Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Fotografia „Czarne, białe, zielone" przedstawia fragment ramy okna z firanką delikatnie przesłaniającą widok po lewej stronie. Po prawej przy parapecie widoczny jest kawałek mocno rozświetlonego białego dzbanka. Przez okno, za szybą widać ogród z drzewami ukazanymi w ruchu. Rama okna i wszystko to, co znajduje się „wewnątrz” utrzymane jest w czarni-bieli, zaś to, co „na zewnątrz” podkolorowane zostało na zielono. Praca należy do większego cyklu o takim samym tytule. Teresa Gierzyńska pracowała nad nim od 1984 roku eksperymentując z kolorem. Artystka wykonywała odbitki w ciemni, a następnie pokrywała je barwnikami, kredkami i stemplami. Traktowała fotografie jako bazę do dalszych kreatywnych poszukiwań i przekształceń. Oprócz barwienia tworzyła również kolaże i montaże. Powstawały w ten sposób unikatowe pojedyncze obrazy, które różniły się od siebie nawet w przypadku odbitek tego samego motywu. Gierzyńska określa swoje działanie jako peryferie fotografii. Do eksperymentów z medium zachęciły ją zajęcia w pracowni brył i płaszczyzn prowadzonej przez Oskara Hansena, które, jak twierdzi, otwierały studentom głowy. Artystka uczęszczała na nie podczas studiów na Wydziale Rzeźby w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W pracach z cyklu „Czarne, białe, zielone" Gierzyńska stara się oswajać kolor, który w latach 80. stawał się coraz bardziej powszechny w fotografii. Robi to jednak we właściwy dla siebie sposób, używając barwy dla oddania nastrojów, emocji i stanów. Przestrzeń domu pozostaje czarno-biała, zaś przyroda za oknem jest żywo zielona, tajemnicza i niepokojąca. W tym cyklu artystka wychodzi na zewnątrz, inaczej niż w obszernej serii „O niej", która powstawała w intymnych wnętrzach mieszkania. Omawiana praca ukazuje granicę tych dwóch światów – ograniczonej przestrzeni domu, w której powstawały ciasno kadrowane fotografie przedstawiające fragmenty ciała artystki i barwnego świata przyrody, którą Gierzyńska ukazywała na szerszych ujęciach.

Fotografia „Czarne, białe, zielone" przedstawia fragment ramy okna z firanką. Delikatnie przesłania ona widok po lewej stronie. Po prawej przy parapecie widoczny jest kawałek białego dzbanka. Przez okno, za szybą widać ogród. Drzewa zostały ukazane w ruchu. Rama okna i wszystko to, co znajduje się „wewnątrz” utrzymane jest w czarni-bieli. To, co „na zewnątrz” jest zielone. Praca należy do większego cyklu o takim samym tytule. Teresa Gierzyńska pracowała nad nim od 1984. Są to jej eksperymenty z kolorem. W latach 80. kolor stawał się coraz bardziej powszechny w fotografii

Dorota Stolarska-Kultys

Informacje o artystce:
Teresa Gierzyńska jest fotografem. W latach 70. robiła fotografie czarno-białe. Na fotografiach były części ciała artystki. Fotografie były robione w domu. Były to zdjęcia intymne, na przykład zrobione w sypialni lub w łazience. Od 1984 roku robiła cykl fotografii: „Czarne, białe i zielone”.

Opis dzieła:
Praca „Czarne, białe i zielone” pokazuje zielone drzewa w ogrodzie. Zdjęcie robione jest wewnątrz domu. Przez szybę okienną widać zielone drzewa. Na parapecie okiennym widzimy fragment białego dzbanka. Firanka zasłania fragment okna. Teresa Gierzyńska zrobiła najpierw czarno-białe zdjęcie. Następnie pokryła drzewa zielonym barwnikiem.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Teresa Gierzyńska

Tytuł: Z serii „Czarne, białe i zielone”

Wymiary: bez passe-partout - wysokość 34,6 cm,  szerokość 47,7 cm; z passe-partout - wysokość 39,3 cm,  szerokość 52,6 cm

Technika: fotografia czarno-biała na papierze, fotografia kolorowana

Rok powstania: 1984

Dzieło Teresy Gierzyńskiej to pozioma prostokątna czarno-biała fotografia kolorowana. Przedstawia ona okno wychodzące na ogród. Na pierwszym planie we wnętrzu znajduje się po prawej stronie plastikowy biały dzbanek, zwrócony dzióbkiem w lewą stronę, którego nie obejmuje w całości kadr zdjęcia. W kadrze znajdują się również dolna i prawa biała framuga okna. Po lewej stronie pracy widać skrawek białej, prześwitującej firanki. Za oknem znajdują się dwa zielone iglaste drzewa, które zasłaniają dalszy plan. Jedynie u dołu drzew prześwituje zielony trawnik, a w tle skraj ogrodu.  Szyba okna wyraźnie odbija dzbanek oraz firankę. Drzewa za oknem są rozmazane. Pogoda na dworze jest słoneczna, białe przedmioty w pomieszczeniu odbijają mocno to światło, a drzewa na dworze zarysowuje mocny światłocień.

Teresa Gierzyńska tworzy fotografie przez pryzmat kobiecego spojrzenia. W swoich pracach przedstawia niejednokrotnie wątki autobiograficzne, przebija przez nie nietrwałość uchwyconych momentów i specyficzna wrażliwość.

Helena Sej, Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska. 

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN