Katarzyna Kobro
Kompozycja przestrzenna (2)
Datowanie: | 1928 |
Technika: | rzeźba |
Materiały: | stal, farba olejna |
Rozmiar: | wys. 50 cm, szer. 50 cm, głęb. 50 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 15.12.1945 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/R/16 |
Opis dzieła
Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu
Katarzyna Kobro zrobiła rzeźbę z metalu. Metal jest pomalowany w czarne, białe i szare prostokąty. Jest to rzeźba abstrakcyjna. Nie przedstawia rzeczy, roślin, zwierząt ani ludzi. Składa się z figur geometrycznych. Są to prostokąty połączone ze sobą pod kątem prostym. Zanim Katarzyna Kobro zrobiła swoją rzeźbę dokładnie obliczyła długości wszystkich odcinków. Rzeźba ma w dolnej części jedną kwadratową dziurę. Dziura ta przypomina drzwi, przez które wydawałoby się można by przejść. Niektóre prostokąty wystają poza rzeźbę. Możemy sobie wyobrazić, że dalej je przedłużamy. Rzeźba, poprzez wystające części i dziurę, łączy się z powietrzem, z przestrzenią.Aby poznać rzeźbę trzeba ją obejrzeć z każdego boku, z góry, z dołu. Można też zajrzeć przez dziurę przypominającą drzwi. Rzeźba Katarzyny Kobro może być pomysłem na budynek.
Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko
Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym
Kompozycja przestrzenna (2) jest chronologicznie druga, autorska datowana i tytułowana. W 1940 roku sama artystka ocaliła ją przed zniszczeniem i przekazała tuż po wojnie Muzeum Sztuki w Łodzi. Wystawiana wielokrotnie, w tym w otoczeniu kilku innych Kompozycji przestrzennych, podczas „Wystawy Grupy Plastyków Nowoczesnych”, Warszawa-Łódź 1933.
„Strefę rzeźbiarska” tej kompozycji została wpisana w sześcian, który został podzielony wewnętrznie na osiem jednakowych sześcianów o bokach o połowę mniejszych. Elementami składowymi są prostopadłościenne względem siebie płaszczyzny. Łączą się one między sobą pionowo i poziomo, pod kątem prostym. Cała konstrukcja utrzymana w proporcji 1:1, zestawioną z 4 regularnych prostokątów ( w stałym stosunku 2:1), z których dwa „zewnętrzne” zostały połączone formą powstałą z kątowego nałożenia dwóch „wewnętrznych”. Takie podziały wyznacza też kolorystyka płaszczyzn ograniczona tutaj do czerni i bieli oraz neutralnej szarości. Kolor w optycznym i psychologicznym odbiorze, ma za zadanie zdematerializować kształty i uprzestrzennić cały system w dążeniu do równowagi i „jedności organicznej” z przestrzenią.
Katarzyna Kobro była jedną z inicjatorek Grupy a.r. Artystka uważała, że rzeźbę należy uwolnić od przymusu bycia bryłą. Według niej rzeźba stanowi równoprawny element przestrzeni, współistnieje z przestrzenią, która ją otacza i się z nią przenika. Każdy element kompozycji jest tak samo ważny.
Autor skryptu: Maja Pawlikowska
Opis kuratorski
Chronologicznie druga, autorsko datowana i tytułowana. W 1940 r. ocalona przez artystkę przed zniszczeniem i przekazana tuż po wojnie Muzeum w Łodzi. Wystawiana zapewne wielokrotnie, w tym w otoczeniu kilku innych zachowanych Kompozycji przestrzennych, podczas Wystaw Grupy Plastyków Nowoczesnych, Warszawa – Łódź 1933. Jej „strefę rzeźbiarską” limituje, co zauważył już J. Zagrodzki, konstrukcja „sześcianu podzielonego wewnętrznie na osiem jednakowych sześcianów o bokach o połowę mniejszych”. Wybrane, prostopadłościenne względem siebie płaszczyzny (boki, przekroje), wyznaczając te wyobrażeniowe przestrzenne podziały, stanowią „płaszczyzny rzutowe” dla zmaterializowanych w stali „kształtów przestrzennych”, powiązanych w trójwymiarową, asymetryczną Kompozycję przestrzenną. W efekcie mamy do czynienia z konstrukcją utrzymaną
w proporcji 1 : 1, zestawioną z 4 regularnych prostokątów (w stałym stosunku 2 : 1), z których dwa „zewnętrzne”
zostały połączone formą powstałą z kątowego nałożenia dwóch „wewnętrznych”. Takie podziały wyznacza też kolorys
tyczna dyspozycja płaszczyzn. Polichromia, zgodnie z teoretycznymi założeniami, ograniczona jest w tym przypadku do czerni
i bieli (kolory o silnej energii) oraz neutralnej szarości. Kolor, w optycznym i psychologicznym odbiorze, ma tutaj za zadanie zdematerializować kształty i uprzestrzennić cały system w dążeniu do stanu „równowagi pozadynamicznej” i „jedności organicznej” z przestrzenią.
(Zenobia Karnicka, cytat z katalogu: Katarzyna Kobro 1989-1951. W setną rocznicę urodzin, kat. wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1998, s. 130 )
Poruszone ciała. Choreografie nowoczesności
Katarzyna Kobro & Władysław Strzemiński. New Art in Turbulent Times [2018-03-10-2018-09-02]
Kobro y Strzemiński. Prototipos vanguardistas [2017-04-25-2017-09-09]
Women in Abstraction [2021-05-05-2021-09-06]
Woman in Abstraction - 1st venue [2021-05-05-2021-09-06]
Women in Abstraction [2021-10-22-2022-02-27]
Komponowanie przestrzeni. Rzeźby awangardy
A Polish Avant-garde, Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński [2018-10-24-2019-01-14]
Kobro & Strzemiński - A Polish Avant-garde [2019-03-23-2019-06-30]
Adventures of Black Square Abstract Art and Society 1915 - 2015 [2015-01-15-2015-03-21]
Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński [1956-12-01-1957-01-01]
Constructivism in Poland 1923-1936, Blok, Praesens, „a.r.”,
Peinture Moderne Polonaise. Sources et recherches
Konstruktivizam u Poljskoj 1923-1936 r. [1979-09-17-1979-10-10]
Katarzyna Kobro (1898-1951). W setną rocznicę urodzin. [1998-10-21-1999-01-17]
Kunst in Polen von der Gotik bis heute [1974-06-26-1974-09-08]
L'Avanguardia Polacca 1910-1978. S. I. Witkiewicz, costructivismo, artisti contemporanei [1979-01-27-1979-03-04]
Précurseurs de l'Art Abstrait en Pologne / Prekursorzy sztuki abstrakcyjnej w Polsce [1957-11-15-1957-12-15]
Konstruktywizm w Polsce 1923-1936 r. ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi [1978-01-01]
PROTOTYPY 6: ALICJA BIELAWSKA, Na przecięciu linii [2022-04-01-2022-06-05]
Modernizm w Polsce między wojnami 1914-1939 [2022-06-30-2023-04-14]
Konstruktivismen i Polen 1923-1936 r. [1975-10-31-1976-01-06]
Sala Neoplastyczna. Kompozycja otwarta - edycja 2020 [2020-05-12]
Zagrodzki Janusz, Katarzyna Kobro i kompozycja przestrzeni, Warszawa : PWN, 1984 r, s. 81, 83.,Grzechca Ursula, Kobro (Katarzyna Kobro-Strzemińska) und die konstruktivistische Bewegung, Munster : Westfalische Wilhelms-Uniwersitat, 1986 r, s. 14.,Kobro Kat