Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Praca zatytułowana Pochód jest na granicy abstrakcji. W gmatwaninie (nagromadzenie linii, duża ich ilość, poplątanie linii) linii w centralnej części pracy wyłaniają się pionowe kształty, przypominające chorągwie i proporce (chorągiewka to mała flaga, proporzec to też coś w rodzaju flagi tylko ma trójkątny kształt- często harcerze ich używają). Wśród nich dostrzec można biało-czerwone flagi Polski. Z lewej strony pracy formy przypominające dwie postaci ludzkie w nakryciach głowy (czerwone czapki z czarnym daszkiem). Z prawej strony ukośne (nie w pionie, nie w poziomie, tylko pod kątem), zwielokrotnione linie sugerujące ruch. Trudno jednoznacznie stwierdzić, w którą stronę maszeruje pochód – kształty w centralnej części, przypominające stopy, skierowane są w różne strony. Uczestnicy pochodu i sztandary (to rodzaj bardzo dużej i ciężkiej flagi, często występuje na pochodach kościelnych lub wojskowych) przenikają się wzajemnie i splatają. Nad maszerującymi, kilkoma falistymi pociągnięciami pędzla, błękitną akwarelą, zaznaczone zostało niebo. Na dole, szaro-zielone linie sugerujące chodnik/ulicę. W prawym górnym rogu – sygnatura artysty. Praca niedatowana, ale geometryczne, uproszczone kształty wskazują na wczesny (nie skomplikowane kształty, bez szczegółów pokazują, że to początek twórczości artysty) okres twórczości Tytusa Czyżewskiego, sprzed jego kilkuletniego wyjazdu z Polski w 1922 roku.
Tytus Czyżewski to malarz, grafik, poeta. Studiował  na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1902-1907. W latach 1907-1909 oraz 1910-1912 przebywał w Paryżu, co wpłynęło na jego twórczość – silne inspiracje najpierw twórczością Paula Cezanne’a potem kubizmem (to kierunek w sztuce współczesnej, występował w malarstwie i w rzeźbie, polegał na upraszczaniu kształtów, czyli robienia z nich figur geometrycznych, nie stosował zasad perspektywy). Artysta miał duży wkład w organizacje życia artystycznego w Polsce. W 1917 współtworzył ugrupowanie Ekspresjonistów Polskich, potem przekształcone w grupę o nazwie Formiści istniejącą do 1922 roku.
W swojej twórczości inspirował się polskim folklorem góralskim, (dziedzina kultury i sztuki, która pokazuje zwyczaje, wierzenia ,wygląd różnych elementów, które pochodzą ze świata górali, czyli osób urodzonych i mieszkających w górach) łącząc go z awangardowymi ruchami, które miały na niego wpływ podczas kilku paroletnich pobytów w Paryżu czy w trakcie podróży po Zachodniej Europie.

Autor skryptu: Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk

W centralnej części pracy widoczna jest grupa pionowo wzniesionych, niemal abstrakcyjnych form, przypominających chorągwie i proporce, wśród nich biało-czerwone flagi Polski. Po lewej stronie kompozycji, zwrócone twarzami w lewo, ku krawędzi kompozycji, usytuowane są dwie postaci, które tworzą czoło tytułowego pochodu. Nad maszerującymi zaznaczone kilkoma pociągnięciami pędzla niebo, u dołu szarością i zielenią ulica. Praca nie jest datowana, ale radykalnie uproszczone i zgeometryzowane formy wskazują na wczesny okres twórczości Tytusa Czyżewskiego, sprzed jego kilkuletniego wyjazdu z Polski w 1922 roku. Praca jest przechowywana w Muzeum Sztuki już od 28.06.1973 roku jako depozyt, w 2017 roku udało się ją pozyskać do kolekcji stałej dzięki dotacji MKiDN. 

Anna Saciuk-Gąsowska

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.