Jankiel Adler

Młody robotnik

Udostępnij:
Datowanie: 1929
Technika: malarstwo olejne
Materiały: płótno, farba olejna, piasek
Rozmiar:wys. 129,5 cm, szer. 78 cm
Numer inwentarzowy: MS/SN/M/68

Opis dzieła

Obraz portretuje młodego proletariusza. Robotnik pali fajkę przy stole – być może odpoczywa po zmianie w widocznej za oknem fabryce. Alder pokazuje prostego, ale spełnionego człowieka. Sympatyzujący z lewicą artysta dostrzegał w komunizmie szansę na emancypację jednostki. Status człowieka nie miał już być zdeterminowany przez urodzenie, ale przez pracę. Dzieło jest dowodem emancypacji autora. Wywodzący się z wielodzietnej, ortodoksyjnej rodziny żydowskiej Adler wybrał awangardowe środowisko artystyczne. Wpływ nowej plastyki widać w deformacjach przedstawienia. Zwalista sylwetka robotnika jest wyrazem jego twardego charakteru. Adler eksperymentował z kruszywem, dodawanym do farb dla uzyskania chropawej faktury.

Opis prosty

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Jankiel Adler namalował obraz surrealistyczny, na granicy z abstrakcją. Na kompozycji znajdują się zróżnicowane, amorficzne kształty. Z lewej strony i na środku płótna widoczne dwie formy malarskie, które przypominają antropomorficzne plamy. (Plamy przypominają ludzkie kształty.) Wskazują na to owale (kształt elipsy, jaja), które kojarzyć się mogą z oczami. Po prawej stronie obrazu występuje zwierzęco podobny kształt. Adler zastosował w swojej pracy deformacje i uproszczenia. (Zmiana kształtu postaci w stosunku do pierwszej wersji to deformacja. Uproszczenie to nadanie prostszej formy, kształtu w porównaniu do pierwotnego kształtu. Np. dzieci rysują twarz człowieka czyli koło to twarz, kropki to oczy, kreska to usta i nos). Trudno jednoznacznie określić, co znajduje się na obrazie. Dominują kolory ziemi: brązowy, żółty, czerwony, beżowy, czarny. Artysta grubo nakładał farbę, dodawał prawdopodobnie piasku, dzięki czemu uzyskał widoczną, reliefowa fakturę. (Na powierzchni obrazu widoczne są pociągnięcia pędzla oraz grubo nakładana farba.) Artysta w latach 1929-1930 odwiedził Majorkę i Hiszpanię. Być może ta podróż stała się inspiracją do namalowania „Kompozycji nadrealistycznej". Antropomorfizm i zwierzęcokształtność elementów malarskich nawiązuje do twórczości Pabla Picassa z okresu klasycznego. (Być może podróż spowodowała, że artysta namalował „Kompozycję nadrealistyczną". W obrazie występują kształty, które przypominają ludzi i zwierzęta. W podobny sposób malował Pablo Picasso w okresie klasycznym swojej twórczości.) Kompozycja sprawia wrażenie sennej wizji, czegoś nierzeczywistego. Taki sposób wyrażania artysta nazywał nadrealizmem.

Jankiel Adler pochodził z wielodzietnej, ortodoksyjnej, żydowskiej rodziny. (Jankiel Adler miał wiele rodzeństwa, braci i sióstr. Rodzina była żydowska, mocno przestrzegała wszystkich zasad pochodzących z kultury i religii żydowskiej.) Początkowo miał zostać grawerem. Związał się jednak z awangardowym, lewicowym środowiskiem artystycznym. Artysta był współzałożycielem grupy Jung Idysz, której celem było wprowadzenie do kultury europejskiej elementów kultury żydowskiej. Członkowie stowarzyszenia w swojej twórczości umieszczali elementy kubizmu, ekspresjonizmu, symbolizmu i mistycyzmu.

Autorka skryptu: Maja Pawlikowska

Opis dla osób ze spektrum autyzmu

Opis dzieła:

● to obraz, namalowany farbami olejnymi na płótnie;
● obraz pokazuje człowieka → młodego robotnika;
● robotnik siedzi przy drewnianym stole, trzyma fajkę, odpoczywa; przez okno widać pracującą fabrykę; 
● obraz jest namalowany w szarych barwach; są też akcenty barwne: oczy i chmury → niebieskie; mur i fajka → ceglaste;

● Jankiel Adler czasem dodawał do farb piasek; farba robiła się wtedy gęstsza i widać było grudki piasku; farbą z piaskiem artysta namalował włosy młodego robotnika.

Autorka skryptu: Małgorzata Wiktorko

Wystawy

Atlas nowoczesności. Ćwiczenia (II EDYCJA) [2021-10-01-2026-10-01]
Sala Neoplastyczna. Stan początkowy [2023-05-31-2024-12-31]

Jankiel Adler
Jankiel Adler

  Pochodził z ortodoksyjnej żydowskiej rodziny. Początkowo miał zostać grawerem, ale trwające także później związki z awangardowym, lewicowym środowiskiem artystycznym w Niemczech (gdzie studiował) zmieniły te plany. Był współzałożycielem łódzkiej grupy Jung Idysz (1919–1921). Jednym z głównych celów, jakie grupa stawiała przed sobą, było wyraziste wprowadzenie kultury żydowskiej do kultury europejskiej. Jej członkowie poszukiwali nowoczesnych form wyrazu dla sztuki swojego narodu oraz łączyli w swoich pracach ekspresjonizm, symbolizm, mistykę i tradycję Europy Środkowowschodniej.   Paulina Kurc-Maj (cyt. za: Abecadło,...

Dzieła w tej samej kolekcji
Zobacz także
Powiązane obiekty