Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Oddalenie" to rzeźba przestrzenna składająca się z wykonanego z drewna pomalowanego na czarno sześcianu i metalowej rury w tym samym kolorze. Kubik jest umiejscowiony równolegle do ściany i przyczepiony do niej czterema metalowymi drutami wychodzącymi z jego narożników. Dolna krawędź sześcianu oparta jest o rurę znajdującą się na jego osi. Podobnie jak w innych realizacjach, tak i tutaj artysta podejmuje wątek równowagi i grawitacji. Wsparta o ścianę rura podtrzymuje kubik w określonej pozycji. Obiekt unosi się równolegle do podłogi, nie przechylając się w żadną ze stron. Unsworth próbuje kontrolować siły grawitacji. Jego konstrukcja sprawia wrażenie nietrwałej, a jej oglądaniu towarzyszy niepokój wynikający z poczucia, że osiągnięty balans może zostać w każdej chwili zachwiany. Napięcie wywołane obserwowaniem ciężkiego obiektu podpartego jedynie w jednym punkcie ma w sobie coś z oglądania linoskoczka lub balansującego akrobaty. Artysta wykorzystał ten motyw już wcześniej w zaprezentowanej w 1975 roku serii performansów „Five secular settings for sculpture as ritual and burial piece". W podejmowanych wówczas działaniach Unsworth posłużył się własnym ciałem, które zwisało podwieszone do opartej o ścianę rury.

Napięcie to jedno z kluczowych zagadnień w twórczości Kena Unswortha, obecne w większości jego prac. W „Oddaleniu" wiąże się nie tylko z kruchą równowagą, ale też z relacjami, jakie zachodzą między poszczególnymi elementami rzeźby. Ścierają się w niej siły przyciągania i odpychania. Z jednej strony kubik jest przyciągany do ściany za pomocą metalowych drutów, z drugiej odpychany czy też, nawiązując do tytułu, oddalany od niej za pośrednictwem rury. Oszczędna w formie rzeźba została pomyślana w ten sposób, że jej funkcjonowanie w przestrzeni oparte zostało niemal całkowicie o działające w niej napięcia.

Praca powstała w dniach 5-9 maja 1980 roku podczas pobytu Unswortha w Muzeum Sztuki w Łodzi i została nabyta do zbiorów Muzeum bezpośrednio od artysty.

Dorota Stolarska-Kultys
 

„Oddalenie" to rzeźba składająca się z czarnego sześcianu zrobionego z drewna i metalowej rury w tym samym kolorze. Kubik jest przyczepiony do ściany czterema drutami. Od spodu opiera się o rurę. Artysta bada temat równowagi. Wsparta o ścianę rura podtrzymuje kubik w określonej pozycji. Dzięki temu nie przechyla się on w żadną ze stron. Konstrukcja sprawia wrażenie nietrwałej. Patrząc na nią, mamy wrażenie, że może się w każdej chwili rozpaść. Ciężki przedmiot podparty jest tylko w jednym punkcie. Oglądanie go wywołuje podobne napięcie jak patrzenie na akrobatę chodzącego po linie.

Dorota Stolarska-Kultys

Informacje o artyście i jego twórczości:

Kenneth Lowell Unsworth to artysta australijski. Urodził się w 1931 roku na przedmieściach Melbourne, w Richmond. Jest jednym z najważniejszych współczesnych artystów Australii.

Kenneth Lowell Unsworth tworzy rzeźby i instalacje. Instalacja to dzieło sztuki, które jest podobne do rzeźby. Może składać się z kilku części, kilku przedmiotów.
Kenneth Lowell Unsworth w swoich pracach podejmuje problem zachowania równowagi zawieszanych części instalacji.

Opis dzieła:

Praca „Oddalenie" składa się z dwóch części: czarnego sześcianu i metalowej rury.

Pomalowany na czarno drewniany sześcian znajduje się w pewnym oddaleniu od ściany i również w pewnej odległości od podłogi. Sześcian przyczepiony jest do ściany czterema cienkimi drutami. Druty przyczepione są pod kątem prostym w stosunku do ściany i łączą z nią cztery rogi sześcianu. Metalowa rura łączy ścianę z podłogą. Rura pod kątem ok. 60 stopni opiera się o ścianę i dodatkowo podpiera dolną krawędź sześcianu. 

Małgorzata Wiktorko, Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Kenneth Lowell Unsworth

Tytuł: „Oddalenie”

Wymiary: wysokość 250 cm,  szerokość 83 cm,  głębokość 83 cm

Technika: instalacja, rzeźba z drewna, drutu, stali pomalowanych czarną matową farbą

Rok powstania: 1980

Rzeźba Kennetha Lowella Unswortha to rzeźba przyścienna, składająca się z dwóch czarnych elementów – kubika i rury. O ścianę na wysokości około 2 metrów opiera się czarna metalowa rura o średnicy cztery i pół centymetra. Kąt nachylenia rury to 60 stopni. O rurę opiera się krawędzią podstawy drewniany sześcian o wymiarach 83 cm x 83 cm x 83 cm pomalowany czarną farbą unoszący się w powietrzu na wysokości 87 cm. Płaszczyzna podstawy jest równoległa do podłogi. Bok równoległy do ściany jest od niej odsunięty o 63 centymetry.  Sześcian z rurą stykają się w jednym punkcie, który jest środkiem krawędzi. Czarna bryła jest optycznie oparta o rurę, jednak w przestrzeni utrzymują ją cztery stalowe pręty wychodzące z narożników kubika i wkręcone w ścianę.

 Rzeźba Unswortha jest podwójnie abstrakcyjna. Nie przedstawia nic konkretnego i jednocześnie przeczy zasadom grawitacji. Jesteśmy świadkami równowagi osiągniętej przez artystę i jednocześnie odczuwamy niepokój, którego źródłem jest wiedza o prawach natury i sile grawitacji. Unsworth eksplorował motyw grawitacji i chwilowej równowagi w serii performansów z 1975 roku zatytułowanych „Five secular settings for sculpture as ritual and burial piece”. Wówczas artysta zawisał sam na opartej o ścianę rurze.

Rzeźba „Oddalenie” powstała w dniach 5-9 maja 1980 roku podczas pobytu Unswortha w Muzeum Sztuki w Łodzi i została nabyta do zbiorów Muzeum bezpośrednio od artysty.

Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN