Wacław Szpakowski
B13, z serii B
Datowanie: | 1926 |
Technika: | rysunek |
Materiały: | kalka techniczna, tusz |
Rozmiar: | wys. 35,7 cm, szer. 59,5 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 27.01.1979 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/RYS/887 |
Opis dzieła
Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu
Informacje o artyście:
- żył w latach 1882-1973;
- ukończył studia architektoniczne;
- tworzył biografie i rysunki;
- w latach 1900-1952 zrobił ok.120 rysunków linii.
Opis dzieła:
- Inspiracją dla artysty był grecki meander. Meander to linia pozaginana wielokrotnie pod kątem prostym. Linia meandra nigdy się nie przecina. Linia wielokrotnie powtarza ten sam układ.
- Rysunek jest kręty i zawiły. Jest też symetryczny i harmonijny.
- Na rysunku jest jedna linia. Linia ma 1 mm grubości i zagina się pod kątem prostym. Nie przecina się. Rozpoczyna się w lewym rogu, a kończy w prawym rogu rysunku.
- Najlepiej przesuwać palcem po wykreślonej przez Szpakowskiego linii.
Ciekawostki:
Córka artysty wspominała, jak ojciec wyjaśniał jej swoje prace: Pokazując mi jakikolwiek rysunek zmuszał do patrzenia: „o tu – patrz – jest początek – śledź teraz linię. Tak, nie przerywaj” – gdy skołowana, zmęczona zwrotami, zagęszczeniami, znajdowałam ujście linii, triumfował: „widzisz, jakie to proste, a potrzeba 935 ruchów, by znaleźć sens”.
Ważne jest cierpliwie wędrować tak, jak nas prowadzi linia.
Rysunki Wacława Szpakowskiego zainspirowały współczesnych kompozytorów: Zygmunta Bargielskiego i Barbarę Konopkę. Utwory muzyczne mają określony czas ich wykonania. Można by też policzyć, jak dużo czasu zajmie nam prześledzenie linii w rysunku Szpakowskiego.
Autorka skryptu: Małgorzata Wiktorko
Nad „komponowaniem i przerysowywaniem na kalkę techniczną” rysunków serii A, B, C, D, E, i F Wacław Szpakowski, z wykształcenia inżynier-architekt, pracował w latach 1923‑1931. Jego córka wspominała po latach: „Linie rytmiczne, labirynty, meandry towarzyszyły mi przez całe dzieciństwo: kalki, tusze, szelest arkuszy. Był to czas wykreślania przez Ojca nieskończoności”. Szpakowskiego fascynowała doskonałość natury, przewyższającej według niego wszystko, co zostało stworzone ręką człowieka; on z kolei, na ile to możliwe winien odkrywać „prawidła geometrii przyrody”. Stąd pochodzi precyzyjna i przejrzysta struktura rysunków. Artysta równolegle pracował nad zagadnieniem trysekcji kąta, badał brzmienia uderzających o siebie kamieni, dźwięki wydawane przez drgania drutów telefonicznych zależne od warunków atmosferycznych, kształty chmur i dymów… Pragnął ująć ich właściwości w całościowy, logicznie spójny system oparty na rytmie i symetrii.
Maciej Cholewiński (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 866).
Wacław Szpakowski. Riga Notebook [2023-02-01-2023-05-11]
Wacława Szpakowski: the Grounding of Vision [2017-01-12-2017-02-26]
Nieznany modernizm. Nowe miasta – nowi ludzie. Rytm i dźwięk w zwierciadle ciała, architektury ... [2019-10-26-2020-01-31]
Notes ryski. Śladem linii Wacława Szpakowskiego