Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Konstrukcja z beczek: podwójna krzywizna pod kątami prostymi" to rzeźba wykonana z osmalonych fragmentów (klepek) pochodzących ze starych dębowych beczek. Jest to jeden z wielu wariantów prac noszących ten sam tytuł, nad którymi autor pracował w latach 1963-64. Dla wszystkich punktem wyjścia była dębowa beczka. Ten banalny i dobrze znany przedmiot stanowi odniesienie dla powstających konstrukcji. Artysta bada zagadnienia percepcji i zmieniające się relacje form w przestrzeni i czasie. Każda z aranżowanych konstrukcji inaczej oddziałuje na przestrzeń i na odbiorcę. Wykorzystanie rozpoznawalnych elementów nie daje zapomnieć o ich pierwotnym przeznaczeniu. Uświadamia to odbiorcy, że nadany kształt nie jest stały, ale może ujawnić się w przestrzeni również na inne sposoby. Prace Rabinowitch to, jak sam mówi, „rodzaj choreografii dla oka”. Każdy z wariantów inaczej definiuje przestrzeń. Artysta odrzuca jej abstrakcyjne pojmowanie. Podobnie jak większość jego rzeźbiarskich realizacji, „Konstrukcja z beczek" przeznaczona jest do prezentowania bezpośrednio na podłożu. Jej usytuowanie osadzone jest w matematycznym i geometrycznym postrzeganiu przestrzeni i formy w „podwójnej krzywiźnie pod kątami prostymi”. Odbiorca musi wchodzić z rzeźbą w liczne relacje, dlatego jej umiejscowienie powinno umożliwiać zajęcie różnych punktów widzenia. Artysta dąży do tego, co stanowi sedno jego działalności, a więc do uporządkowania przestrzeni i nasycenia jej konkretem w oparciu o relacje między widzem i obiektem.

Konstrukcja z beczek jest również tytułowana „Aszkenazy II". W ten sposób nazwane zostały wszystkie prace z cyklu, którym autor nadał dodatkowo kolejne numery. To wynik fascynacji Rabinowitcha książką „Bracia Aszkenazy" Izraela Jehoszuy Singera (brata noblisty Isaaca Bashevisa Singera), której akcja rozgrywa się w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, ukazując jej rozkwit i upadek. Rzeźby z cyklu „Konstrukcja z beczek" zostały przeznaczone dla łódzkiego Muzeum, dlatego autor w tytule nawiązał do książki, w której zobrazowana została historia miasta.     

Ten sam tytuł, „Aszkenazy A-N", nadany został zespołowi czternastu rysunków, które podobnie jak rzeźby z beczek mają na celu zintensyfikowanie procesu widzenia u odbiorcy konfrontującego się z dziełem. Prace ołówkiem na kartonie powstały dwadzieścia lat później, ale tak, jak „Konstrukcja z beczek" analizują rożne możliwości orientacji w przestrzeni. Rysunki przedstawiają układ łuków, są lekkie i oszczędne, ledwo widoczne, a różnice między poszczególnymi planszami bardzo subtelne. Pojedyncze elementy na kartce wskazują na to co zewnętrzne i niewidoczne, wchodzą w relację z widzem i – tak jak rzeźby – zmuszają oko odbiorcy do swego rodzaju gimnastyki. 

Dorota Stolarska-Kultys

„Konstrukcja z beczek..." to dwie prace z serii powstającej od roku 1963. Materiał użyty do rzeźby jest pospolity. Rzecz jednak w tym, aby zobaczyć w pozornie nieciekawych przedmiotach jakiś rytm, fascynujący układ, który powstaje w umyśle nakierowanym na stwarzanie lub porządkowanie rzeczywistości. Rabinowitch uważa swoje rzeźby (oraz rysunki) za „rodzaj choreografii dla oka”. Rzeźby Rabinowitcha wykonane z żelaza są monumentalne ciężkie i przytłaczające. Prezentowane prace tkwią w przestrzeni, „pod kątami prostymi, w podwójnej krzywiźnie” i osadzone są głęboko w matematycznym, geometrycznym, przestrzennym odczuwaniu formy przez artystę.

Maciej Cholewiński (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 284).

„Konstrukcja z beczek: podwójna krzywizna pod kątami prostymi" to rzeźba zrobiona z  fragmentów pochodzących ze starych dębowych beczek. Jest to jeden z wielu wariantów prac noszących ten sam tytuł. Rabinowitch pokazuje, że przedmiot może różnie działać na miejsce, w którym się znajduje. Rzeźba przeznaczona jest do prezentowania bezpośrednio na ziemi. Można ją oglądać z każdej strony. Artysta nie określa, gdzie jest jej przód, a gdzie tył. Praca porusza temat relacji wzroku z przedmiotem i z przestrzenią.

Praca ma też drugi tytuł „Aszkenazy II". Artysta nazwał ją tak dlatego, że została przeznaczona dla Muzeum Sztuki w Łodzi. Tytuł nawiązuje do książki „Bracia Aszkenazy" Izraela Jehoszuy Singera (brata noblisty Isaaca Bashevisa Singera). Jej akcja rozgrywa się w Łodzi przełomu XIX i XX.

Ten sam tytuł, „Aszkenazy A-N", nadany został zespołowi czternastu rysunków. Podobnie jak rzeźby z beczek odnoszą się do sposobu widzenia u odbiorcy. Prace ołówkiem na kartonie powstały dwadzieścia lat później niż „Konstrukcja z beczek". Rysunki przedstawiają układ łuków, są lekkie i oszczędne, ledwo widoczne. Nieznacznie się od siebie różnią. Artysta ponownie prowadzi odbiorcę przez rożne możliwości patrzenia na przedmiot.

Dorota Stolarska-Kultys

Informacje o artyście:

Royden Rabinowitch to rzeźbiarz. Artysta badał  zagadnienie percepcji –odbieranie jakichś zjawisk za pomocą zmysłów. Rabinowitch wykorzystał do tego pospolite, codzienne przedmioty. W latach 1963-1964 Rabinowitch używał dębowych beczek,  stworzył wiele prac z tego materiału.

Opis dzieła:

„Konstrukcja z beczek: podwójna krzywizna pod kątami prostymi” to praca wykonana z brązowych, dębowych klepek.

W  „Konstrukcji z beczek” nie ma gwoździ ani kleju. Praca ma kształt silnie spłaszczonego owalu. Konstrukcja znajduje się bezpośrednio na podłożu.  Pracę możemy oglądać z wielu stron.

„Konstrukcja z beczek” wchodzi w relację z przestrzenią, w której jest pokazywana. Konstrukcja z beczek wchodzi w relację z nami. Rozpoznajemy, że deski użyte do wykonania pracy pochodzą z beczek. Rzeźba trochę beczkę nam przypomina. Zdajemy sobie jednak sprawę, że jest to już inny przedmiot.

Rabinowitch stworzył dzieło dla łódzkiego Muzeum. „Konstrukcja z beczek” ma dlatego dodatkowy tytuł -  „Aszkenazy II”. Jest to nawiązanie do książki pod tytułem Bracia Aszkenazy. Autorem książki jest Izrael Joszua Singer. Akcja rozgrywa się w Łodzi na przełomie XIX i XX wieku. Książka opowiada o rozkwicie oraz upadku Łodzi.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Royden Rabinowitch
Tytuł: „Konstrukcja z beczek: podwójna krzywizna pod kątami prostymi (Aszkenazy II)”
Rok powstania: 1963
Tworzywo: drewno dębowe (klepki)
Wymiary: wysokość 11 cm, szerokość 11 cm, długość 89 cm        
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

„Konstrukcja z beczek: podwójna krzywizna pod kątami prostymi” to praca wykonana
z brązowych klepek pochodzących z dębowych beczek. Obiekt został skonstruowany bez użycia gwoździ ani kleju. Podstawę stanowi klepka ułożona częścią wypukłą do ziemi. Ma ona okrągły otwór pośrodku. Na tę podstawę, w tym samym co ona kierunku, nałożone się trzy węższe klepki. Skierowane są częścią wypukłą do góry. Klepka środkowa jest nieco niżej, powstaje więc niejednorodna struktura. Całość ma formę bardzo silnie spłaszczonego owalu.

Rabinowitch w latach 1963-64 pracował nad obiektami, dla których tworzywem były pospolite, znane przedmioty – beczki. Artysta badał zagadnienia percepcji i zmieniających się relacji form w przestrzeni i czasie. Każda z aranżowanych konstrukcji inaczej oddziałuje na przestrzeń i na odbiorcę, a rozpoznawalne elementy przywołując skojarzenia z pierwotnym ich przeznaczeniem wpływają na odbiór pracy. Pracom z cyklu artysta nadawał dodatkowy tytuł: „Aszkenazy” + kolejne numery. To nawiązanie do książki pt. „Bracia Aszkenazy”, której autorem jest Izrael  Joszua Singer. Jej akcja rozgrywa się w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, ukazując jej rozkwit i upadek. Rzeźby z cyklu „Konstrukcja z beczek” zostały przeznaczone dla łódzkiego Muzeum, dlatego autor w tytule nawiązał do książki, w której zobrazowana została historia miasta.   

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN