Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Szukaj!" to jednoujęciowy film stanowiący kontynuację serii zapisów biologiczno-mechanicznych, w których Robakowski bada relację stanów psychofizycznych organizmu z urządzeniami służącymi mechanicznemu zapisowi. Tematyka ta angażowała artystę już w latach 70. – powstały wówczas m.in. film Idę (1973) oraz film-performanse „Ćwiczenie na dwie ręce" (1976) i „Po linii" (1976). We wszystkich tych realizacjach filmujący autor jest niewidoczny, a kamera oderwana od oka traktowana jest jak przedłużenie jego ciała.

W „Szukaj!" już od pierwszych sekund kamera skierowana w dół porusza się wyjątkowo dynamicznie, wręcz nerwowo. Przesuwa się z jednej kępy krzaków na drugą, później na ścieżkę i na roślinność znajdującą się po jej drugiej stronie. Dalej migają fragmenty drzewa, ławki i opuszczonych zabudowań, na których kończy się rejestracja. Momentami ruch kamery jest tak szybki, że obraz zupełnie się zamazuje. Podobnie jak w wielu innych realizacjach Robakowskiego, tak i tutaj warstwa dźwiękowa odgrywa istotną rolę w dopełnianiu obrazu. Z offu wielokrotnie pada gorączkowo wypowiadana komenda „szukaj!”. Z czasem głos autora staje się zdyszany, czuć w nim zmęczenie wywołane nerwowym „rozglądaniem” się po krzakach. Artysta przyjmuje w filmie perspektywę psa tropiącego, ruch kamery naśladuje jego dynamikę. Rejestrując swoje przeżycie, Robakowski przenosi je na odbiorcę. Obraz zastępuje konkretne fizyczne doznania pozornie niedostępne dla unieruchomionego przed ekranem widza. Kamera zapisuje ekspresję autora, a rytm filmu i jego struktura odzwierciedlają konkretne fizyczne doświadczenie, podobnie jak miało to miejsce we wcześniejszym „Idę" czy „Tańcu z drzewami" (1985). Urządzenie mechaniczne – kamera – ponownie staje się nośnikiem witalnej energii artysty.

Praca została nabyta do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.

„Szukaj!" to film, w którym Robakowski bada relację człowieka z urządzeniami, takimi jak kamera czy aparat fotograficzny. Autor traktuje kamerę jak element swojego ciała. Trzyma ją z dala od oka. W „Szukaj!" kamera buszuje po krzakach. Jej ruch przypomina zachowanie psa tropiącego. W filmie autor wielokrotnie wypowiada komendę „szukaj!”. Z czasem w jego głosie słychać zmęczenie. Film to zapis doświadczenia artysty. Przez sposób, w jaki zostaje zarejestrowane, staje się równocześnie przeżyciem widza.

Dorota Stolarska-Kultys

Józef Robakowski realizuje krótkie filmy. Przedstawia w nich swoje doświadczenia.

W filmie „Szukaj!” powtarza polecenie dla wytresowanego psa. Artysta daje polecenie swojej kamerze. Kamera pokazuje roślinność w parku. Szybko przemieszcza się. Ruch kamery przypomina zachowanie tropiącego psa. Zatrzymuje się na chwilę przy zielonej ławeczce. Artysta trzyma kamerę w ręku. Ręka z kamerą jest opuszczona. Widzimy park z perspektywy psa. Film jest zrealizowany w jednym ujęciu. Robakowski nazywał swoje realizacje „czystym kinem” . Rezygnował z montażu na rzecz jednego ujęcia. Czas rejestracji jest taki sam jak czas projekcji filmu.

W latach 1970 -1977 Józef Robakowski należał do awangardowej grupy artystycznej -  Warsztat Formy Filmowej. W latach 80. i 90. powrócił do rejestrowania kamerą filmową swoich doświadczeń.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Józef Robakowski
Tytuł: „Szukaj”
Rok powstania: 1985
Tworzywo: kaseta VHS
Czas trwania:  2 min.
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

Film rozpoczyna się planszą z tytułem: „go get it…” oraz datą: „’90”. Scena rozgrywa się w zalesionym terenie. Kamera skierowana jest cały czas w dół. Autor operuje nią w sposób dynamiczny. Rejestruje kępy zielonych krzaków, ścieżki, fragmenty drzew, ławki oraz opuszczone zabudowania zaglądając w dziury w ziemi i do zaśmieconych wnętrz. Momentami ruch kamery jest bardzo szybki więc obraz staje się zupełnie zamazany. Z offu wielokrotnie pada komenda „szukaj!”.

„Szukaj!” to film należący do serii filmów, w których kamera oderwana jest od oka. Zapisuje ekspresję autora, a rytm filmu i jego struktura odzwierciedlają konkretne fizyczne doświadczenie.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN