz przechowywała od lat 50 do lat 70 rzeźbę, która mogła być powyższym aktem. W 1964 roku właścicielka pracy, w porozumieniu z Niką Strzemińską, sporządziła odlew w brązie ustawiony później na nagrobku małżeństwa Jackiewiczów na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Obecnie został on zastąpiony kolejnym odlewem w żeliwie. Odlew z brązu został podarowany do zbiorów Muzeum Narodowego. Autorski Akt (2) zmieniał właścicieli, w połowie lat 80 był wystawiany w Londynie. Z odlewu przechowywanego w Muzeum Sztuki w Łodzi wykonano także odlew w czarno patynowym brązie.

Katarzyna Kobro była jedną z inicjatorek Grupy a.r. Artystka uważała, że rzeźbę należy uwolnić od przymusu bycia bryłą. Według niej rzeźba stanowi równoprawny element przestrzeni, współistnieje z przestrzenią, która ją otacza i się z nią przenika. Każdy element kompozycji jest tak samo ważny.

Autor skryptu: Maja Pawlikowska

Opis kuratorski

Historia pozyskania oraz udziału w wystawach międzywojennych jak w opisie Aktu (1). Jest figurą kobiety siedzącej w pozycji skulonej, obejmującej ramionami podciągnięte nogi, z głową wspartą na kolanach i  jednocześnie  wtuloną  w  prawe  ramię.  Kompozycja  zamknięta w trójkącie. Forma modelowana gładko, linie ostre wyznaczają  tylko  niektóre  krawędzie  przełamywanych  płasz-
czyzn, akcentujące konstrukcyjne części ciała: na linii kręgosłupa  łezkowate  wgłębienia  kondensujące  napięcie  mięśni
grzbietu,  czy  w  partii  nóg  syntetyzujące  skośnymi  cięciami w jednym z widoków ich ustawienie. Figura  pozbawiona  twarzy,  odindywidualizowana.  Szczegóły anatomiczne  (piersi)  wymodelowane  wyraźnie  lecz  nie  drobiazgowo.  Ukształtowanie  bryły  porównywalne  z Aktem  (1) i (3). Autorka wykonała co najmniej jeszcze jeden znany nam gipsowy odlew niniejszego Aktu, przeznaczony, co wynika ze źródeł, na sprzedaż. Być może jest on  tożsamy  z  odlewem  przechowywanym  od  lat  50.  aż  do
końca lat 70. przez przyjaciółkę Kobro, Franciszkę Jackiewicz (Aleksandra  Ozerkowska).  W  1964  r.  właścicielka  rzeźby, w porozumieniu  z córką  Kobro,  sporządziła  odlew  w brązie (nie sygn.) ustawiony później na nagrobku małżeństwa Jackiewiczów na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, obecnie zastąpiony  kolejnym  odlewem  w żeliwie.  Brąz  natomiast  został  podarowany  do  zbiorów  warszawskiego  Muzeum  Narodowego. Autorski gips zmieniał właścicieli, w połowie lat 80. był wystawiany w Londynie.
Z  egzemplarza  przechowywanego  w  Muzeum  Sztuki  wykonano  także  odlew  w czarno  patynowanym  brązie.

(Zenobia Karnicka, cytat z katalogu: Katarzyna Kobro 1989-1951. W setną rocznicę urodzin, kat. wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1998, s. 129)