Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Martwa natura Stanisława Zalewskiego spoczywa na pomarańczowej, bliskiej czerwieni, płaszczyźnie. Stół-podest postawiono gdzieś pomiędzy; część kompozycji znalazła się na zewnątrz. Tło jest chmurne i nieprzyjemne. Druga połowa została tu, w pomieszczeniu – żółty kwiat rzuca cień na ścianę, z prawej strony zarys czegoś – ukłon w kierunku abstrakcji? Martwa natura namalowana przez Zalewskiego ma tylko dwa nieruchome elementy: wazon i szklankę na spodeczku. Pozostałe wyglądają, jakby wiatr miał je zdmuchnąć, cytrynę przetoczyć, doniczkę przewrócić. Po części już się tak stało: widać też kilka kolorowych płaszczyzn, mieszają się ze sobą; być może, zanim zawiał wiatr, były realnymi, rozpoznawalnymi przedmiotami? „Biorę to, co mi się podoba, a nie to, czym mnie częstują”, mawiał artysta, uczeń twórców „tradycyjnych” Malczewskiego i Lentza i współpracownik awangardowych Formistów, i takich samych w duchu ugrupowań – Blok i Praesens.

Maciej Cholewiński (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 350).