Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Zarówno sposób przygotowania materiału, jak i tytuły prac Gusmão i Paivy sugerują naukowy i obiektywny punkt widzenia, relację bliską filmowi dokumentalnemu, zazwyczaj jednak filmowane historie wiążą się z tajemnicą lub doświadczeniem pozazmysłowym. Wybór starej metody filmowania – użycie taśmy filmowej w miejsce kamery cyfrowej – nawiązuje do doświadczeń awangardy. Jednocześnie za szczególne niepokojące wrażenie, które wywierają ich prace na widzu, odpowiedzialny jest specyficzny sposób potraktowania materiału. Rejestracja przebiega w prędkości 3000 klatek na sekundę. Tak zarejestrowane filmy są następnie odtwarzane w zwykłej prędkości 24 klatek na sekundę. Czas trwania krótkich czynności i momentalnych zjawisk wydłuża się do monumentalnych rozmiarów, nadając jednocześnie zwykłym fenomenom niezwykłej wagi. Twórczość ta stanowi kontrapunkt dla prac artystów korzystających z metod naukowych. Gusmão i Paiva wydają się powracać do momentu, w którym mit i nauka były ze sobą nierozerwalnie związane. Ta metodologia łączy się z manifestem artystów Abissology: Theory of the Indiscernible (2012) – Abisynologia – Teoria nieczytelności, według którego tytułowa „nauka” nie szuka definitywnych prawd, co podkreśla niestabilność tego typu kategorii.

Daniel Muzyczuk