Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Film Muszę Wam to powiedzieć jest zapisem dokamerowej wypowiedzi – akcji Zbigniewa Warpechowskiego zarejestrowanej przez Józefa Robakowskiego podczas pleneru artystycznego Krasiczyn '93. Wideo powstało jako część cyklu autorskich programów telewizyjnych Uderzenie Sztuki, produkowanych przez Robakowskiego w ramach prowadzonej przez niego Galerii Wymiany oraz we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Telewizyjnym. Realizowane na przestrzeni lat 90. filmy były prezentowane w Programie Drugim Telewizji Polskiej Warszawa.

Wideo przyjmuje formę swego rodzaju performansu dokamerowego, mimo że filmowany Zbigniew Warpechowski miał raczej negatywny stosunek do szeroko pojętej techniki i zapisu na taśmie wideo oraz telewizji. Artysta stoi przed obiektywem Robakowskiego wygłaszając tekst – być może nawet rodzaj poematu – w którym podejmuje krytykę współczesnego świata, społeczeństwa i kultury. Wątki te zajmują istotne miejsce w całej jego twórczości. W latach 70. podejmowane przez artystę akcje miały często charakter polemiki z modnymi konwencjami artystycznymi czy ideami, a dwie dekady później, po transformacji ustrojowej, w sposób bezkompromisowy komentowały przemiany we współczesnej Europie. Muszę Wam to powiedzieć wpisuje się w szereg podobnych wystąpień artysty, takich, jak Róg pamięci (1997, 1998), Europa (1999) czy Rzeczpospolita (1998). Marcin Lachowski pisał o nich, że „były ostrymi i krytycznymi komentarzami wobec blichtru, powierzchowności współczesnej kultury, niosąc w sobie romantyczny, mesjański topos odrodzenia wartości duchowych.” (Zbigniew Warpechowski – przedstawienia egzystencji, w: Zbigniew Warpechowski. Prace z lat 1962 – 2011, Sosnowieckie Centrum Sztuki, 2012). Idee romantyzmu są Warpechowskiemu szczególnie bliskie, określiły już na wczesnym etapie twórczości charakter jego działań. Ważną rolę odgrywała w nich improwizacja, zaczerpnięta od założonego w 1820 roku wileńskiego ruchu „Promienistych”, za sprawą których, jak pisał, zapragnął „być narzędziem poetyckim całym ciałem”. Bezpośredniość improwizacji, w której słowo wymyka się rygorom formy, było w odczuciu artysty najlepszą drogą do nawiązania kontaktu z odbiorcą. Warpechowski korzysta z niego na różne sposoby, posługując się nim nie tylko na poziomie komunikacji, ale także jako tworzywem.

Film „Muszę Wam to powiedzieć" to zapis wypowiedzi Zbigniewa Warpechowskiego. Jest on znany przede wszystkim jako autor akcji artystycznych. W filmie artysta stoi przed kamerą. Wygłasza odczyt. Krytykuje w nim współczesne społeczeństwo i kulturę. Jest to częsty temat jego wystąpień. Autorem filmu jest Józef Robakowski. Również artysta. Nagranie powstało podczas pleneru w Krasiczynie. Stanowi część cyklu programów telewizyjnych „Uderzenie Sztuki". Ich autorem był Robakowski.

Dorota Stolarska-Kultys

Józef Robakowski robi krótkie filmy. Film „Muszę Wam to powiedzieć” jest filmowym zapisem wypowiedzi Zbigniewa Warpechowskiego. Robakowski zrobił ten film podczas spotkania artystów w Krasiczynie w 1993 roku.

W filmie Robakowskiego Zbigniew Warpechowski mówi swój wiersz. Warpechowski powtarza niektóre słowa. Na przykład: „Mówi się to, czego nie można zatańczyć”. Zbigniew Warpechowski najczęściej robi akcje artystyczne, czyli performanse.  Artysta mówi do kamery. Nazywa się to performans dokamerowy.

Małgorzata Wiktorko, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Józef Robakowski, Zbigniew Warpechowski
Tytuł: „Muszę Wam to powiedzieć”
Rok powstania: 1993
Tworzywo: kaseta VHS
Czas trwania: 20 minut
Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

Film „Muszę Wam to powiedzieć” jest zapisem dokamerowej wypowiedzi – akcji Zbigniewa Warpechowskiego - zarejestrowanej przez Józefa Robakowskiego podczas pleneru artystycznego „Krasiczyn '93”. Warpechowski krytykuje współczesne społeczeństwo i kulturę. Jest to częsty temat jego wystąpień. Wideo powstało jako część cyklu autorskich programów telewizyjnych „Uderzenie Sztuki”, produkowanych przez Robakowskiego w ramach prowadzonej przez niego „Galerii Wymiany” oraz we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Telewizyjnym. Przez cały czas kamera skierowana jest na mężczyznę w średnim wieku. Postać ukazana w ujęciu popiersiowym, na wprost. Mężczyzna ma pełną zaróżowioną twarz.
W brodzie dołeczek. Czarno-siwe włosy są zaczesane do tyłu, na wysokości uszu lekko odstają. Ma szare oczy. Na nosie duże, kwadratowe okulary. Czarno-siwy wąs. Odsłonięty pozostaje środek górnej wargi. Podczas wypowiedzi widoczne stają się drobne, wąskie zęby z niewielkimi przerwami między nimi. Artysta ubrany jest w beżową bluzkę z okrągłym dekoltem.  
Po wypowiedzeniu przez Warpechowkiego słów: „Słowem mówi się to, czego nie można zatańczyć”, pojawia się czarna plansza z białym napisem: „EXCHANGE GALLERY”. Po chwili - od prawej ku lewej - przesuwa się informacja: „przedstawia program z cyklu: UDERZENIE SZTUKI”. Następuje powrót na mówiącego. Padają słowa: „Dziękuje ci omo bo wybielasz brudy” po czym kolejna plansza z tytułem: „UDERZENIE SZTUKI”. Znów zbliżenie na twarz. Warpechowski mówi: „Dziękuję ci telewizjo, która troszczysz się o to, abym był kretynem”. Kolejna plansza z napisem: „PAPIER”. Dwa razy w trakcie filmu, na tle mówiącego, na dole, z prawej przesuwa się informacja, że jest to zapis dokumentacyjny zrealizowany w czasie pleneru artystycznego „KRASICZYN-93”. W ostatnim ujęciu mężczyzna odwraca się w lewo i znika. Pojawiają się napisy końcowe: „Redakcja TV: Józef Robakowski; muzyka: Waldemar Bochniarz; montaż: Krzysztof Adamowicz; redakcja: Leszek Bonar; kierownictwo produkcji: Elżbieta Maciaszczyk; produkcja: TVP Łódź, Exchange Gallery, 1993”.

Katarzyna Kończal, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN