Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Naga" to rzeźba wykonana z lastriko o formie figuratywno-biologicznej. Jej kształt został wydłużony, zbudowany z organicznych wypukłości. Kompozycja zwieńczona jest u góry spłaszczoną formą, u dołu utrzymuje się na dwóch różnej grubości „odnogach” wtopionych w prostokątną podstawę. W rzeźbie da się rozpoznać nawiązania do kobiecego ciała: korpus, ramiona, piersi i wydatne biodra. Jednak zostało ono poddane transformacji w kierunku formy biologicznej, inspirowanej światem roślin. Wydłużone, pozbawione rąk ciało pełni rolę łodygi podtrzymującej niedookreśloną kwitnącą formę, w którą przemieniona została głowa. To element, który uległ - zarówno w omawianej kompozycji, jak i innych pracach Aliny Szapocznikow - największej deformacji i najsilniej zatracił konkretny kształt. Jak gdyby całkowicie przeniósł się w świat biologii, podczas gdy reszta ciała nadal znajduje się w procesie transformacji i roztapianiu w formie kwiatu. Autorka zdaje się z lubością obserwować ten żywy proces, w którym ujawnia się pewnego rodzaju niesamowitość ciała. Szapocznikow, która jeszcze na początku lat 50. realizowała prace bliskie realizmowi, w drugiej połowie dekady zaczęła odchodzić od mimetyzmu na rzecz abstrakcji. W swoich pracach dążyła do zatracenia konkretnego kształtu poprzez redukcję rozpoznawalnych form, a jej styl ewoluował w stronę biologiczności. Forma stała się drugorzędna wobec potrzeby opowiedzenia o sile wewnętrznego życia organizmu i jego biologii. Mimo tej postępującej destrukcji i nieustającemu rozpadowi, artystce udawało się jednak przechować w rzeźbie konkretny kształt. Według Arnauda Labelle-Rojoux, francuskiego artysty, który pisał o pracach Szapocznikow, jej realizacje „należą do najbardziej intensywnych prób osiągnięcia >>bezkształtnego podobieństwa<<, jakie kiedykolwiek przedsięwzięto.” („Przeklęta strona Aliny Szapocznikow", w: „Alina Szapocznikow. Zatrzymać życie", Kraków, 2004). Określenie to wydaje się najbardziej adekwatne dla dzieł artystki, w których zawarta jest pewnego rodzaju idea cielesności ukryta w abstrakcyjnych formach.

„Naga" to rzeźba przypominająca postać kobiecą. Nie ma ona jednak głowy. Jedynie w jej ciele możemy rozpoznać takie elementy jak: ramiona, piesi czy biodra. Układ przypomina nieco kwiat. Korpus jest łodygą, a to co było głową kwitnącą częścią. Jest to więc trochę kobieta-kwiat. Ten motyw był często obecny w pracach Aliny Szapocznikow.

Alina Szapocznikow jest rzeźbiarką.

Rzeźba „Naga” powstała w 1961 roku. Jest to jest połączenie ciała kobiecego i rośliny. Postać ma wysmukłą sylwetkę i długą szyję. Zamiast głowy ma rozwijające się płatki kwiatu. Alina Szapocznikow pokazuje jak ciało kobiety staje się rośliną.

Nawiązanie do innego dzieła:

W 1625 roku Giovanni Lorenzo Bernini, zwany Gianlorenzo, w marmurowej rzeźbie „Apollo i Dafne” pokazał jak kobieta zmienia się w drzewo laurowe. Jej ręka stała się konarem drzewa. Palce zmieniły się w liście, a noga w pień drzewa. Była pół drzewem - pół kobietą.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autorka: Alina Szapocznikow

Tytuł: „Naga”

Rok powstania: 1961

Technika: własna

Tworzywo: lastrico

Wymiary: wysokość 160 cm,  szerokość 40 cm,  głębokość 35 cm

Praca jest pełnopostaciową antropomorficzną figurą, wykonaną w całości z piaskowego, porowatego lastrico. Wraz z postumentem jest równa wysokości stojącej kobiety.

Figura przypomina postać ludzką.

Patrząc od frontu: postać ma dwie nogi. Lewa jest prosta, cienka, pionowa, podobna ptasiej. Prawa masywnieje do góry. Od kolan są zespolone w jedną formę, przypominającą syntetycznie ujęte uda i biodra, prowadzące do wciętej talii.

Mimo zarysu barków brak kończyn górnych. Forma klatki piersiowej jest w wklęśnięta w środku z niewielkim otworem na przestrzał w miejscu serca. Brak piersi.

Silnie wydłużona szyja unosi organiczny kształt, przynoszący na myśl krzemienne narzędzie ludów pierwotnych – organicznie ukształtowaną głowicę tasaka, z ostrzem skierowanym w prawo.

Postać znajduje się na niskim prostopadłościennym postumencie z tego samego materiału.

Leszek Karczewski, Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN