Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Co było kostką" to rzeźba przedstawiająca wykonany ze złoconego brązu sześcian umieszczony na wysokim białym postumencie. Jego trzy zbiegające się krawędzie oraz narożnik ich zbiegu są obłe i zaokrąglone, jak gdyby regularna forma uległa zniszczeniu. W swojej twórczości Stanislav Kolíbal porusza się w świecie abstrakcji i geometrii, która zwłaszcza w czasach komunistycznych była dla niego ucieczką od realności oraz wyrazem niechęci i niemożności komentowania otaczającej rzeczywistości. W tych surowych, zbliżonych do amerykańskiego minimal-artu, kompozycjach zawsze był jednak zawarty pierwiastek niepewności, niekompletności i nieregularności. W pracach z drugiej połowy lat 60., do których należy również rzeźba „Co było kostką", artysta porzucił syntetyczną formę i skupił się na strukturze. W tym okresie Kolíbal pozostawał pod silnym wpływem włoskiego Arte Povera, co znajdowało wyraz w stosowaniu przez niego surowych obiektów pokrytych bielą oraz cylindrycznych, sześciennych i prostokątnych form. Prawie zawsze były one w jakimś stopniu niepełne czy niedokończone, co miało związek z odkryciem przez artystę sztuki japońskiej i konceptów wypływających z filozofii zen, gdzie pierwotna wartość wynika z rzeczywistego ubóstwa i niedoskonałości dzieła. Jednocześnie odwoływał się do japońskiej filozofii wabi-sabi, w którą wpisane jest dostrzeganie piękna w niedoskonałościach jakie niesie ze sobą życie. Owa niedoskonałość i zepsucie szczególnie często pojawiają się w pracach Kolíbala z lat 1955-70. Kompletne, jasno zdefiniowane i skończone części są często zderzane z elementami, które wyglądają na nieukończone, zniekształcone albo z defektem. Jest to kontrast oparty na przeciwieństwach takich, jak bycie i stawanie się, czy trwałość materii i jej zmienność w czasie. Jak w katalogu towarzyszący wystawie artysty w Muzeum Sztuki w Łodzi zauważył Jaromir Jedliński, prace Kolíbala, podobnie jak ich tytuły, „stanowią wyraz fenomenów świata i procesów poznawczych w odniesieniu do rzeczywistości” ( „Stanisław Kolibal Konstrukcje", Łódź 1993). Poprzez abstrakcję i geometrię Kolíbal stara się więc dotykać podstawowych założeń ludzkiej egzystencji.

„Co było kostką" to rzeźba przedstawiająca wykonany ze złoconego brązu sześcian. Jest on umieszczony na wysokim białym postumencie. Jego trzy zbiegające się krawędzie oraz narożnik ich zbiegu są obłe i zaokrąglone. Można odnieść wrażenie, że idealna forma uległa zniszczeniu. W swojej twórczości Stanislav Kolíbal porusza się w świecie geometrii. Jego kompozycje są surowe i oszczędne jednak zawsze jest w nich jakiś rodzaj zgrzytu. Element, który nie jest doskonały. Tworzy on kontrast z idealną formą.

Stanislav Kolíbal jest rzeźbiarzem. Praca „Co było kostką” powstała w 1968 roku. Jest to sześcian. Jeden z narożników sześcianu jest trochę zniszczony. Sześcian nie jest doskonały. Artysta chciał pokazać upływ czasu. Kolíbal symbolicznie pokazuje stopniowe niszczenie sztucznie uporządkowanego świata.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Stanislav Kolibal
Tytuł: „Co było kostką”
Rok powstania: 1968
Tworzywo: plastik, drewno, brąz złocony
Wymiary: wysokość 150 cm, szerokość 17 cm, długość 17 cm
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

„Co było kostką” to rzeźba przedstawiająca wykonany ze złoconego brązu sześcian. Jest on umieszczony na wysokim białym postumencie. Stanowi ok. 1/7 wysokości całego obiektu. Szerokość sześcianu i postumentu jest taka sama. Jeden z górnych narożników sześcianu jest zaokrąglony.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN