Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Krystyna się żegna" to dwa obiekty – rzeźba z gipsu oraz jej wykonany w brązie odlew umieszczony na postumencie. Kompozycja przedstawia leżącą kobietę wspartą na lewym łokciu, z prawą ręką podniesioną do góry w geście pożegnania. Tors postaci jest przerwany, zbudowany z trzech części: lewej nieregularnej, środkowej w kształcie klęczącego korpusu i prawej ukazującej realistycznie przedstawione popiersie kobiety z krótkimi włosami i opaską na czole. Jest to późna praca Ludmily Stehnovej, która pod koniec życia, po okresie zainteresowania abstrakcją, powróciła do tematu ludzkiej postaci. W swej „ażurowej” formie rzeźba zdradza wpływy koncepcji Henry'ego Moore'a, mającej szczególnie silne oddziaływanie na twórczość artystki w latach 60. Od angielskiego rzeźbiarza Stehnová przejęła zainteresowanie wewnętrzną przestrzenią kompozycji i jej przenikaniem się z otoczeniem. Jej Krystyna się żegna wydaje się wręcz bezpośrednio nawiązywać do serii rzeźb „Reclining figure" [„Postać leżąca"] ukazujących zdeformowaną, „wydrążoną” postać kobiecą. Poprzez „rozerwanie” korpusu praca Stehnovej jest w podobnym stopniu otwarta na przestrzeń. Bryłę charakteryzuje miękkość linii wyznaczających organiczne kształty, wklęsłości, krzywizny i wypukłości. Nie sposób nie dostrzec tu również analogii z przestrzennymi pracami Katarzyny Kobro i jej, opisaną wspólnie z Władysławem Strzemińskim, koncepcją rzeźby. W publikacji „Kompozycja przestrzeni. Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego" (1931) pisali: „Wprowadzenie do dzieła sztuki trzeciego wymiaru, to znaczy głębi, pociąga za sobą jego czasoprzestrzenność. Czasoprzestrzennością nazywamy zmienność tego dzieła sztuki przy oglądaniu jego z rozmaitych stron”. Podobnie jak Moore, autorzy przypisywali istotne znaczenie relacji zachodzącej między rzeźbą, a przestrzenią, która zyskuje na znaczeniu zwłaszcza wówczas gdy, jak w pracy Stehnovej, bryła zostaje na nią otwarta.

Dorota Stolarska-Kultys

„Krystyna się żegna" to rzeźba w gipsie oraz jej odlew z brązu. Kompozycja przedstawia formę leżącej kobiety. Jest ona wsparta na lewym łokciu. Jej prawa ręka jest podniesiona do góry w geście pożegnania. Tors postaci jest przerwany. Przez to rzeźba składa się z trzech części. „Ażurowa” forma otwiera bryłę na przestrzeń, która staje się częścią rzeźby.

Ludmiła Stehnova była rzeźbiarką. Rzeźba nosi tytuł „Krystyna się żegna”. Praca jest niewielka. Artystka wykonała ją z brązu, gipsu i drewna. Składa się z kilku elementów. W dolnej części znajduje się sześcienny postument. Do jego górnej części przymocowane są kolejne elementy. Na pierwszy rzut oka tylko jeden coś przypomina. Jest to fragment postaci kobiecej, przedramię i głowa. Kobieta wyciąga rękę ku górze. Wygląda jakby do kogoś machała. Wykonuje gest pożegnania. Z boku znajduje się trzeci element. Trudno w nim cokolwiek rozpoznać. Być może przedstawia dolną część korpusu kobiety. Być może przedstawia fragment sukni.

Maciej Cholewiński

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN