Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Tablica poświęcona pamięci wszystkich artystów..." została przygotowana przez Elżbietę Jabłońską na zorganizowaną przez Muzeum Sztuki w Łodzi wystawę „Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania" (2007). Na montowanej bezpośrednio do ściany płycie z szarego granitu, przypominającej tablicę pamiątkową lub nagrobną, zostały wyryte nazwiska wszystkich artystów, których prace były prezentowane w miejscu jej zawieszenia, czyli na ścianie wschodniej dawnej dużej sali wystaw czasowych w budynku przy ulicy Więckowskiego 36 od 1964 roku do momentu jej powstania. Lista artystów została stworzona na podstawie danych z archiwum Muzeum Sztuki, przygotowanych przez Macieja Cholewińskiego. Spis otwiera Włodzimierz Borowski, którego praca została zawieszona w tym miejscu w 1964 roku, a kończy autorka dzieła z pełną świadomością pozostawiająca za swoim nazwiskiem puste miejsce przeznaczone dla „przyszłych pokoleń”. W ten sposób tablica podsumowuje pewien miniony już okres funkcjonowania muzeum – przede wszystkim czas, kiedy jego dyrektorem był Ryszard Stanisławski.

W działaniu Jabłońskiej dostrzec można też echa myśli Theodora W. Adorno, który zwracał uwagę na pokrewieństwo muzeum z mauzoleum, miejscem wieczystego pochówku obumarłych rzeczy: „Muzeum i mauzoleum łączy nie tylko skojarzenie fonetyczne. Muzea są jak rodzinne grobowce dzieł sztuk” ( „Valery Proust Museum", 1967). Wypowiedź niemieckiego filozofa charakteryzuje krytyczny stosunek do instytucji, jednak przy okazji zwraca on uwagę na związek muzeum z pamięcią, jej konstruowaniem i podtrzymywaniem. Kuratorzy i inni muzealnicy tworzą w galeriach sztuki swego rodzaju mauzolea artefaktów, wybranych i uznanych za niezwykle wartościowe. Umieszczenie ich w przestrzeni muzeum zmienia ich status, czyniąc z nich przedmioty niedostępne i uświęcone – depozyty dziedzictwa kulturowego, a ich autorów wpisując do panteonu wielkich twórców. Tablica Jabłońskiej upamiętnia artystów, których prace zastały wybrane do zaprezentowania w muzeum, jednocześnie jej forma, sugerująca płytę nagrobną, podobnie jak mauzoleum, budzi skojarzenia z oddawaniem czci temu, co jak pisał Adorno, jest „przechowywaniem bardziej ze względów historycznych, niż z aktualnych potrzeb”. Pusta przestrzeń zostawiona na końcu listy daje jednak nadzieję, że muzeum to nie tylko zbiór martwych przedmiotów, ale także miejsce otwarte na „sztukę żywą”.

Dorota Stolarska-Kultys

Płyta zrobiona z kamienia. Powstała specjalnie na wystawę „Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania". Wystawa odbyła się w 2007 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi. Tablica wygląda jak płyta z pomnika. Są na niej nazwiska artystów. Ich prace były pokazywane na tej samej ścianie w muzeum. Wisi też na niej tablica. Listę artystów zamyka autorka. Tablica ukazuje fragment historii muzeum. Artystka za swoim nazwiskiem pozostawiła puste miejsce. Jest ono przeznaczone dla „następnych pokoleń”.

Dorota Stolarska-Kultys

Elżbieta Jabłońska robi instalacje.
Instalacja to działanie artysty przygotowane dla określonego miejsca.
Instalacja Elżbiety Jabłońskiej „Tablica poświęcona pamięci wszystkich artystów...” to płyta z szarego granitu przypominająca tablicę pamiątkową. Jabłońska umieściła płytę z granitu na wschodniej ścianie galerii wystaw czasowych w Muzeum Sztuki w Łodzi, w ms1. Instalacja była jedną z wielu dzieł na wystawie „Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania”. Wystawa odbyła się w Muzeum Sztuki w Łodzi w 2007 roku. Na płycie zostały wyryte nazwiska wszystkich artystów, których prace wisiały kiedyś na tej ścianie od 1964 roku. Na końcu, na płycie Elżbieta Jabłońska umieściła swoje nazwisko i zostawiła puste miejsce dla następnych artystów.
Dzieła sztuki przypisane do określonego miejsca określa się sztuką „site-specific”.
Praca Elżbiety Jabłońskiej „Tablica poświęcona pamięci wszystkich artystów...” upamiętnia niektórych artystów wystawiających w Muzeum Sztuki w Łodzi w latach 1964 – 2007.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Elżbieta Jabłońska

