Zbigniew Tymoszewski
Autoportret
| Datowanie: | ok. 1950 |
| Technika: | rysunek |
| Materiały: | ołówek, karton |
| Rozmiar: | wys. 32,5 cm, szer. 24,5 cm |
| Sposób nabycia: | zakup |
| Data nabycia: | 1978 |
| Numer inwentarzowy: | MS/SN/RYS/742 |
Opis dzieła
Wykonany ołówkiem na kremowym kartonie „Autoportret" powstał najprawdopodobniej w okresie studiów malarskich, które Zbigniew Tymoszewski odbywał w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych lub tuż po ich zakończeniu w 1952 roku. Będąc na ASP, artysta uczęszczał do pracowni Jana Cybisa – słynnego kolorysty. Uchodził za jednego z jego najzdolniejszych uczniów. W jego wczesnych pracach widoczne są wpływy mistrza, jednak Tymoszewskiemu udało się wypracować własny, niepowtarzalny styl.
Prezentowany rysunek ukazuje popiersie autora w ujęciu frontalnym. Zarys postaci określony został mocnym momentami konturem, wypełnionym pionowymi i poziomymi pociągnięciami ołówka. Tworzą one wrażenie faktury, która z czasem stanie się istotnym aspektem malarskich prac artysty. Prawa strona twarzy ginie w cieniu rzucanym przez asymetrycznie ułożony beret, nadając fizjonomii młodego artysty wyraz surowości i dramatyzmu. W ciemności ukryte są również oczy, w których dostrzec można niepokój i lęk podszyte smutkiem, jak gdyby zapowiedź tragicznej samobójczej śmierci autora. Autoportret, obok pejzażu i martwej natury, był jednym z motywów najchętniej podejmowanych przez Tymoszewskiego w okresie studiów i tuż po nich. Znane są przede wszystkim jego malarskie ujęcia tego tematu, utrzymane w ciemnej zgaszonej kolorystyce i podobnie ascetyczne jak omawiany rysunek. Tadeusz Dominik – kolega artysty z Akademii, określił ten okres w twórczości Tymoszewskiego „figuracją analityczną”, zwracając uwagę na unikatowe piękno zawarte w surowości powstających wówczas autoportretów.
Dorota Stolarska-KultysOpis prosty
„Autoportret" został wykonany ołówkiem na kremowym kartonie. Praca powstała najprawdopodobniej w okresie studiów malarskich lub tuż po nich. Zbigniew Tymoszewski odbywał je w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Prezentowany rysunek ukazuje autora od przodu. Zarys postaci wyznacza kontur. Wypełniają go pionowe i poziome linie. Tworzą one wrażenie faktury. Prawa strona twarzy ginie w cieniu. Jej wyraz jest surowy i dramatyczny.
Dorota Stolarska-Kultys
Opis dla osób ze spektrum autyzmu
Zbigniew Tymoszewski był malarzem. Malował różne przedmioty, pejzaże, portrety, akty. Czasem również rysował. Praca jest właśnie rysunkiem wykonanym ołówkiem. Widzimy autoportret artysty. Tymoszewski narysował siebie - mężczyznę ubranego w sweter, w berecie. Tło jest całkowicie puste. Jest dla artysty nieważne, interesuje go tylko postać człowieka. Gdyby artysta pomalował rysunek farbami, powstałby obraz.
Maciej Cholewiński, konsultacja ekspercka: Aleksandra Oszczęda.
Audiodeskrypcja
Autor: Zbigniew Tymoszewski
Tytuł: „Autoportret”
Wymiary: wysokość 32,5 cm, szerokość 24,5 cm
Technika: rysunek ołówkiem na papierze
Rok powstania: około 1950
Praca przedstawia monochromatyczny autoportret artysty na pionowym, prostokątnym kartonie. Rysunek jest prosty, formy nieco zgeometryzowane. W centrum przedstawiony został mężczyzna en face od połowy klatki piersiowej do czubka głowy. Mężczyzna ma na sobie beret, przekrzywiony w prawą stronę i prostą, ciemną koszulkę. Twarz mężczyzny ma kształt pionowo ustawionej elipsy, nos przypomina ostrosłup. Oczy są głęboko osadzone, a brwi są zaznaczone prostymi poziomymi kreskami. Krótkie włosy ledwo wystają spod beretu. Artysta operuje w rysunku prostymi, przecinającymi się liniami aby uzyskać efekt światłocienia. Światło pada z lewej strony spoza kadru, przez co część twarzy po lewej stronie jest bardziej oświetlona i rzuca cień na szyję i kawałek koszulki. Tło zapełnione zostało pionowymi, prostymi kreskami. Praca zdaje się być jedynie wprawką lub szkicem, ze względu na to, że głównym zainteresowaniem artysty było malarstwo.
Zbigniew Tymoszewski tworzył w latach 50-tych XX. wieku. Malarz inspirował się koloryzmem, w późniejszej fazie twórczości zaczął tworzyć dzieła abstrakcyjne. Operował intensywnymi kolorami i zestawiał je ze sobą z prawdziwą dramaturgią.
Helena Sej, Agnieszka Wojciechowska-Sej, konsultacja ekspercka: Magdalena Rutkowska.
Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi
Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN
