Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Svisle, vodorovne a šikme" to przyścienna kompozycja przestrzenna, składająca się z wykonanej z drewna i sklejki płyty oraz przymocowanego do niej na sznurku metalowego pręta. Na prostokątnej płaszczyźnie zestawione zostały ze sobą pod kątem prostym dwie listwy: pionowa i pozioma, tworząc wgłębienie w prawym górnym rogu. Pręt musi być ustawiony względem ściany w taki sposób, by utrzymywać się w wyznaczonej pozycji jedynie za sprawą odpowiednio dobranego kąta. Jego pozycja jest więc zależna od balansu i oparta na kruchej równowadze. Stanislav Kolíbal tworzy struktury, które zachowują się różnie w zależności od przestrzeni. Często powstają z myślą o konkretnym miejscu, żyją w nim, działają i ewoluują. Posługuje się z jednej strony materiałami, które są fizyczne i dotykalne, a z drugiej pojęciami czy stanami, a więc tym co jest niełatwe do zidentyfikowania, niedostrzegalne i nienamacalne. Zaakcentowaniu tych drugich służy właśnie wykorzystanie w pracach sznurków czy bardzo cienkich, ledwo widocznych nitek zawieszonych na ścianie, rozciągniętych między dwoma gwoździami lub, jak w omawianej realizacji, biegnących od ściany lub innej płaszczyzny do przedmiotu. Na zasadzie kontrastu artysta łączy solidne formy z efemerycznymi i delikatnymi nitkami, ukazując sprzeczność działających sił i różnorodnych powiązań. Wprowadza to do prac percepcyjną niejednoznaczność, wizualną niepewność i napięcie. W swoich kompozycjach przestrzennych Kolíbal stara się uchwycić moment niestabilności, asymetrii i nierównowagi charakterystyczne także dla naszego życia i odczuwania. Posługując się abstrakcją i geometrią dotyka podstawowych założeń ludzkiej egzystencji, zarówno w sensie indywidualnym, jak i społecznym.

„Svisle, vodorovne a šikme" to kompozycja, która składa się płyty oraz przymocowanego do niej na sznurku metalowego pręta. Płyta została wykonana ze sklejki. Znajdują się na niej dwie listwy zestawione pod kątem prostym. Tworzą wgłębienie w prawym górnym rogu. Pręt opiera się u dołu o ścianę. Aby był stabilny musi stać pod odpowiednim kątem. Jego pozycja jest więc zależna od balansu i równowagi. Autor stara się uchwycić w pracy moment niestabilności. Jest ona także charakterystyczna dla ludzkiego życia.

Stanisłav Kolíbal jest rzeźbiarzem. Artysta robi też instalacje. Praca „Pionowe, poziome, ukośne” składa się z płyty i z metalowego pręta. Na płycie są dwie listewki. Listewki tworzą kąt prosty. Pręt jest przyczepiony do płyty sznurkiem. Pręt ma się opierać o podłogę. Trzeba go ustawić pod odpowiednim kątem, aby się nie przewrócił. Jest to bardzo trudne. Kolíbal symbolicznie odnosi się do ludzkich doświadczeń. Pokazuje jak trudno jest żyć w harmonii i zrównoważeniu.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Stanislav Kolibal

Tytuł: „Svisle, vodorovne a šikme” / „Pionowe, poziome i ukośne”

Wymiary: wysokość 176 cm, szerokość 60 cm, głębokość nieznana

Technika: własna – praca ze sklejki, drewna, metalu i sznurka

Rok powstania: 1975

Praca Stanislava Kolibala to instalacja składająca się z pionowej prostokątnej tablicy ze sklejki zawieszonej na ścianie oraz metalowego pręta przywiązanego krótkim sznurkiem do tablicy, który opiera się na podłodze.

Tablica ze sklejki o wymiarach 90 cm na 60 cm ma kolor naturalnego drewna. Zgodnie z instrukcją artysty tablica zawieszona jest w taki sposób, że jej dolna krawędź znajduje się na wysokości 86 centymetrów. Równolegle do górnej krawędzi oraz równolegle do prawej krawędzi tablicy wycięta jest wąska szczelina, w której artysta umieścił jasną drewnianą listewkę. Tworzy ona kształt odwróconej litery L. Pozioma i pionowa listewka mają długość 50 cm.

W połowie wysokości tablicy, tuż przy lewej krawędzi wywiercony jest niewielki otwór, z którego wychodzi sznurek. Jego drugi koniec przywiązany jest do szczytu metalowego pręta o wysokości około 130 cm. Pręt opiera się o podłogę, zaś przywiązany czubek odchyla się od tablicy, tworząc diagonalną linię w przestrzeni.  W ten sposób biorąc pod uwagę listewki i pręt, Stanislav Kolibal uzyskał trzy tytułowe wartości: pionowe, poziome i ukośne.

Stanislav Kolibal jest jednym z ważniejszych przedstawicieli czeskiej sztuki konceptualnej i abstrakcji geometrycznej. Jego zainteresowania dotyczyły związku iluzji i rzeczywistości, a wyrażały się w wielorakich kompozycjach geometrycznych.

Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN