Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Przypuszczalnie zaginiona podczas wojny, lub nawet wcześniej w 1929 roku po „II Wystawie Grupy Praesens", Poznań 1928. W porównaniu z „Rzeźbą abstrakcyjną (1)", charakteryzująca się kształtami mniej geometrycznymi, choć także podporządkowana prawom geometrii, co zauważył już J. Zagrodzki. Tradycyjny cokół został tutaj jeszcze wyraźniej zredukowany do obłej bazy, założonej jednak „na planie trójkąta związanego organicznie z okręgiem”, o którą „opiera się symetryczny układ dążących ku górze, miękkich, nieomal biologicznych form wyciętych z blachy” (J. Zagrodzki). Forma ciemniejsza, z dwóch skośnie zestawionych identycznych płaszczyzn, opina wcinający się  w nią fragment bazy. Przeciwległa, jasna, ustawiona doń prostopadle na osi symetrii, jest płaska i w części środkowej wpuszczona do „wnętrza”, a na zewnątrz podcięta i wypełniona prostopadle zawieszoną, ruchomą formą w kształcie „łodzi”. Pomiędzy formami, ciemną i jasną, wisi swobodnie podczepiona w górze metalowa taśma. J. Zagrodzki uznał, iż kluczem kompozycyjnym – modułem tej konstrukcji jest forma „łodzi” o szerokości równej połowie swej długości. Umowne wyznaczenie jej wymiarów liczbowych stało się dla niego punktem wyjścia przy sporządzaniu rekonstrukcji rzeźby. Również i ta „Rzeźba abstrakcyjna" mogła  być pokazana na „Wystawie Grupy Blok" w Warszawie i Rydze (1924) oraz na „I i II Wystawie Grupy Praesens" w 1926 i 1928 roku.

[Rekonstrukcja] Wykonana na zlecenie Muzeum Sztuki w Łodzi na podstawie fotografii  ukazujących oryginał z dwóch punktów widzenia. Wymiary liczbowe (wysokość, szerokość, głębokość) ustalone hipotetycznie, choć w oparciu o przyjęty moduł, którym dla autora projektu była tutaj centralna forma „łodzi”.  Kolorystyka rekonstrukcji umowna: czerń, szarość, biel, odniesiona do walorowych zróżnicowań widocznych w czarno–białej fotografii pierwowzoru. Wystawiona po raz pierwszy w Essen i Otterlo w 1973 roku. Makieta sfilmowana przez J. Robakowskiego w 1971 roku.

(Zenobia Karnicka, cytat z katalogu: „Katarzyna Kobro 1989-1951. W setną rocznicę urodzin", kat. wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1998, s. 126 i 145)

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Rzeźba abstrakcyjna (2) Katarzyny Kobro charakteryzuje się kształtami mniej geometrycznymi aniżeli Rzeźba abstrakcyjna (1). Podporządkowana została prawom geometrii, a stosunki występujące pomiędzy poszczególnymi elementami zostały wyliczone matematycznie. Cokołem rzeźby jest obła baza, walec, która wpisana została w plan trójkąta. Okrąg i trójkąt są ze sobą organicznie związane. Formę rzeźby stanowi symetryczny układ dążących ku górze, miękkich, niemal biologicznych form wyciętych z blachy. Forma ciemniejsza składa się z dwóch, skośnie zestawionych identycznych płaszczyzn, okala wcinający się w nią fragment bazy. Przeciwległa, jasna forma, ustawiona została do ciemnej prostopadle na osi symetrii. Jest płaska i w części środkowej wpuszczona do „wnętrza”, a na zewnątrz podcięta i wypełniona prostopadle zawieszoną, ruchomą formą w kształcie „łodzi”. Pomiędzy formami ciemną i jasną, wisi swobodnie podczepiona w górze metalowa taśma. Kluczem kompozycyjnym jest forma „łodzi” o szerokości równej połowie swej długości. Rzeźba ta prawdopodobnie pokazywana była na „Wystawie Grupy Blok” w Warszawie i Rydze oraz na I i II Wystawie Grupy Praesens w 1926 i 1928.Przypuszcza się, że Rzeźba abstrakcyjna (2) zaginęła podczas wojny. Na zlecenie Muzeum Sztuki w Łodzi, Bolesław Utkin wykonał w 1972 roku rekonstrukcję rzeźby. Powstała ona dzięki zachowanym dwóm fotografiom, na których konstrukcja Katarzyny Kobro widoczna jest z dwóch różnych stron. Centralna forma „łodzi” stanowiła moduł, dzięki któremu ustalono proporcje wszystkich elementów. Ponadto przyjęta została umowna kolorystyka rzeźby: czerń, biel, szarość.Odtworzoną pracę wystawiono po raz pierwszy na wystawie „Constructivism in Poland 1923-1936, Blok, Praesens, „a.r.” przygotowanej przez Muzeum Sztuki, Łódź w Essen i Otterlo 1973. Makietę tej rzeźby wykorzystano w filmie Józefa Robakowskiego w 1971 roku. Katarzyna Kobro była jedną z inicjatorek Grupy „a.r.” Artystka uważała, że rzeźbę należy uwolnić od przymusu bycia bryłą. Według niej rzeźba stanowi równoprawny element przestrzeni, współistnieje z przestrzenią, która ją otacza i się z nią przenika. Każdy element kompozycji jest tak samo ważny.

Autor skryptu: Maja Pawlikowska

Katarzyna Kobro zrobiła rzeźbę z metalu i drewna. Rzeźba ma drewnianą podstawę pomalowaną na biało. Biała podstawa przypomina pieniek ściętego drzewa. Po obu stronach podstawy pną się do góry dwie miękkie formy. Są zrobione z pomalowanego na ciemno i jasno metalu. Dwie pionowe formy przypominają coś biologicznego, jakby kiełki nowej rośliny, może nowego drzewa. Czarna pionowa forma częściowo obejmuje podstawę, przykleja się do niej. Czarna forma ma miękkie w kształcie krawędzie, zagina się prawie pod kątem prostym i łączy z białą pionową formą. Biała pionowa forma jest nieco wyższa od czarnej. Biała forma przykleja się bokiem do podstawy. W zagłębieniu białej formy, na drucikach zawieszone jest  jakby wydłużone jasne nasiono, zarodek. Nad białą podstawą, między jasną a ciemną formą, zawieszony jest spłaszczony okrąg. Jest to bardzo wydłużona, lekko ściśnięta elipsa. Jest to rzeźba abstrakcyjna. Nie przedstawia człowieka, konia ani kwiatka. Rzeźba jest geometryczna. Rzeźba może przypominać wyrastający obok ściętego pieńka drzewa nowy kiełek rozwijający się z nasionka. Rzeźba ma dziury. Przez dziury można zobaczyć co jest w środku rzeźby i za rzeźbą. Rzeźba łączy się z powietrzem, z przestrzenią. Aby poznać rzeźbę trzeba ją obejrzeć z każdego boku, patrzeć od dołu do góry. Zanim Katarzyna Kobro zrobiła swoją rzeźbę dokładnie obliczyła długości wszystkich odcinków. Katarzyna Kobro w szkole bardzo interesowała się biologią i matematyką. Jej rodzice chcieli, żeby studiowała  medycynę, ale ona wolała zostać rzeźbiarką.

Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko