Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„I A-F Natłuszczone stożki" to instalacja składająca się z sześciu (trzech większych i trzech mniejszych) stożków wykonanych z nitowanej blachy cynkowej. Obiekty umieszczone bezpośrednio na podłożu są w całości pokryte smarem maszynowym. Jego faktura zdradza sposób, w jaki był nakładany – z góry do dołu poziomymi, odważnymi pociągnięciami pędzla. Nierówny wygląd natłuszczonej powierzchni zwraca uwagę na proces produkcji i przypomina o fizycznym działaniu, które miało miejsce podczas nakładania substancji. Ślady ludzkiej działalności „uczłowieczają” przy tym surową konstrukcję i maskują jej przemysłowy charakter poprzez nadanie geometrycznym formom stożka organicznego wyglądu.

W rzeźbiarskiej praktyce Rabinowitcha tłuszcz pojawił się w 1965 roku, mniej więcej w tym samym czasie, kiedy zaczął go stosować zaprzyjaźniony z artystą Joseph Beuys. Także w sposobie jego wykorzystania widoczne są analogie z teorią rzeźby Beuysa. U jej podstaw leży bowiem kontrast między sztywnymi, geometrycznymi formami określanymi jako krystaliczne, a bardziej miękkimi, organicznymi bytami. Beuys charakteryzował je, posługując się parami przeciwstawnych cech: porządek i chaos, zastój i dynamizm, chłód i ciepło, kurczenie się  i rozprzestrzenianie. Tak  w przytoczonej teorii, jak i w pracy „Natłuszczone stożki, formy krystaliczne", a więc stalowe stożki, budują strukturę i stabilność, a organiczne, czyli smar, łączą się ze zmianą i ruchem. Te ostatnie nie mogą jednak istnieć bez pierwszych – do ich funkcjonowania niezbędna jest trwała, stabilizująca podstawa.

„Natłuszczone stożki" to, obok „Konstrukcji z beczek" i „Wydrążonych płyt", jedne z pierwszych konstrukcji Rabinowitcha, które wcielają w swojej budowie własności somatyczne, a więc podstawowe własności ciała działającego w przestrzeni. Według artysty rzeźba-ciało znajdująca się w przestrzeni aktywuje odbiorcę, jego reakcje wzrokowe i ruchowe oraz wchodzi z nim w relacje. Odbiorca musi nie tylko ustosunkować się do obiektu, ale także do samego miejsca, które staje się konkretne i poznawalne. Celem działania Rabinowitcha jest nasycenie przestrzeni ludzką obecnością, a tym samym odrzucenie postrzegania jej jako abstrakcyjnej.

Praca została wykonana pod kierunkiem autora w Zakładzie Ślusarskim Jerzego Jędrzejczaka w Łodzi i należy do zespołu prac, które artysta podarował Muzeum Sztuki w Łodzi w latach 80.

Dorota Stolarska-Kultys

„I A-F Natłuszczone stożki" to instalacja składająca się z sześciu (trzech większych i trzech mniejszych) stożków. Obiekty zostały zrobione z blachy i ułożone na ziemi. Są w całości pokryte smarem. Dobrze widać, w jaki sposób był na nie kładziony. Da się zauważyć ślady pędzla. Tworzą poziome pasy idące z góry do dołu. Nierówny wygląd tłustej warstwy zwraca uwagę na proces produkcji. Widać, że uczestniczył w nim człowiek. Przemysłowy charakter obiektów został ukryty pod warstwą smaru. W ten sposób chłodne formy zyskują bardziej naturalny wygląd.

Dorota Stolarska-Kultys

Royden Rabinowitch jest rzeźbiarzem i malarzem. Jego rzeźby są wielkie. Wykonuje je z dużych i ciężkich blach. Jego obrazy są również wielkie. Są abstrakcjami. Abstrakcje nie pokazują rzeczywistości. Pokazują jedynie kolory i kształty. Rzeźby wykonane są z metalu. Jest ich sześć. Mają różną wielkość. Wszystkie mają kształt stożka. Są pokryte smarem. Takim smarem smaruje się maszyny aby lepiej pracowały. Na każdym stożku w smarze wydrapane są rysunki. Składają się z pofałdowanych i falujących linii.

Maciej Cholewiński, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Royden Rabinowitch to rzeźbiarz. „I A-F Natłuszczone stożki” jest instalacją. Instalacja to dzieło plastyczne, które często składa się z wielu elementów, również przedmiotów codziennego użytku. Elementy tworzą całość. Artysta może tworzyć instalacje w galeriach sztuki albo w przestrzeni publicznej.

Praca „I A-F Natłuszczone stożki” składa się z sześciu stożków. Stożki stoją bezpośrednio na podłożu. Stożki są blaszane, ale nie widzimy blachy. Na stożkach jest smar maszynowy. Smar ma kolor orzechowy. 
Smar tworzy wypukły wzór, w niektórych miejscach jest go bardzo dużo. Są trzy wzory – trzy sposoby nałożenia smaru. Stożki nie są już surowe i zimne. Są haptyczne – można mieć ochotę dotknąć wzorów wykonanych smarem.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Royden Rabinowitch
Tytuł: „A-F Natłuszczone stożki”
Rok powstania: 1965 - 1984
Tworzywo: blacha cynkowa, smar (towot)
Wymiary: stożki mniejsze – wysokość 86 cm,  średnica 98 cm, stożki większe - wysokość 55 cm, średnica 160 cm
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

 „A-F Natłuszczone stożki” to sześć stożków wykonanych z nitowanej blachy cynkowej. Trzy stożki są większe, trzy mniejsze. Obiekty umieszczone bezpośrednio na podłożu są w całości pokryte smarem maszynowym w kolorze orzechowym. Smar miejscami jest bardzo grubo, nierówno nałożony. Występują trzy sposoby nałożenia smaru – wzory. Ten sam wzór na mniejszym i większym stożku. Na dwóch pierwszych stożkach kilka-kilkanaście poziomych linii wokół figury. Na dwóch kolejnych linie pionowe poprowadzone od wierzchołka do podstawy. Na ostatnich linie poprowadzone zostały ukośnie. Smar maskuje surową konstrukcję nadając geometrycznym formom organiczny wygląd. W rzeźbiarskiej praktyce Rabinowitcha tłuszcz pojawił się w 1965 roku, mniej więcej w tym samym czasie, kiedy zaczął go stosować zaprzyjaźniony z artystą Joseph Beuys wykorzystujący materiały nietrwałe takie jak tłuszcz, miód, filc.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN