Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Godzinny film to portret brzucha artystki w zaawansowanej ciąży. Kamera zarejestrowała drobne ruchy płodu, delikatne gesty ręki gładzącej brzuch, rytmiczny ruch oddechu. Wideo było przełomem w filmie eksperymentalnym i sztuce konceptualnej. Artystka wprowadziła zagadnienia związane z kobiecą pracą reprodukcyjną oraz pracą troski w dziedzinę twórczości zdominowaną wówczas przez mężczyzn.

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Artystka Mary Kelly robi filmy eksperymentalne.

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Film Mary Kelly Antepartum (Przed porodem) pokazuje czarno-białą rejestrację zaawansowanej ciąży artystki. Kadr obrazu przedstawia tylko brzuch kobiety i jej ręce, które go dotykają, czasem widoczne są minimalne ruchy płodu. Zapis z kamery trwa niecałą godzinę, jest monotonny, nic się nie wydarza, nie ma żadnej fabuły, opowiadanej historii, minimalistyczny w doborze środków wyrazu. Kult ciąży i macierzyństwa jest bardzo widoczny we współczesnej kulturze. Filmowe obrazy pokazują tylko brzuch kobiety i jej ręce. Ręce dotykają i gładzą brzuch, czasami widać jak dziecko w brzuchu się porusza. Film trwa niecałą godzinę, jest nudny, nie ma w nim żadnej opowieści, historii. Nie ma innych elementów, które pokazują temat pracy. Podziw dla kobiet w ciąży, a później dla macierzyństwa widać w społeczeństwie. Kobiety ciężarne, a później matki niemowląt traktowane są wyjątkowo. Artystka zastanawia się nad tym problemem, sprowadza go do czystej biologii, odrzuca emocje. Z jednej strony film pokazuje pierwszy kontakt matki z nienarodzonym dzieckiem, a z drugiej kobietę jako rodzaj maszyny reprodukcyjnej, która ma za zadanie wyprodukować nowego człowieka.Mary Kelly to jedna z najważniejszych, współczesnych artystek konceptualnych. Jej twórczość opiera się o ruch feministyczny, psychoanalizę oraz eksperymenty filmowe. Kształciła się w Stanach Zjednoczonych, we Florencji i w Londynie. Jest ona feministką, uważa, że podświadomość człowieka, jego rozum i emocje mają wpływ na postępowanie. Lubi robić dziwne filmy, robi eksperymenty z kamerą. Jako jedna z pierwszych realizowała projekty dotyczące traktowania człowieka w pracy ze względu na płeć. Jej głośny projekt Nocne sprzątanie opowiadał o pracy sprzątaczek w trakcie ich walki o to by mogły stworzyć własne związki zawodowe, by mogły walczyć o własne prawa. Stworzyła również wieloletni projekt Przed porodem i Po porodzie, które opowiadały o roli kobiety jako matki i jako ciała, które chroni nowe, nienarodzone ciało.

Autor skryptu: Maja Pawlikowska

Film Przed porodem (Antepartum, 1973) rejestruje stan zaawansowanej ciąży artystki. Kadrowanie ujmuje wyłącznie brzuch kobiety i powtarzalne sekwencje gładzenia go jej ręką. Efekt monotonii potęguje minimalizm obrazu i zapętlenie filmu. Poza gestem ręki i delikatnymi poruszeniami płodu scena pozbawiona jest jakiejkolwiek ekspresji i odniesień do indywidualnej (auto)biografii. Artystka użyła konceptualnego, minimalistycznego języka eksperymentalnego filmu do przechwycenia jednego z najbardziej zmitologizowanych toposów kultury – ciąży i macierzyństwa. Jej sposób filmowania tworzy efekt wyobcowania, utrudniając potencjalną identyfikację odbiorczyń i odbiorców z tradycyjnymi narracjami i emocjami związanymi z tematem. Dystans służy do sprowokowania krytycznych pytań o ideologię „naturalnego macierzyństwa”. Skłania do spojrzenia na ciążę jako rodzaj nie tylko biologicznie, ale i społecznie definiowanej pracy i maszyny reprodukcyjnej.

Joanna Sokołowska