Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Informacje o artyście:
Karol Hiller:
●    był malarzem, grafikiem i nauczycielem;
●    urodził się w Łodzi, w 1891 roku;
●    studiował:
-    chemię w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadcie,
-    budownictwo w Warszawskim Instytucie Politechnicznym,
-    malarstwo w Ukraińskiej Akademii Sztuki w Kijowie;
●    w sztuce często pokazywał Łódź i jej mieszkańców;
●    naziści zamordowali go w lesie pod Łodzią, w 1939 roku.

Opis dzieła:
●    to grafika; kiedy artysta chce mieć dużo takich samych obrazów, robi grafikę; grafika to odbijanie tego samego obrazu;
●    artysta zrobił ją w technice litografii → namalował obraz na gładkiej kamiennej płycie, a potem odbił go czarną farbą na jasnym papierze;
●    bohater grafiki to człowiek, który żebrze na chodniku →  to scena rodzajowa;
●    bohater litografii jest ubrany w żołnierski płaszcz i czapkę, to inwalida wojenny; klęczy na chodniku; nie może pracować → żebrze o pieniądze; obok inwalidy leży pies;
●    praca Karola Hillera ukazała się jako ilustracja w książce Sadze i złoto; autor książki → Witold Wandruski; obaj autorzy przedstawiali świat fabrycznej Łodzi; pokazywali życie przepracowanych robotnic i robotników oraz los ludzi bezrobotnych, chorych i kalekich.

Autor skryptu: Leszek Karczewski

Litografia ta jest jedną z serii, jaka ukazała się w zbiorze poezji Witolda Wandurskiego. Artystę i poetę połączyły więzy artystycznej przyjaźni. Poznali się jeszcze w Moskwie, ale wspólne działania podjęli już w Łodzi, do której Karol z rodziną wrócił w 1921 roku. Jego przyjaciel poeta pisał prosto: „Byliśmy zakochani w naszym rodzinnym, brudnym i cuchnącym mieście”. Litografie w tomiku „Sadze i złoto” nie są tylko ilustracjami wierszy, ale osobnym, autonomicznym przedstawieniem atmosfery przemysłowej Łodzi. Tytułowy inwalida przedstawiony na ilustracji jest wraz ze swym wiernym psem. Rozwój przemysłu i tkalnie maszynowe odebrały rękodzielnikom pracę. Przedstawione to zostało w pracy Tkacz z tego samego cyklu. Podobnie wojna, w czasie której wiele osób straciło zdrowie. Okaleczeni bohaterowie wojenni pozbawieni zostali możliwości pracy. Dlatego uliczny żebrak przedstawiony na litografii nosi żołnierski płaszcz i czapkę. Klęczy z wyciągniętą po datki dłonią. W szybko rozwijającej się Łodzi, dla osób chorych czy starszych nie było zapewnionej praktycznie żadnej pomocy. Pozostali na marginesie. Tylko wsparcie rodziny czy ofiara od obcych osób pozwalała im przeżyć, ale nie było to godne życie. Karol Hiller często w swojej twórczości poruszał kwestie społeczne. Trudny los przepracowanych do granic możliwości robotnic i robotników, dramatyczna sytuacja ludzi bezrobotnych czy starszych, schorowanych i kalekich.

Autor skryptu: Katarzyna Mądrzycka-Adamczy