Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Kompozycja ustawiona jest w pionie. Spoczywa na szarym, jednostajnym tle. Widać blisko trzydzieści figur – kwadratów, prostokątów i kół, które łączą się ze sobą w większe całości, niekiedy o zróżnicowanych kolorach. Jest czerwień, dużo bieli i dla kontrastu czerń i tylko jeden maleńki niebieski element. Formy koliste wydają się być mało stabilne, te oparte na kątach prostych wręcz przeciwnie: są statyczne, nieporuszone, niewzruszone. Każdy obraz abstrakcyjny jest ćwiczeniem wyobraźni. Kiedy umysł spotyka nieznane usiłuje przyporządkować je do rzeczy, które już zna, widział, rozpoznaje. Kierunek opowiadanej przez artystkę historii płynie z góry do dołu. Jest jak ilustracja newtonowskiego prawa ciążenia.

Maciej Cholewiński (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 322).

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Szwajcarska artystka, zajmowała się malarstwem, rzeźbą oraz tańcem. Jest jedną z głównych przedstawicieli abstrakcji geometrycznej XX wieku. Wykładała projektowanie tkanin w Akademii Sztuk Stosowanych w Zurychu. Poślubiła dadaistę Jeana Arpa, z którym stworzyła również duet artystyczny.

Sophie Taeuber-Arp w 1930 roku namalowała obraz „Kompozycja". Praca ta należy do nurtu abstrakcji geometrycznej. Na płótnie artystka namalowała figury geometryczne: koła i kwadraty. Zostały one zakomponowane w pionie, pasowo (Koła i kwadraty artystka namalowała od góry do dołu płótna. Takie same figury geometryczne namalowane są jedne pod drugimi). Poszczególne elementy sprawiają wrażenie jakby spadały z powierzchni płótna. Gdyby domalować kolejne figury geometryczne, to zabrakłoby płótna, kolejne koła i kwadraty wyszłyby poza ramę obrazu. Figury geometryczne są skontrastowane pomiędzy sobą pod względem koloru, wielkości i wypełnienia lub jego braku. Koła i kwadraty są pomalowane na biało, czarno, czerwono. Koła wydają się być bardziej dynamiczne niż kwadraty. Tylko jedno koło ma kolor niebieski. Wszystkie elementy zostały umieszczone na płótnie w kolorze neutralnej szarości. Artystka podarowała swój obraz do Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej Muzeum Sztuki w Łodzi.

Autorka skryptu: Maja Pawlikowska

Opis dzieła:
● to obraz, namalowany farbami olejnymi na płótnie;
● jest to obraz abstrakcyjny → nie przedstawia rzeczy, roślin, zwierząt ani ludzi;
● składa się z figur geometrycznych; są to:
- 32 kółka, różnej wielkości,
- małe kwadraty
● największe kółka znajdują się na środku
● niektóre figury stykają się ze sobą
● figury są w kolorach: szarym, białym, czarnym, czerwonym, niebieskim;

● tło obrazu jest szare.

Autorka skryptu: Małgorzata Wiktorko

Autor: Sophie Taeuber – Arp

Obraz: „Kompozycja"

Technika: malarstwo olejne na płótnie 

Rok powstania: 1930

Wymiary: wysokość 54,5 cm; szerokość 45,5 cm

Ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi

Obraz jest abstrakcyjny. Składa się z blisko 30 figur: kwadratów, prostokątów i kół, które łączą się ze sobą w większe i mniejsze układy. Kierunkiem dominującym jest pion. Figury rytmicznie układają się w sześć podłużnych pasów. Niektóre zdają się obsuwać, spadać, inne wznosić się lub podskakiwać. Kolorystyka obrazu jest kontrastowa. Na jednolicie szarym tle wyróżniają się figury białe, czarne i czerwone, występuje jeden element w kolorze niebieskim. 

Środek obrazu, a zarazem oś kompozycji wyznacza pionowy pas utworzony z pięciu dużych kół. Wszystkie są tej samej wielkości, o średnicy ok 7cm. Na górze widnieją dwa koła białe styczne ze sobą, poniżej jedno białe i dwa koła czarne, również styczne. Po lewej stronie od pasa dużych kół wibruje układ trzech pasów utworzonych z zestawienia ze sobą samych kwadratów. Kwadraty są niewielkie, ich ściana ma niecałe 2 cm i przypominają nieco fragment migotliwej mozaiki. Pas kwadratów najbliższy centrum obrazu składa się z czterech kwadratów. Pierwszy jest biały, poniżej dodano trzy kwadraty: jeden o czarnym konturze bez wypełnienia i przylegające do niego dwa kwadraty czarne, które połączone w ten sposób tworzą czarny prostokąt. Kolejny pas to migotliwa seria siedmiu biało wypełnionych kwadratów, jednego o białym konturze i jednego o konturze czerwonym bez wypełnienia. Pas najbliższy lewej krawędzi zdominował kolor czerwony. Od góry widnieją trzy kwadraty o czerwonym konturze, a jeden cały wypełniony czerwonym kolorem został umiejscowiony na dole, blisko lewego dolnego rogu.

Po prawej stronie obrazu namalowano dwa pasy złożone z niewielkich kółek o średnicy ok. 2 cm. Bliżej centrum pas składa się z dwóch stycznych ze sobą czarnych kółek, poniżej jedno o czerwonym konturze, dwa wypełnione na czerwono i w odległości kilku centymetrów jeszcze jedno czerwone kółko. Ostatni z pasów to zestaw czterech kółek umiejscowionych w dolnej prawej ćwierci kompozycji. W tym pasie namalowano jedyny element w kolorze niebieskim: niebieskie kółko, poniżej dwa kółka białe styczne ze sobą, a najniżej koło o białym konturze.

Sophie Taeuber-Arp (1889 -1943) była szwajcarską malarką, rzeźbiarka i tancerką. Uznawana jest za jedną z czołowych przedstawicielek nurtu abstrakcji geometrycznej XX wieku. 

Od połowy drugiej dekady XX wieku artystka związana była z ruchem Dada w Zürichu, gdzie poznała swojego późniejszego męża – artystę Hansa Arpa. W tym czasie, odróżniając się od dadaizmu, zaczęła wykonywać pierwsze prace abstrakcyjne i geometryczne. Sztukę geometryczną realizowała nie tylko w malarstwie, ale również w rzeźbie i w rzemiośle artystycznym. Jako członkini artystycznych grup była aktywną uczestniczką ruchu awangardowego w Paryżu. Dziś jej podobizna ozdabia szwajcarskie banknoty o nominale 50 franków.

Autorka skryptu: Maria Wasińska-Stelmaszczyk

Konsultacja: Robert Więckowski

Tyflografika:

Wymiary: zgodne z oryginałem

Technika: druk strukturalny UV

Opracowanie: Karolina Banaszkiewicz-Badura „Gimnastyka wyobraźni”

Druk: SCORPIO Sp. z o.o.

Konsultacja tyflografiki: Magdalena Rutkowska