Druki ulotne

Sposoby widzenia. Kolekcja Muzeum Sztuki w Łodzi to nowa wystawa stała kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi – wielowątkowa opowieść o sztuce XX i XXI wieku i o samym muzeum jako instytucji artystycznego eksperymentu, awangardowej myśli i solidarności. 

Wystawa koncentruje się na fenomenie widzenia – zarówno jako biologicznej funkcji, jak i kulturowego oraz politycznego aktu. Podzielona na kilkanaście tematycznych rozdziałów, prezentuje sztukę jako narzędzie poznania, zadawania pytań o to, jak i dlaczego patrzymy. Wśród poruszanych tematów znajdują się: relacja między wzrokiem a pamięcią, społeczne konteksty patrzenia, percepcja jako forma wiedzy i narzędzie oporu, a także pytania o tożsamość, cielesność i zmysłowe doświadczanie rzeczywistości.

Tytuł wystawy nawiązuje do słynnego cyklu Johna Bergera oraz Teorii widzenia Władysława Strzemińskiego. Oba te punkty odniesienia łączy przekonanie, że patrzenie nigdy nie jest neutralne – to czynność uwarunkowana kulturowo, historycznie i emocjonalnie.

Ekspozycja obejmuje dzieła m.in. Katarzyny Kobro, Marii Jaremy, Franciszki i Stefana Themersonów, Zofii Rydet, Aliny Szapocznikow, R.H. Quaytman, Katji Novitskovej, Marysi Lewandowskiej, Franka Bowlinga czy Zbigniewa Libery. Prace nie są ułożone chronologicznie – zamiast tego wystawa prowadzi widzów przez rozdziały o tytułach zaczerpniętych z prezentowanych prac, takich jak: Opis zdjęcia, Portret wielokrotny, Koło przyspieszenia, Superobiekty czy Spojrzenie jest mostem.

Ważnym kontekstem dla wystawy są „Dary przyjaźni” – blisko sto dzieł przekazanych Muzeum Sztuki przez artystki i artystów z całego świata. Ten akt solidarności przypomina o awangardowych korzeniach instytucji, która w 1931 roku zainicjowała Międzynarodową Kolekcję Sztuki Nowoczesnej właśnie dzięki darom twórców. Wśród przekazanych w 2025 roku dzieł znalazły się prace m.in. Liama Gillicka, Sharon Lockhart, Nikity Kadana, Ghislaine Leung, Kateryny Lysovenko, Goshki Macugi, Wilhelma Sasnala, Jasminy Cibic, IRWIN czy Zuzanny Janin. Część z nich będzie można zobaczyć już od października w ramach nowej wystawy stałej.

Wystawie towarzyszą dwie publikacje: albumowy katalog z esejami Mieke Bal i Łukasza Zaremby oraz antologia tekstów artystek i artystów o widzeniu, percepcji i współtworzeniu sensów. To książki, które – podobnie jak wystawa – traktują sztukę jako formę myślenia i dialogu z rzeczywistością.

 

Wystawa Sposoby widzenia. Kolekcja Muzeum Sztuki w Łodzi objęta została patronatem honorowym Marty Cienkowskiej Ministry Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Joanny Skrzydlewskiej Marszałek Województwa Łódzkiego.