Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Zainteresowanie Brzeskiego miastem oraz techniką kolażu fotograficznego wiąże się z pobytem artysty w Paryżu, gdzie pracował jako fotomontażysta tygodnika "Vu". Po powrocie do Polski w 1930 r., Brzeski nawiązał współpracę z popularnymi w kraju magazynami, m.in. "As i Tajny detektyw".

Narodziny robota to cykl kolaży, w których, za pomocą awangardowej stylistyki, artysta konstruuje wizję stechnicyzowanej przyszłości. Choć poszczególnym pracom nie sposób odmówić wizualnej atrakcyjności, w „modernizującej się” rzeczywistości Brzeskiego erotyzm i urok cywilizacyjnego postępu miesza się z poczuciem alienacji i grozy. Wszak tytułowy robot to – wedle dramatu Karela Čapka, którego zwykło się uważać się za autora tego terminu – współczesny golem, maszyna o ludzkich cechach, skazana na bunt przeciwko swym panom.

Cyklowi kolaży towarzyszył autorski komentarz opublikowany na łamach "Kuriera Literacko-Naukowego", w którym artysta ostrzegał: „Praca tych ludzi, którzy jeszcze nie zostali zastąpieni przez maszynę, została zorganizowana na wzór maszyn”.

Krzysztof Kościuczuk (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 780-781).