Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Datowana hipotetycznie na podstawie analizy formalnej. Jest ostatnią z serii  6 „Kompozycji  przestrzennych" przekazanych bezpośrednio przez artystkę do łódzkiej kolekcji muzealnej. Nie odnotowana jednoznacznie w przebadanych źródłach międzywojennych. Identyfikowana przez J. Zagrodzkiego z „Kompozycją przestrzenną" widoczną na fotografii z „Wystawy Grupy Plastyków Nowoczesnych", Warszawa 1933, co budzi jednak wątpliwość. Jej materialne granice limituje „strefa” wydłużonego graniastosłupa, poddanego wewnętrznym rytmizowanym podziałom wg. skali wielkości 5 8, 3:5, 2:3 na graniastosłupy i sześciany, których boki stanowią „płaszczyzny rzutowe” poszczególnych „kształtów przestrzennych”, wzajemnie zestawionych pod kątem prostym i powiązanych płaszczyzną wygiętą w „S”. W stosunku do poprzednich, kompozycja ta charakteryzuje się zastosowaniem bardziej skomplikowanych proporcji podstawowych wymiarów liniowych. Polichromowana  analogicznie do „Kompozycji  przestrzennej (4)", tym razem generalnie zgodnie z zasadą jednobarwności obydwu powierzchni każdego kształtu.

(Zenobia Karnicka, cytat z katalogu: „Katarzyna Kobro 1989-1951. W setną rocznicę urodzin", kat. wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1998, s. 134 )

Znanych jest dziewięć „Kompozycji przestrzennych" Katarzyny Kobro, powstałych w latach 1925–1933. Osiem pierwszych podlega ścisłym zasadom geometrii, a ostatni ma formę biomorficzną. Wśród geometrycznych większość jest białych, ale trzy: nr 2, 4 i 6, utrzymane są w kolorach neoplastycznych. Sam tytuł „Kompozycja przestrzeni" został przez artystkę zastosowany po raz pierwszy w opisie rzeźby w katalogu wystawy „L’Art Polonais" w Brukseli. Numeracja została nadana później przez badaczy i wiąże się z chronologiczną kolejnością powstawania rzeźb. Wszystkie są egzemplifikacją teorii opisanej przez Katarzynę Kobro i Władysława Strzemińskiego w książce „Kompozycja przestrzeni. Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego" (1931). W myśl zawartej w niej teorii istotą rzeźby było organizowanie przestrzeni. W efekcie rzeźby Kobro traciły tradycyjną masę, stając się kompozycjami złożonymi z płaszczyzn ułożonych względem siebie wedle matematycznie dobranej proporcji.

Paulina Kurc-Maj

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

„Kompozycja przestrzenna (6)" Katarzyny Kobro jest datowana hipotetycznie na podstawie analizy formalnej. To ostatnia z serii 6 „Kompozycji przestrzennych" przekazanych przez samą artystkę do kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi. Nie odnotowana jednoznacznie w przebadanych źródłach międzywojennych. Na fotografii z „Wystawy Grupy Plastyków Nowoczesnych” Warszawa 1933 występuje „Kompozycja przestrzenna", której przypisuje się chronologicznie numer 6, budzi to jednak wiele wątpliwości. „Rzeźbiarska strefa” została wpisana w figurę wydłużonego graniastosłupa, poddanego wewnętrznym, rytmizowanym podziałom według skali wielkości 5:8, 3:5, 2:3 na graniastosłupy i sześciany. Poszczególne płaszczyzny zestawione zostały pod kątem prostym. Łączy je płaszczyzna wygiętą w kształt litery „S”. W stosunku do poprzednich, kompozycja ta charakteryzuje się zastosowaniem bardziej skomplikowanych proporcji podstawowych wymiarów liniowych. Rzeźba jest asymetryczna, wertykalna, ażurowa przez co otwiera się na przestrzeń z każdej strony. Artystka zastosowała kolorowe polichromie: trzy kolory podstawowe (żółty, czerwony, niebieski) oraz „nie kolory” (biały, czarny, szary). Poszczególne kształty zostały pomalowane tym samym kolorem z dwóch stron. 

Katarzyna Kobro była jedną z inicjatorek grupy „a.r." Artystka uważała, że rzeźbę należy uwolnić od przymusu bycia bryłą. Według niej rzeźba stanowi równoprawny element przestrzeni, współistnieje z przestrzenią, która ją otacza i się z nią przenika. Każdy element kompozycji jest tak samo ważny.

Autorka skryptu: Maja Pawlikowska

Katarzyna Kobro zrobiła rzeźbę z metalu. Artystka pomalowała metal na różne kolory. Wygięcie w kształcie litery „S" jest pomalowane na szaro. Łączy szerszą część dolną rzeźby z węższą częścią górną. Jest to rzeźba abstrakcyjna. Nie przedstawia rzeczy, roślin, zwierząt ani ludzi. Składa się z figur geometrycznych. Są to prostokąty połączone ze sobą pod kątem prostym. Pionowe i poziome prostokąty pomalowała na kolor czerwony, niebieski, żółty, biały i czarny. Biały prostokąt jest długi i wąski. Zanim Katarzyna Kobro zrobiła swoją rzeźbę dokładnie obliczyła długości wszystkich odcinków. Rzeźba ma dziury. Przez dziury można zobaczyć co jest za rzeźbą. Niektóre kolorowe, metalowe prostokąty wystają poza rzeźbę. Możemy sobie wyobrazić, że dalej je przedłużamy. Rzeźba poprzez wystające części i dziury łączy się z powietrzem, z przestrzenią. Aby poznać rzeźbę trzeba ją obejrzeć z każdego boku, z góry, z dołu.  Rzeźba Katarzyny Kobro może być pomysłem na budynek. 

Autorka skryptu: Małgorzata Wiktorko