Jankiel Adler
Kompozycja nadrealistyczna
| Datowanie: | 1933 |
| Technika: | malarstwo olejne |
| Materiały: | olek, piasek, biel cynkowa i litapon, płótno (naklejone na drewno) |
| Rozmiar: | 45 x 63 cm |
| Sposób nabycia: | dar |
| Data nabycia: | 02.07.1935 |
| Numer inwentarzowy: | MS/SN/M/69 |
| Dzieło dostępne na ekspozycji: | nie |
Opis dzieła
Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu
● to obraz, namalowany farbami olejnymi na płótnie naklejonym na drewnie;
● obraz jest szary, ale są także białe i czerwonawe plamy;
● na obrazie są niewyraźne twarze i białe ręce;
● obraz nawiązuje do kierunku w sztuce → surrealizm (nadrealizm); surrealizm odwołuje się do snów;
● nie wiemy co przyśniło się Jankielowi Adlerowi; patrząc na obraz możemy sobie to wyobrazić; obraz jest inspiracją dla naszej wyobraźni.
Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko
Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym
Jankiel Adler namalował obraz surrealistyczny, na granicy z abstrakcją. Na kompozycji znajdują się zróżnicowane, amorficzne kształty. Z lewej strony i na środku płótna widoczne dwie formy malarskie, które przypominają antropomorficzne plamy. (Plamy przypominają ludzkie kształty.) Wskazują na to owale (kształt elipsy, jaja), które kojarzyć się mogą z oczami. Po prawej stronie obrazu występuje zwierzęco podobny kształt. Adler zastosował w swojej pracy deformacje i uproszczenia. (Zmiana kształtu postaci w stosunku do pierwszej wersji to deformacja. Uproszczenie to nadanie prostszej formy, kształtu w porównaniu do pierwotnego kształtu. Np. dzieci rysują twarz człowieka czyli koło to twarz, kropki to oczy, kreska to usta i nos). Trudno jednoznacznie określić, co znajduje się na obrazie. Dominują kolory ziemi: brązowy, żółty, czerwony, beżowy, czarny. Artysta grubo nakładał farbę, dodawał prawdopodobnie piasku, dzięki czemu uzyskał widoczną, reliefowa fakturę. (Na powierzchni obrazu widoczne są pociągnięcia pędzla oraz grubo nakładana farba.) Artysta w latach 1929-1930 odwiedził Majorkę i Hiszpanię. Być może ta podróż stała się inspiracją do namalowania Kompozycji nadrealistycznej. Antropomorfizm i zwierzęcokształtność elementów malarskich nawiązuje do twórczości Pabla Picassa z okresu klasycznego. (Być może podróż spowodowała, że artysta namalował Kompozycję nadrealistyczną. W obrazie występują kształty, które przypominają ludzi i zwierzęta. W podobny sposób malował Pablo Picasso w okresie klasycznym swojej twórczości.) Kompozycja sprawia wrażenie sennej wizji, czegoś nierzeczywistego. Taki sposób wyrażania artysta nazywał nadrealizmem.
Jankiel Adler pochodził z wielodzietnej, ortodoksyjnej, żydowskiej rodziny. (Jankiel Adler miał wiele rodzeństwa, braci i sióstr. Rodzina była żydowska, mocno przestrzegała wszystkich zasad pochodzących z kultury i religii żydowskiej.) Początkowo miał zostać grawerem. Związał się jednak z awangardowym, lewicowym środowiskiem artystycznym. Artysta był współzałożycielem grupy Jung Idysz, której celem było wprowadzenie do kultury europejskiej elementów kultury żydowskiej. Członkowie stowarzyszenia w swojej twórczości umieszczali elementy kubizmu, ekspresjonizmu, symbolizmu i mistycyzmu.
Autor skryptu: Maja Pawlikowska