Tytuł: „Tablica poświęcona pamięci wszystkich artystów…”

Wymiary: wysokość 101 cm,  szerokość 200 cm,  głębokość 3 cm

Technika: rzeźba, granit

Rok powstania: 2006

Praca Elżbiety Jabłońskiej to duża prostokątna, pozioma granitowa tablica. W czterech narożnikach nawiercone są otwory dla śrub, żeby można przymocować granit do ściany. Kolor kamienia  to grafitowa szarość z melanżowymi drobnymi białymi strzępkami. Powierzchnia jest gładko wypolerowana. Na tablicy wyryte są dwoma wysokościami czcionek napisy – większą czcionką dwuwersowy nagłówek i mniejszymi, wysokości trzech centymetrów – 16 wersów pisanych ciągiem imion i nazwisk. Rycie liter w granitowej płycie sprawia, że napisy są jasnoszare i dobrze czytelne, widoczne na grafitowym tle. Nagłówek głosi: „Tablica poświęcona wszystkim artystom/którzy w latach 1964 –  prezentowali w tym miejscu swoje dzieła”.   Poniżej w wyjustowanej kolumnie zapisane są następujące imiona i nazwiska artystów:

Wacław Borowski, Karol Hiller, Jan van Goyen, Salomon van Ruisdael, Ennio Chiggio/

Felicjan Szczęsny Kowarski,  Dirck Dirckszoon, Santvoort, Daniel de Blieck, Giuseppe Recco/

Henryk Rodakowski, Stanisław Dębicki, Marcel Meyer, Ewerdt Hilgemann, Edward Krasiński/

Zbigniew Dłubak, Wiesław Karolak, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Karol Broniatowski/

Leonard Sempoliński, Tina Modotti, Marek Włodarski , Kazimierz Podsadecki, Tadeusz Cyprian/

Derek Boshier, Douglas Davis, Jacek Malczewski, Camille Pissarro, Liliana Mikołajewska – Jansen/

Karol Breyer, Eva Rubinstein, Konstanty Mackiewicz, Stefan Krygier, Oskar Reutersvard/

Michael Kidner, Marek Chlanda, Steve Poleskie, Cozette de Charmoy, Boyle Family, Jerzy Kosiński/

Stanisław Grabowski, Andrzej Szewczyk, Jerzy Stajuda, Emilio Vedova, Artur Nacht – Samborski/

Koji Kamoji, Tomasz Ciecierski, Willi Baumeister, Daniel Buren, Jan Bułhak, Tomasz Osiński/

Krzysztof Wodiczko, Moshe Kupferman, Andrzej Strumiłło, Erwin Heerich, Zbigniew Gostomski/

Józef Mehoffer, Konrad Krzyżanowski, Samuel Hirszenberg, Stanisław Fijałkowski, Weegee/

Józef Robakowski, Wojciech Leder, Natalia LL, Krzysztof Gierałtowski, Iris Elhanani, Jack Ox/

Wiesław Hudon, Łódź Kaliska, Richard Anuszkiewicz, Jerzy Lewczyński, Norbert Thomas/

Henryk Ross, Władysław Strzemiński, Jerzy Wardak, Antoni Mikołajczyk, Dominik Lejman/

Elżbieta Jabłońska

Granitowa tablica to dzieło przygotowane do konkretnego miejsca w Muzeum Sztuki w Łodzi. Nigdzie indziej nie będzie miało sensu. Artystka wykonała pracę badawczo – archiwistyczną. Zbadała i ustaliła autorów kolejnych dzieł, które były prezentowane w wybranym miejscu w muzeum. Ponieważ chciała, żeby także jej praca prezentowana była właśnie tam – zakończyła tablicę swoim podpisem.

Kulturowy sens kamiennej tablicy jest dwojaki: może być upamiętnieniem wydarzenia lub osoby ale równie często jest nagrobkiem. Elżbieta Jabłońska zapytuje swoja pracą, czy artysta oddając dzieło w instytucjonalny obieg trafia do Muzeum czy do Mauzoleum?

Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN