Gerhard Ruehm

Banknotenlied 3

Udostępnij:
Datowanie: 1994
Technika: kolaż
Materiały: karton, papier, farba graficzna
Rozmiar:wys. 30 cm, szer. 40 cm
Sposób nabycia:dar
Numer inwentarzowy: MS/SN/RYS/2200

Opis dzieła

W kolażach z cyklu Banknotenlied, podobnie jak w pracach z innych serii, artysta wykorzystuje zapis nutowy i sięga do niemieckojęzycznej spuścizny kulturowej i historii, prowadząc refleksję nad tożsamością społeczeństwa. W tym przypadku strofy pieśni pochodzących z pierwszej połowy XIX wieku, czyli z czasu przed proklamacją II Rzeszy, zostają zestawione z banknotami wydrukowanymi w okresie Republiki Weimarskiej.

W Banknotenlied 2 artysta wykorzystuje fragmenty pieśni Czymże jest ojczyzna Niemca?, napisanej przez Ernsta Moritza Arndta w 1813 roku. Wyraźnie sugeruje ona ideę jedności obszarów niemieckojęzycznych, zachęcając do ich konsolidacji. W Banknotenlied 3 artysta sięga po fragmenty Pieśni Niemców autorstwa Augusta Heinricha Hoffmanna von Fallerslebena z 1841 roku, podkreślającej walory niemieckiej ojczyzny, gloryfikującej i niejako mitologizującej wyobrażenie o niej. Zapis nutowy i poszczególne strofy tych dwóch pieśni zostały połączone z banknotami wydrukowanymi w okresie hiperinflacji w Niemczech. Jeden z nich to bardzo wysoki nominał o wartości pięciu milionów marek, pozostałe dwa banknoty to rentenmarki, przejściowa waluta, wprowadzona w celu przezwyciężenia hiperinflacji przez władze Republiki Weimarskiej.

Zestawienie to można interpretować jako wskazanie czynników, które przygotowały grunt dla nazizmu w Niemczech. Z jednej strony artysta wskazuje na proces tworzenia się niemieckiego państwa, z drugiej ilustruje kryzys gospodarczy, który doprowadził do utraty zaufania do liberalnych instytucji. Rühm zwraca uwagę na znaczenie performatywnej (sprawczej) funkcji języka w procesie konstruowania idei narodu niemieckiego, na to, że przemiany rzeczywistości dokonywały się przy pomocy aktu werbalnego. Szczególnie widoczne jest to w pracy Banknotenlied 2, gdzie wielokrotnie powtarzana jest fraza refrenu: Das soll es sein (Tak być powinno). Dzięki melodii przekaz słowny wpada w ucho, a następnie zostaje zapamiętany, powtórzony i uwewnętrzniony.

Maria Franecka

Gerhard Ruehm

Gerhard Rühm urodził się w Wiedniu. Jest wykształconym pianistą, kompozytorem i artystą sztuk wizualnych. W jego interdyscyplinarnej twórczości ważną rolę odgrywa również literatura. Na jego wcześniejszą twórczość wpłynęły eksperymenty Johna Cage’a, a także utwory literackie tworzone przez dadaistów. Jest współzałożycielem Wiener Gruppe, której performatywne działania współtworzą kanon niemieckiej literatury. Od lat 70. w swojej pracy porusza również tematy społeczne. Otrzymał tytuł profesora Die Hochschule für bildende Künste Hamburg, gdzie pracował przez 20 lat. Austriacka Biblioteka Narodowa zakupiła w 2012 roku jego...

Powiązane dzieła
Zasoby - elementy zespołu
Inne dzieła tego artysty / artystki
Dzieła w tej samej kolekcji