Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Pierwsza miłość" to rzeźba ukazująca nagą młodą dziewczynę siedzącą częściowo po turecku z jedną nogą zwieszoną w dół. Praca pochodzi z wczesnego okresu twórczości Aliny Szapocznikow. Powstała na fali Odwilży po śmierci Stalina, podczas której władze komunistyczne zliberalizowały kurs polityczny, rezygnując między innymi z popierania socrealizmu w sztuce i zwiększając zakres swobody artystów. Autorka, której wcześniej zdarzało się realizować rzeźby o charakterze propagandowym, w swoich nowych pracach zwróciła się ku afirmacji młodzieńczości i cielesnego piękna. Ukazana przez nią postać ma smukłą, wyciągniętą ku górze sylwetkę i nienaturalnie wydłużoną szyję, a jednocześnie jest mocno osadzona na podstawie. Z jednej strony charakteryzują ją pewność podparcia i przysadzistość typowe dla wczesnych prac Szapocznikow. Z drugiej pnie się ku górze, co stanowi zapowiedź jej późniejszych wertykalnych kompozycji. Ciało dziewczyny jest wyprężone, epatuje witalnością i młodością, przepełnia je duma i pewność siebie. Przypomina krzepkich robotników z socrealistycznych pomników. Rzeźba bliska jest poetyce realizmu socjalistycznego, a jednocześnie charakteryzuje ją wyjątkowa zmysłowość i sensualność. Artystka mocno zaakcentowała jej wyzywająco sterczące piersi – symbol płodności, podkreślając gotowość dziewczyny do miłości oraz poszukiwania erotycznego dopełnienia. Jak pisała Aleksandra Wojciechowska o wczesnych dziełach Szapocznikow, jest to hymn „na cześć owej >>odwiecznej Ewy<<, która niegdyś tak poruszała Gauguina, zgodnie z napisem nad jego pracownią na Markizach: >>Bądźcie zakochane, będziecie szczęśliwe<<.” (Aleksandra Wojciechowska ***, „Alina Szapocznikow. Zatrzymać życie", Kraków, 2004). W rzeźbie „Pierwsza miłość" artystka skupiając się na pięknie kobiecego ciała podejmuje temat cielesności, który zawsze zajmował istotne miejsce w jej pracach. Interesowała ją fizyczność i biologiczność powiązana ze światem natury. Początkowo była ona kwitnąca i witalna, z czasem, wraz z nadejściem choroby nowotworowej, zamierająca i ulegająca destrukcji. Jednak nawet w pracach stanowiących apoteozę młodości, obecna jest świadomość przemijania i cielesnej kruchości wynikająca z młodzieńczych doświadczeń artystki, która podczas okupacji najpierw trafiła do getta, a następnie do obozów w Bergen-Belsen i w czeskim Teresinie. Jedna z wersji rzeźby znajduje się w zbiorach Musee d'Art Moderne w Paryżu.

„Pierwsza miłość" to rzeźba ukazująca nagą młodą dziewczynę. Postać siedzi na postumencie. Ma smukłą sylwetkę i sterczące piersi. Alina Szapocznikow zachwyca się jej pięknym młodym ciałem. Rzeźba ma charakter erotyczny. Odnosi się do miłości. Praca pochodzi z wczesnego okresu twórczości artystki. Szapocznikow zawsze interesowało ciało. Początkowo w jej pracach rozkwitało. Kiedy zachorowała na nowotwór przedstawiała jego rozpad.

Alina Szapocznikow jest rzeźbiarką. Rzeźba „Pierwsza miłość” powstała w połowie lat 50. XX wieku. Rzeźba przedstawia siedzącą młodą kobietę. Postać ma wyprostowane plecy i sterczące piersi. Kobieta ma bardzo długą szyję. Artystka pokazała młode ciało dojrzewającej dziewczyny.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autorka: Alina Szapocznikow

Tytuł: „Pierwsza miłość”

Rok powstania: 1954

Technika: rzeźba w cemencie plastycznym

Wymiary: szerokość 37 cm, głębokość 36 cm, wysokość 90 cm

Rzeźba przestawia siedzący akt kobiecy ujęty do połowy łydki. Sylwetka jest poddana stylizacji – widoczne wydłużenie kończyn, talii i szyi. Materiał zabarwiony jest na kolor ciemnej czekolady.

Młoda kobieta siedzi na kwadratowym postumencie. Prawą nogę ma podwiniętą, ze stopą częściowo pod lewym pośladkiem. Prawa noga spoczywa w neutralnym siadzie, ujęta do połowy łydki. Siad na stopie pochyla szerokie biodra w prawo, z naturalną lekką rotacją tułowia. Łono jest lekko zagłębione.

Kobieta wspiera się rękami, skierowanymi wzdłuż pleców. Lewa dłoń obejmuje prawą stopę, prawa – siedzisko. Wyprostowane łokcie odciążają szczupły tułów, który dodatkowo ulega silnemu wydłużeniu. Na smukłym brzuchu wyraźnie odznacza się pępek. Drobne, jędrne piersi rozchylają się na boki. Wąskie barki podane są dodatkowo w tył: linia zebranych łopatek ciągnie się po plecach aż do miednicy.

Postać ma nadnaturalnie masywną i długą szyję, na niej drobną głowę odchyloną lekko w prawo,  skrótowo potraktowano chłopięce rysy i fryzurę.

Leszek Karczewski, Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN