Robert Rumas
Cechowniki i foremki
Datowanie: | 1994 |
Technika: | technika mieszana |
Materiały: | metal, szkło, plastik, neon |
Rozmiar: | wys. 200 cm, szer. 101 cm, głęb. 70 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 2001 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/R/499 |
Opis dzieła
Praca „Cechowniki i foremki" z 1994 roku jest zestawem kolorowych foremek. Wygląda niewinnie. Jednak w idei odwołuje się do oprzyrządowania, które w historycznym doświadczeniu służyło znakowaniu ludzi.
Nienawiść etniczna, ideologiczna, w konflikcie zbrojnym zaczyna się od języka i pojęciowego „znakowania", gdy w konkretnych epokach - przed, w trakcie II wojny światowej i po, jedni bezkarnie określają innych jako „wszy", „świnie" itp. Potem następuje izolacja i w końcu ludobójstwo, mord etniczny.
I zawsze istnieje niebezpieczeństwo, że ponownie może się to zdarzyć, jak współcześnie powtórzyło się w europejskiej byłej Jugosławii i afrykańskiej Rwandzie.
Maria Morzuch
Robert Rumas, artysta często odnoszący się do ważnych problemów społecznych, w „Cechownikach i foremkach" podejmuje temat społecznych norm, stereotypów i uprzedzeń. Uderzający kontrast między kolorowymi, przypominającymi dziecinne zabawki foremkami, a budzącym grozę narzędziem przemocy – nagrzewnicą, stanowi oś formalną tej pracy. Dołączona do nagrzewnicy instrukcja nie pozostawia wątpliwości o przeznaczeniu obiektu – ma ono służyć do znakowania ludzi. Tym samym staje się ona metaforą procesu społecznego etykietowania, ujawniania jego uprzedmiotawiający i brutalny charakter. Z kolei pozornie niewinne foremki, służące zgodnie z etymologią do formowania, tutaj nadają kształt społecznie akceptowanym normom. Pojawiające się w pracy kształty symboli, które nawiązują do historii totalitaryzmów, są ostrzeżeniem. Przypominają, jakie są konsekwencje podsycania społecznego piętnowania i wykluczenia, nawet jeśli – zanim nie osiągnie ono skrajności – może wydawać się nieszkodliwe.
Anna Nawrot (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 838).
Opis dla osób ze spektrum autyzmu
Robert Rumas to artysta, który często pokazuje problemy społeczne.
Praca Cechowniki i foremki mówi o działaniu stereotypów i uprzedzeń.
Stereotypy to uproszczone opinie o innych ludziach. Uprzedzenia to negatywne odczucia w stosunku do innych ludzi. Stereotypy i uprzedzenia powstają zanim kogoś poznamy. Mogą być nieprawdziwe i krzywdzące. Stereotypy i uprzedzenia nadają ludziom cechy albo narzucają formę. Dlatego artysta nazwał swoje dzieło Cechowniki i foremki. Artysta mówi o cechowaniu ludzi. To niebezpieczne. Niektóre cechy nie są akceptowane. Mogą być przyczyną konfliktów między ludźmi, a nawet wojen.
Opis dzieła:
- Praca Roberta Rumasa to instalacja. Instalacja to dzieło składające się z obiektów rozmieszczonych w przestrzeni.
- Artysta umieścił w szklanej gablocie następujące obiekty: zestaw kolorowych foremek, nagrzewnicę, instrukcję użycia oraz słoik z kawałkiem mięsa.
- Kolorowe foremki przypominają dziecięce zabawki do piaskownicy. Ale kształty foremek są bardzo poważne. To symbole - znaki graficzne. Ludzie używają takich znaków, żeby pokazać jakąś cechę. Robert Rumas używa symboli płci (kobieta, mężczyzna), religii i narodowości (żydowska gwiazda Dawida), ideologii (swastyka, pacyfa). Foremka nadaje kształt. Ludzie też nadają kształt innym ludziom. Przypisują im cechy.
- Nagrzewnica to metalowe urządzenie do wypalania znaków na skórze. Instrukcja użycia nagrzewnicy tłumaczy, jak urządzenie działa. Najpierw trzeba urządzenie rozgrzać. Potem należy wybrać odpowiednią foremkę – symbol i przyłożyć do skóry. Następuje wypalenie znaku na skórze.
- Słoik z kawałkiem mięsa stoi obok nagrzewnicy. Na kawałku mięsa widać wypalony znak. To efekt działania nagrzewnicy. Wypalanie znaków na skórze to brutalny proces. Nazywa się cechowaniem. Znak wypalony na skórze pozostaje na zawsze. Taki znak określa człowieka na zawsze.
- Na co dzień ludzie nie wypalają znaków na skórze przy pomocy nagrzewnicy. Ale używają cały czas stereotypów i uprzedzeń. To psychiczne znakowanie. Może być bolesne i pozostawić trwały ślad w psychice.
Autorka skryptu: Luiza Łuszcz-Kujawiak