Roberto Matta

Kompozycja

Udostępnij:
Datowanie: ok. 1957 r.
Technika: malarstwo olejne
Materiały: farba olejna, płótno
Rozmiar:wys. 154 cm, szer. 202 cm
Sposób nabycia:dar
Numer inwentarzowy: MS/SN/M/282

Opis dzieła

Abstrakcyjne formy użyte przez Roberto Mattę w monumentalnej „Kompozycji” budzą skojarzenia z wizerunkami przerażających maszynowych stworów znanych z filmów i literatury science fiction. Twórczość Matty, pochodzącego z Chile, łączyła wpływy różnych kultur, sztukę Indian z katolicyzmem, Amerykę Południową z Europą. W wielu jego pracach dominował temat lęku przed współczesną cywilizacją. Przed II wojną światową Matta był związany z surrealizmem, później zainteresował się abstrakcją aluzyjną. Obrazy ukazywały niejednoznaczne formy zaczerpnięte z wyobraźni – artysta odtwarzał to, co ukryte w nieświadomości, marzeniach sennych, w wewnętrznym świecie poza władzą rozumu.


Ktoś wyzwolił wyobraźnię i uchylił furtkę nieświadomości. Logiczny porządek rzeczywistości zostaje zburzony na rzecz kłębowiska odrealnionych form i ekspresyjnych kolorów. Jest to podróż artysty do wnętrza ludzkiego umysłu, nieznanego terytorium, w którym rządzi nieświadomość i sny, a gdzie ludzkie oko okazuje się niekompetentnym przewodnikiem. Kompozycja ukazuje wewnętrzny pejzaż, odkryty przez artystę krajobraz skrywający się w głębi psychiki. Chilijczyk Roberto Matta prowadził swoje poszukiwania od połowy lat 30. Pragnienie odkrycia i zbadania nadrealnego wymiaru życia znalazło swoje rozwinięcie w koncepcji „psychologicznej morfologii”. Konstruowana pod skrzydłami francuskich surrealistów teoria Matty była odbiciem ducha swych czasów, kierując uwagę w stronę sił witalnych, pozarozumowego poznania, analizy marzeń sennych i halucynacji. Obrazy Matty wypełniły pełne lęku i cierpienia katastroficzne wizje o drapieżnej seksualności, biomorficzne kształty i człekopodobne machiny. To, co dotąd było głęboko skrywane w ludzkiej psychice, dzięki psychoanalizie zaczęło pojawiać się na płótnach artystów.

Magdalena Ziółkowska (Cytat za: Abecadło, red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [231])

Wystawy

Atlas nowoczesności. Ćwiczenia (II EDYCJA) [2021-10-01-2026-10-01]

Roberto Matta

Po przyjeździe do Paryża na początku lat 30. Matta, absolwent architektury Katolickiego Uniwersytetu w Chile, rozpoczął praktykę w studiu Le Corbusiera, skąd szybko dołączył do Andre Bretona i grupy surrealistów. Pod wpływem ich radykalnych doświadczeń w obrębie formy i języka współczesnej sztuki artysta porzucił rysunek i sięgnął po technikę olejną, w której powstały najbardziej znane prace, w tym Kompozycja, jedyna jego praca w zbiorach polskich. Od lat 50. regularnie podróżował między Nowym Jorkiem, Paryżem i ojczyzną, tworząc m.in. wielkoformatowe murale łączące język abstrakcji z ideami rewolucji, wyrażające poparcie dla...

Zobacz także