Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Taktyzm III" i „Taktyzm IV" to prace wykonane w technice linorytu barwnego na papierze. Należą do większego cyklu grafik noszących ten sam tytuł. Są to wielkoformatowe plansze w kształcie pionowego prostokąta o wymiarach 82 x 52 cm, który stanowił stały format stosowany przez Zbigniewa Lutomskiego. Odbitki łączą w sobie elementy abstrakcji, przedstawiające oraz wizerunki przedmiotów materialnych, które choć nie do końca rozpoznane, mogłyby istnieć w rzeczywistości. W obu pracach występuje motyw rurek charakterystyczny dla wielu realizacji artysty. Czasem pełnią one funkcję symboliczną, niosąc za sobą znaczenia, jednak równie często pojawiają się na płaszczyźnie, aby jak zauważa Andrzej Warzecha „zmącić jej spokój, aby zakpić z jej pewności i jednolitości” (katalog wystawy „Zbigniew Lutomski. Grafika", BWA w Łodzi, 1982). Element niepokoju i napięcia wprowadza też Lutomski stosując i konfrontując ze sobą formy organiczne i geometryczne. Mimo niemalże abstrakcyjnego charakteru te pierwsze są silnie biologiczne, witalne i mocno zakorzenione w naturze, co widać szczególnie w pracy „Taktyzm IV".

W grafikach z omawianego cyklu artystę interesuje przede wszystkim forma i przestrzeń. Podnosi on problem wartości przestrzeni jako pustki, która jest w stanie ogarnąć przedstawione formy. Prace ukazują wyginające się kształty i ich powiązane układy, a także przenikania przedmiotów tworzące kierunkowe ruchu. Lutomski zderza ze sobą partie jasne z półciemnymi, zupełnie czarnymi i barwnymi. Wprowadzony do prac kolor równoważy linię a nawet nad nią dominuje, mimo że w tworzonych przez niego linorytach i drzeworytach jest ona zdecydowana, miejscami gruba i drapieżna. Charakterystyczne dla zastosowanej techniki mocne cięcia sąsiadują tu z rozległymi, gładkimi polami, wypełnionymi jednolitym mocnym kolorem.

„Taktyzm III" i „Taktyzm IV" to barwne grafiki na papierze. Należą do większego cyklu. Są to bardzo duże plansze. Charakterystycznym elementem prac jest motyw rurek. Pojawiają się one w wielu realizacjach artysty. Łączy on w swoich pracach elementy bliskie naturze z geometrycznymi.

Dorota Stolarska-Kultys

Zbigniew Lutomski robił grafiki. Stworzył cykl, który nazwał „Taktyzm”. Słowo “taktyzm” określa sposób poruszania się bardzo, bardzo małych organizmów. Mogą to być na przykład bakterie. Organizmy poruszają się chaotycznie. Grafiki pokazują jakieś organizmy. Przypominają obrazy, jakie widzi się pod mikroskopem. Można rozpoznać żyły, powłokę, wygląd tkanki. Bardzo podobnie wygląda wnętrze człowieka, oglądane przez mikroskop.

Maciej Cholewiński, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN