Galeria fotograficzna

Sztuka Agnieszki Kurant bada to, co niewidoczne: przepływy wirtualnego kapitału, niewidzialną pracę, ukryte formy wyzysku oraz fikcje, które budują rzeczywistość. Metody tworzenia dzieł oraz ich formy służą artystce do spekulacji na temat przyszłości pracy i kreatywności, a także do obserwacji zacierającej się granicy pomiędzy tym, co naturalne i syntetyczne, ludzkie i nieludzkie. Wystawa Erroryzm skupia się na jednocześnie twórczej i niszczącej roli błędu w obliczu współczesnej automatyzacji i algorytmizacji.

Obecność błędu jest kluczowa zarówno w procesach ewolucyjnych, jak i ludzkiej kreatywności. Do wielu odkryć naukowych, które wydają się efektem racjonalnego postępu, w rzeczywistości prowadzi przypadek. Próby neoliberalnego zarządzania ryzykiem starają się usunąć błędy. Ponoszą jednak klęskę w przewidywaniu katastrof i wyników wyborów, ponieważ nie biorą pod uwagę nieracjonalności wielu ludzkich zachowań. Co jednak stanie się z kreatywnością, gdy sztuczna inteligencja zniesie nasze pomyłki i przestaniemy błądzić? W jaki sposób będziemy dochodzić do nowej wiedzy lub tworzyć kulturę? Pytając o wartość błędu, Kurant kontynuuje namysł nad drogami ewolucji społeczeństw.

Dzieła artystki zadają pytania o pozycję jednostki wobec zjawiska inteligencji zbiorowej. Termin ten odnosi się do procesu podejmowanych grupowo decyzji oraz do nowych form, które wyłaniają się w wyniku oddziaływania pomiędzy tysiącami lub milionami ludzi, zwierząt, cząsteczek czy bakterii. Zjawisko to występuje zarówno w Internecie, w świecie insektów oraz pomiędzy neuronami w mózgu. Ukazuje ono, że całość to więcej niż tylko suma części. Działania Agnieszki Kurant oparte są często na przewrotnym użyciu strategii crowdsourcingu, która przekracza granice geograficzne i gatunkowe. Krytykują współczesny kapitalizm oparty na wykorzystywaniu pracy całego społeczeństwa w globalnej fabryce, której produktem są cyfrowe ślady pozostawione przez nasze zachowania i emocje.

Utowarowienie dotyczy dziś nie tylko świata dóbr materialnych i usług, ale przede wszystkim informacji. To one są kluczem do tworzenia symulacji przyszłości. To, czego nie potrafimy przewidzieć, próbujemy obliczyć z pomocą algorytmów. Artystka problematyzuje metody przewidywania przyszłości i krytycznie przygląda się teoriom rozwoju ukształtowanym przez kolonializm i neoliberalizm. W kręgu jej zainteresowań znajdują się również działania firm ubezpieczeniowych spekulujących ryzykiem, sposoby handlowania niewiadomym i przyszłością. Dane stały się obecnie najważniejszym współczesnym kapitałem oraz kolejnym – po węglu i ropie – surowcem, który napędza wyniszczający planetę system ekonomiczny. Artystka analizuje, w jaki sposób wpływają one nie tylko na to, co wirtualne, ale również materialne, organiczne i mineralne.  

Dzieła na wystawie są efektem nieustannie zachodzących procesów oraz zbiorowej pracy całych społeczeństw. Para-geologiczne struktury, kopce tworzone przez termity, obrazy zapożyczone z naukowych symulacji i te generowane z pomocą algorytmów. Wszystkie one podważają idee indywidualnego autorstwa oraz stabilnej, skończonej formy. Kurant wskazuje na podobieństwa pomiędzy sposobami, w jakie różne formy wyłaniają się w biologicznych, społecznych i wirtualnych systemach. W jej ujęciu, minerał krystalizuje się analogicznie do ewolucji znaku i języka, cyrkulacji memów, plotek czy rozwoju ruchów społecznych oraz idei. Wystawa prezentuje różne stadia powstawania, przemian i rozkładu form, które odzwierciedlają i komentują drogi kształtowania się społeczeństwa.

Agnieszka Kurant jest artystką konceptualną. Zajmuje się inteligencją zbiorową, inteligencją pozaludzką (od mikroorganizmów po sztuczną inteligencję) oraz wyzyskiem kapitału społecznego w późnym kapitalizmie. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Łódzkim, fotografię w PWSFTiTv w Łodzi oraz kreatywne kuratorstwo (creative curating) w londyńskim Goldsmith College. Kurant jest laureatką LACMA A + T Award 2020, Frontier Art Prize 2019 oraz Pollock-Krasner Award 2018. Obecnie jest stypendystką Berggruen Institute w Los Angeles. W latach 2018-2019 była artystką rezydentką MIT Center for Art, Science and Technology. Jej prace prezentowano ostatnio między innymi na Biennale w Istambule, MoMA w Nowym Jorku, Kunsthalle Wien, De Young Museum w San Francisco, Milano Triennale, Jameel Art Center w Dubaju oraz w MOCA Toronto. W 2021 roku Kurant zrealizowała projekt dla MIT List Visual Arts Centre w Cambridge, a w 2015 roku projekt na fasadzie Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W 2010 roku reprezentowała Polskę na Biennale Architektury w Wenecji (wraz z Aleksandrą Wasilkowską). Jej prace były również prezentowane w Sculpture Center w Nowym Jorku; Palais de Tokyo w Paryżu, Guggenheim Bilbao, Witte de With w Rotterdamie, Moderna Museet, Whitechapel Art Gallery w Londynie, Cleveland Biennial; MUMOK w Wiedniu, The Kitchen w Nowym Jorku, Bonner Kunstverein; Grazer Kunstverein, Kunsthalle Meinz, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, MOCA Detroit, CAC w Cincinnati, Mamco w Genewie, Frieze Projects w Londynie, Stroom den Haag, Biennale Performa, Momentum Biennale oraz CSW Zamek Ujazdowski. W listopadzie 2021 nowy projekt artystki zostanie zaprezentowany w Castello di Rivoli w Turynie. Monografia Kurant zostanie wydana przez Sternberg Press i MIT Press jesienią 2021 roku.