Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Praca „Krew" powstała w technice linorytu należy do cyklu grafik „Przemienienie" będących reakcją artysty na robotnicze demonstracje odbywające się w Grudniu 1970 na Wybrzeżu. Sobocki, który już w swoich wcześniejszych realizacjach wykazywał społeczne zaangażowanie i krytyczne podejście do władzy komunistycznej, nie pozostał obojętny na tragiczne konsekwencje wydarzeń grudniowych. Artysta ograniczył paletę barwną do czerni i czerwieni, podobnie jak w powstającym w latach 1968-1971 cyklu „Znaki ostrzegawcze" (w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi),, ich zastosowanie w „Przemienieniu" nie jest jednak tak jednoznaczne. W „Znakach" czerwień symbolizowała władzę, czerń społeczeństwo, a kompozycja była budowana w oparciu o ich przeciwstawienie. Kolorom Sobocki przypisuje jednak o wiele więcej znaczeń, o czym w poświęconym mu tekście pisał Tadeusz Nyczek, zwracając uwagę, że w symbolice artysty kolor czarny „oznacza to, co autentyczne, >>ziemskie<<, prawdziwe”, czerwone zaś jest „sztuczne i zakłamane” („Solidarne obrazy”, w: „Nowa figuracja: Leszek Sobocki", 1984). W omawianej pracy czarny jest but wskazujący na człowieka-ofiarę, czerwona zaś krew za której rozlew odpowiedzialna jest władza strzelająca do obywateli.

Nieco światła na „Krew" rzuca także tytuł całego cyklu – „Przemienienie". To odniesienie do ostatniej wieczerzy, podczas której Chrystus zinterpretował swoją śmierć jako oddanie i zbawczą służbę. Jego krew została przemieniona w wino, a ciało w chleb. W tym kontekście śmierć robotników poniesiona w grudniu 1970 roku może być interpretowana przez pryzmat słów wypowiedzianych przez Chrystusa do apostołów, jako krew „która będzie za was wylana”.

W swoich pracach Leszek Sobocki podejmuje treści etyczne, reaguje na bieżące wydarzenia i odnosi się do nich wprost. W latach 60. przeciwstawiał się dominującym trendom awangardowym, posługując się figuratywną poetyką i metaforą.

Praca została zakupiona do Zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.

Praca „Krew" należy do cyklu grafik „Przemienienie". Powstała jako reakcja na robotnicze demonstracje odbywające się w Grudniu 1970 na Wybrzeżu. Praca przedstawia but, a pod nim plamę krwi. Autor używa tylko dwóch kolorów: czarnego i czerwonego. Czarny oznacza człowieka, czerwony władzę. W pracy czarny jest but. Wskazuje na człowieka-ofiarę. Czerwona jest krew. Za jej rozlew odpowiedzialna jest władza.

Dorota Stolarska-Kultys

Leszek Sobocki projektował grafiki. Grafika nosi tytuł „Przemienienie: Krew”. Praca przedstawia stary zniszczony but. Sznurowadła są rozwiązane. Od buta odpadła podeszwa. Pod butem znajduje się odcisk stopy ludzkiej. Rozmiar stopy pasuje do rozmiaru buta. Stopa jest bosa. Nie widać na niej zniekształceń ani uszkodzeń. Jest czerwona i wygląda jak zanurzona we krwi.

Maciej Cholewiński, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.

Autor: Leszek Sobocki

Tytuł: „Z cyklu Przemienienie – Krew”

Wymiary: wysokość 70,5 cm,  szerokość 50,3 cm

Technika: linoryt barwny na papierze

Rok powstania: 1971

Praca jest dwubarwnym linorytem. Przedstawia czarny but, odbijający czerwony ślad. Kompozycja ta zajmuje centrum pionowego prostokąta kartki w kolorze złamanej bieli.

Odbity czarną farbą but to znoszony, lewy traper. Ukazany jest od góry. Ma znoszoną, zmiętą cholewkę i zniszczony, zmięty nosek. Białe sznurowadła są poluzowane, cholewka jest rozchylona, zwłaszcza w prawą stronę, co ukazuje wnętrze buta. Brakuje w nim podeszwy.

Przez powstały otwór w bucie, a także przed nim, widać ślad, jaki traper zostawia. Może to być także cień, jaki rzuca. Jest nim obrys ludzkiej stopy, lewej, wypełniony płasko czerwonym kolorem. W kontraście do tej plamy ekspresyjna grafika buta podkreśla załamania skóry obuwia. Nieregularne, silnie kontrastowe żłobkowania wydobywają zużycie trapera.

Tytuł pracy „Z cyklu Przemienienie: Krew” łączy barwę podeszwy stopy z krwią. Wskazuje także na istotę artystycznego zabiegu – na przemianę podeszwy w ludzką stopę.

Leszek Karczewski, Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN