Michel Seuphor, Piet Mondrian
Obraz - poemat
Datowanie: | 1928 / 1952 |
Technika: | litografia |
Materiały: | farba graficzna, papier |
Rozmiar: | wys. 65 cm, szer. 50 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/GR/610 |
Opis dzieła
Kolejne bloki poetyckiego tekstu zostały wpisane w siatkę czarnych linii i rozczłonkowane czworobokami barw podstawowych. Geometryczna kompozycja przestaje być obrazem, a staje się układem graficznym, w którym prosta forma urozmaica nudny dukt prostych liter. Tytuł „Textuel" przypomina neon, reklamę zawieszoną na niebieskim wieżowcu, a całość ma niemal charakter odbitki próbnej z masą linii i oznaczeń drukarskich. Pierwowzorem pracy jest gwasz z 1928 roku. Terminu „obraz-poemat" po raz pierwszy użyli futuryści na określenie kompozycji będących swobodnym układem nawarstwiających się słów i elementów graficznych. Również później twórcy awangardowi interesowali się różnymi odmianami poezji wizualnej i tworzeniem nowych form, także na polu projektowania graficznego. „Obraz-poemat" to przede wszystkim kompozycja neoplastyczna. Neoplastycyzm Mondriana był próbą stworzenia uniwersalnego języka obrazowania rzeczywistości za pomocą elementów plastycznych, odzwierciedlających podstawowy porządek świata. Ukazywany on był przez kompozycje tworzone jedynie przy pomocy kolorów podstawowych (czerwony, niebieski, żółty) i „niekolorów” (biel, czerń) w rytmicznych, pionowo-poziomych układach.
Paulina Kurc-Maj (Cytat za: „Abecadło", red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [235-236).
W „Obrazie-poemacie", obok charakterystycznej dla neoplastycyzmu siatki pionowych i poziomych linii oraz podstawowych barw, kluczowe jest też rozmieszczenie i krój tekstu. Michel Seuphor utrzymywał ożywione kontakty z całą sceną sztuki awangardowej. Współpracował z „L’Esprit Nouveau" Jennereta i le Corbusiera, uczył się u Pieta Mondriana oraz założył grupę konstruktywistyczną „Cercle et Carré". Był malarzem, poetą, a także krytykiem i pierwszym historykiem malarstwa abstrakcyjnego. Tekst jego wiersza w „Obrazie – poemacie" stanowi integralną część kompozycji, zawiera refleksję nad współczesną sztuką, pochwałę neoplastycyzmu Mondriana, a jednocześnie jest ważnym elementem formalnym. Eksperymenty typograficzne były dla awangardy wyrazem dążenia do jedności tradycyjnie odmiennych dziedzin sztuki, jak literatura i sztuki plastyczne.
Anna Nawrot (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 262).
Organizatorzy życia. De Stijl, polska awangarda i design [2017-11-24-2018-02-25]