Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

W instalacji Heimat-Toprak artysta łączy niemieckie określenie „ojczyzna” z tureckim słowem „ziemia”, uruchamiającym podobne, lecz nie tożsame skojarzenia. Monumentalny obiekt, wykonany ze świecących cekinów, które odsyłają do wyobrażeń o materialnej kulturze Orientu, utrzymany jest w kolorach niemieckiej flagi.

Staje się tym samym jakąś inną, hybrydalną flagą terytorium, w którym rozmywają się ustalone granice narodowe i kulturowe hierarchie. Mechanizm przekładu pojęć, który uwypukla ich różnicę, unieważnia w tym przypadku granice między oryginalnością i pierwszeństwem zestawionych znaczeń, między źródłem a kopią.

Alptekin wykorzystywał w swojej twórczości klisze Orientalizmu po to, aby eksponować przygodność ich konstrukcji. Pokazywał, że kwestie tożsamości, inności, podobieństw i różnic narodowych nie są dane, tylko skonstruowane. Tożsamość wobec globalizacji to w jego ujęciu proces, praca wyobraźni, wymiana, stała negocjacja. Zakupiona praca była eksponowana na zorganizowanej przez Muzeum Sztuki wystawie: Hüseyin Bahri Alptekin. Zajścia, zdarzenia, okoliczności, przypadki, sytuacje (15.11.2013–16.02.2014).

Joanna Sokołowska

Hüseyin Bahri Alptekin interesował się historią globalizacji i związkami między centrami a peryferiami cywilizacyjnymi. Badał je poprzez stereotypy obecne w różnych językach i kulturze popularnej. W instalacji „Heimat-Toprak” połączył niemieckie słowo „ojczyzna” (Heimat) z tureckim „ziemia” (toprak). Mają one podobne, ale nie tożsame znaczenia. Lśniące cekiny odsyłają do stereotypów na temat kultury Orientu, natomiast czcionka (szwabacha) i kolorystyka zaczerpnięta z niemieckiej flagi odwołuje się do skojarzeń z „niemieckością”. W efekcie powstało wyobrażone godło innego, trzeciego terytorium. To miejsce, w którym rozmywają się granice narodowe, a kultura pokojowo łączy różne tradycje.

Instalacja z 6 paneli, na których zamontowane są cekiny.Tworzą napis Heimat Toprak. 

Hüseyin Bahri Alptekin to artysta turecki. W swoich pracach używał znaków charakterystycznych dla różnych kultur. Alptekin miesza i łączy różne kultury. On tworzy wizję nowego świata i nowej kultury. Ten świat jest uniwersalny. 

Praca Heimat – Toprak jest duża. Praca jest dużą płaszczyzną zbudowaną z niewielkich cekinów. Cekiny są zawieszone na plastikowych panelach. Cekiny poruszają się delikatnie pod wpływem ruchu powietrza.  Cekiny przypominają wschodni przepych i bogactwo. Ze złotymi cekinami kojarzy się świat  Baśni tysiące i jednaj nocy.  

Praca ma trzy kolory: złoty, czerwony i czarny. Tło pracy jest złote. Na złotym tle są dwa duże napisy. W górnym pasie jest czerwone słowo HEIMAT. W dolnym pasie jest czarne słowo TOPRAK. Te dwa słowa to tytuł pracy. 

Słowo HEIMAT w języku niemieckim znaczy „ojczyzna”. Słowo TOPRAK w języku tureckim znaczy „ziemia”. To słowa o podobnym znaczeniu. 

Kolory pracy to kolory flagi Niemiec. Słowo HEIMAT napisane jest specjalną czcionką. To gotycki krój pisma. Taka czcionka używana była często do druku niemieckich książek.  

Heimat - Toprak  to dzieło które łączy dwie różne tradycje – wschodnią - turecką i niemiecką. Wschodnie elementy to cekiny, złoto, słowo TOPRAK.  Niemieckie elementy to kolory flagi niemieckiej, słowo HEIMAT, gotycka czcionka. Dwie tradycje są nierozerwalnie połączone w dziele. One są tak samo ważne. Tradycja turecka i niemiecka mają w dziele Alptekina równe prawa. 

Autorka skryptu: Agnieszka Wojciechowska-Sej