Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Przedstawione prace to seria trzech rysunków wykonanych tuszem na papierze. Ukazują one zakomponowane w przestrzeni formy stanowiące rodzaj graficznego ujęcia tego, co interesowało autora w rzeźbie. Maciej Szańkowski był bowiem przede wszystkim rzeźbiarzem, a tym, co angażowało go najbardziej, było zagadnienie percepcji przestrzeni. Realizowane przez niego prace powstawały przeważnie w powiązaniu z miejscem, tworzyły relacje z krajobrazem i architekturą. Proste geometryczne formy mają potencjał, by przekształcać, wchłaniać i kadrować przestrzeń; mogą ją też magazynować i zwiększać jej pojemność. Podobnie jak na rysunkach, tak i w realizacjach rzeźbiarskich ramy i linie mogą się przemieszczać i dowolnie kształtować wybrany obszar. Prace na papierze dają wgląd w rozwinięte później przez Szańkowskiego w rzeźbie zagadnienie przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej. Formy ukazane jak gdyby w fazie zamkniętej mają potencjał otwarcia się na przestrzeń poza nimi. Artysta jest tu spadkobiercą konstruktywizmu i unizmu rzeźbiarskiego, teorii wyłożonej przez Katarzynę Kobro i Władysława Strzemińskiego w pracy „Kompozycja przestrzeni". Według niej rzeźba pozbawiona jest granic i stanowi jedność z przestrzenią. Autorzy wprowadzają do dzieła trzeci wymiar – głębię, która pociąga za sobą jego czasoprzestrzenność, a więc zmienność obiektu przy oglądaniu go z różnych stron. Założenie to obecne jest w pracach rzeźbiarskich Szańkowskiego, zwłaszcza w realizowanych od 1973 roku Składakach – płaskich obiektach, których elementy połączone były zawiasami i rozkładały się jak leżaki. Poszczególne płaszczyzny mogły tworzyć różne ustawienia, a powstające kompozycje kadrowały i wchłaniały w siebie otaczającą przestrzeń. Punktem wyjścia dla artysty była tu płaska forma, której trójwymiarowość uzyskana została przez rozcinanie, jak mówił „uprzestrzennianie kartki papieru”. Kształty ukazane na prezentowanych rysunkach zawierają w sobie tę samą ideę, stanowią rodzaj budulca, z którego powstać mogą kompozycję różnorodnie rozlokowane w przestrzeni.

Praca została nabyta do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.

Maciej Szańkowski był rzeźbiarzem. Prezentowane prace to rysunki tuszem na papierze. Narysowane formy przypominają jego rzeźby. Artystę interesował temat przestrzeni. Myślał o otoczeniu swoich rzeźb. Wyobrażał sobie, jak będą wyglądały w mieście lub w naturze. Narysowane formy też wchodzą w relację z przestrzenią. Możemy je sobie wyobrazić jako rzeźby.

Dorota Stolarska-Kultys

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN