Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Szkice Marka Włodarskiego pochodzą z okresu, gdy artysta (wówczas działający jako Henryk Streng) posiłkował się językiem malarskim wypracowanym przez Fernanda Légera. Pod jego wpływem Włodarski kondensował w swoich pracach fragmentaryczne widoki rzeczy do wartości plastycznych kształtu, koloru, kontrastu form. Prace powstały podczas pobytu Włodarskiego w Paryżu, w okresie, gdy artysta studiował pod kierunkiem Légera w prowadzonej przez niego Académie Moderne. Włodarski wpisywał wówczas w swoich pracach przedmioty i postacie w strukturę poziomów i pionów, eksponując płaskość i prostokątny kształt obrazu jako podstawowe własności medium malarskiego.

Prace są studiami postaci występujących w obrazach olejnych artysty z lat 20. XX wieku, ukazujących użytkowników przestrzeni miejskiej: przechodniów, rowerzystów, palaczy w melonikach, bywalców kawiarni czy zakładów fryzjerskich. Spośród pięciu kart ze szkicami Włodarskiego, cztery pokryte są rysunkami obustronnie. Znajduje się na nich dziewięć szkiców; sześć z nich to studia do kompozycji olejnej „Fryzjer” (1925), znajdującej się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi. Pozostałe trzy to szkice do kompozycji „Dwaj panowie z laską”.

Marek Włodarski (1903-1960, do II wojny światowej znany jako Henryk Streng) jest postrzegany jako jeden z najciekawszych przedstawicieli historycznej awangardy i sztuki powojennej w Polsce. Jako członek lwowskich formacji „artes” i „neoartes” (1929–ok. 1936) w okresie przedwojennym nawiązywał do doświadczeń konstruktywizmu Légera i surrealizmu. Formułę konstrukcyjności obrazu łączył z surrealistyczną zasadą montażu, osiągając niekiedy subtelne efekty liryczne. W drugiej połowie lat 30. swoją twórczość powiązał z hasłami nowego realizmu i sztuki zaangażowanej. W okresie powojennym przyczynił się do podtrzymania i odnowienia tradycji sztuki nowoczesnej.

Prace są cennym uzupełnieniem zbioru prac Marka Włodarskiego w kolekcji Muzeum Sztuki oraz dopełniają budowany przez tę kolekcję przekrój osiągnięć polskiej i światowej sztuki awangardowej.

Paweł Polit

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.