Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Budowa to bardzo wczesna praca z 1949 r., kiedy to w Polsce zaczyna rozwijać się realizm socjalistyczny. W książce, poświęconej teorii tej narzuconej przez władze formuły,  Juliusz Starzyński pisał tak: „twórczość socjalistyczna w nowym społeczeństwie powinna […] rozwijać rewolucyjną świadomość proletariatu, utwierdzać jego wolę obrony i budowania własnej, przez siebie stworzonej ojczyzny, powinna kształtować nowy, na naukowych, materialistycznych podstawach oparty, proletariacki pogląd na świat”.

Słowa te pochodzą z 1952 r., a już trzy lata później artyści zaczęli się wyłamywać z formuły socrealistycznej, także sam Fangor. Artysta, eksperymentując w swojej twórczości z różnymi formułami estetycznymi, w Budowie daje wyraz autentycznego zaangażowania. Obrazy z lat 50. XX w. przyniosły mu sławę i rozpoznawalność nie tylko w środowisku artystycznym, ale jak sam twierdzi nie udało mu się dotrzeć do tych odbiorców, do których chciał czyli „mas robotniczo-chłopskich”.

Aleksandra Jach (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 792).

Obraz olejny w układzie poziomym o wymiarach 100 x 51 cm. Kompozycja figuralna, wielopostaciowa. U dołu liczne sylwetki mężczyzn w ruchu, u góry po prawej, pomiędzy ścianami bloków, duże - wysokości bloków - postaci kobiety i mężczyzny po obu stronach drzewa (Adam i Ewa nowej generacji?), łopata w rękach mężczyzny sugeruje, że świeżo posadzonego.