Film

Bohaterem piątej Czytanki – facebookowej audycji Muzeum Sztuki – był Marcin Polak, artysta, kurator i społecznik, który przeczytał fragmenty książki poświęconej legendarnej łódzkiej galerii niezależnej: Galeria Wschodnia. Dokumenty 1984-2017 / Documents 1984-2017. 

Od ponad trzydziestu lat Galeria Wschodnia, prowadzona przez artystów Adama Klimczaka i Jerzego Grzegorskiego, prezentuje twórczość wpisującą się w tradycję sztuki eksperymentalnej. Można w niej oglądać głównie obiekty i instalacje – w szczególności instalacje site-specific – performance i realizacje wykorzystujące nowe media. Galeria była i jest ważnym miejscem kulturotwórczym i środowiskowym, wokół którego koncentrowały się inicjatywy organizacyjno-artystyczne łódzkich – i nie tylko łódzkich – twórców.

Jednym z nich był Marcin Polak, czołowa postać łódzkiej kultury, który w swoich projektach porusza ważne problemy społeczne i polityczne, starając się inicjować dialog między społeczeństwem a instytucjami. Jedną z takich inicjatyw był projekt
Zawód artysty/artystki z 2011 roku. Zawód Artysty/Artystki to mająca formułę wystawy instalacja, prezentująca produkty pozaartystycznego życia zawodowego kilkunastu łódzkich twórców. Pierwsza odsłona wystawy Zawód Artysty/Artystki prezentowana była w Galerii Wschodniej, druga w Muzeum Sztuki w Łodzi na wystawie Prolegomena do nauk ekonomicznych prowadzonych od kuchni. Trzydzieści lat Galerii Wschodniej. Bezpośrednim efektem projektu był szereg spotkań i sformułowanie postulatów, które zostały przedstawione władzom miasta. Zaś namacalnym rezultatem tych działań stało się wprowadzenie systemu stypendialnego Miasta Łodzi dla artystów do 35 roku życia.

Marcin Polak jest autorem akcji rewitalizujących przestrzeń publiczną i społeczną Łodzi, m.in. Lipowa OdNowa, Punkt dla Łodzi, Miej Miejsce, Ratujmy Łódzkie Murale, Sąsiedzi, MPK (Międzyludzka Przestrzeń Komunikacji). Wraz z Łukaszem Ogórkiem i Tomaszem Załuskim prowadzi „Galerię Czynną”, realizacją efemeryczne zdarzenia artystyczne i artystyczno-społeczne w przestrzeniach łódzkich pustostanów. Założyciel i redaktor portalu
Miej Miejsce o tematyce miejskiej i artystyczno-kulturalnej. Jest absolwentem fotografii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi. 

Książka Galeria Wschodnia. Dokumenty 1984-2017 / Documents 1984-2017 (red. Daniel Muzyczuk i Tomasz Załuski) stanowi monumentalne opracowanie historii jednej z najdłużej działających w Polsce autorskich przestrzeni sztuki. Galeria Wschodnia, żyjąca w łódzkiej kamienicy przy ulicy Wschodniej, to ważny przykład samoorganizacji artystów oraz ośrodek, którego historia jest symptomatyczna dla przemian w ruchu galerii niezależnych. To węzłowe miejsce na mapie polskiej sztuki ujawnia również, jak wiele odcieni może mieć pojęcie niezależności.