Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Obie prezentowane prace powstały z myślą o publikacji w kolorowym, ilustrowanym magazynie „As” wydawanym od 1935 roku przez koncern „Ilustrowanego Kuryera Codziennego”. Brzeski był związany z wydawnictwem od drugiej połowy lat 30. Początkowo jego rysunki zdobiły okładki i strony wydawanych przez koncern pism, z czasem artysta stał się odpowiedzialny za całą szatę graficzną magazynów drukowanych rotograwiurowo. Na łamy projektowanych tygodników wprowadził kolaż i fotomontaż, którym zafascynował się podczas pobytu w Paryżu w latach 1929-1930. Praca dla „Ilustrowanego Kuryera Codziennego” dała mu możliwość przeszczepienia nowej techniki na grunt polskiej prasy wysokonakładowej. Awangardowy rodowód artysty przejawiał się nie tylko w stosowaniu fotomontażu, ale także w oryginalnym stylu łamania kolumn czy eksperymentach z krojem pisma. Brzeski był odpowiedzialny za całą stronę wizualną tygodnika „As” wzorowanego na wytwornych magazynach zagranicznych. Pismo skierowane przede wszystkim do kobiet prezentowało najnowsze zagraniczne trendy w modzie, poruszało tematy społeczne i kulturalne, wiele miejsca poświęcało tematyce związanej z kinem, które w latach 30. stało się jedną z najpopularniejszych masowych rozrywek. Na okładkach pojawiały się fotografie gwiazd, fotosy z filmów, zdjęcia propagujące nowoczesny styl życia, a także projektowane przez Brzeskiego fotomontaże. Podobnie jak w omawianym projekcie, punktem centralnym montaży była często nazwa magazynu „As”, w którą autor wkomponowywał elementy nawiązujące do treści numeru.

Kolaż „Mężczyźni wolą blondynki" powstał jako ilustracja do artykułu o takim samym tytule, zamieszczonego w trzecim numerze tygodnika z 1935 roku. Kompozycja łączy geometryczny rysunek koła z fotografią ukazującą blondwłosą kobietę w kapeluszu z szerokim rondem. Twarz postaci ze zdjęcia została wycięta i przeniesiona poza granicę okręgu. Rozczłonkowany portret przypomina manekina. Artykuł podejmuje zawartą w tytule tezę i odwołując się do kobiecych postaci historycznych i współczesnych, próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy mężczyźni faktycznie wolą blondynki. Na stronie tygodnika, oparta na kole ilustracja tworzy konstruktywistyczną kompozycję z tytułem rozdzielonym ukośną linią i koresponduje z umieszczoną niżej fotografią Hanki Ordonówny w ogromnym kapeluszu. Stanisław Czekalski w książce „Awangarda i mit racjonalizacji" dostrzega w pracy „Mężczyźni wolą blondynki" wpływy „fotoplastyki” László Moholy-Nagya, widoczne także w fotomontażu otwierającym, zrealizowany przez Brzeskiego w 1933 roku, film „Beton".

W latach 30. fotomontaż i kolaż idealnie wpisywały się w nowoczesny wizualny język kultury masowej, były formą najlepiej oddającą dynamikę wielkomiejskiej cywilizacji i społeczeństwa urzeczonego jej zdobyczami. Wysokonakładowa prasa, podobnie jak reklama, które stanowiły nowoczesne formy komunikacji były dla nich doskonałym środowiskiem i przyczyniły się do ich upowszechnienia i umasowienia.

Dorota Stolarska-Kultys

Obie prace powstały z myślą o publikacji w kolorowym magazynie „As”. Wydawano go od 1935 roku. Pismo było skierowane przede wszystkim do kobiet. Prezentowano w nim modę, pisano o kulturze i obyczajach. Na okładkach pojawiały się fotografie gwiazd i fotosy z filmów. Zamieszczano też zdjęcia ukazujące nowoczesny styl życia. Czasem zdobiły je kolaże. Ich autorem był Brzeski. Artysta łączył w nich elementy wycięte z różnych fotografii. W centrum pracy była często nazwa magazynu „As”. Artysta wzbogacał litery obrazkami. Nawiązywały one do treści numeru. Przykład takiego działania stanowi omawiany projekt.

Praca „Mężczyźni wolą blondynki" to ilustracja do jednego z artykułów w magazynie „As”. Artysta połączył rysunek koła z fotografią. Zdjęcie ukazuje kobietę o blond włosach. Postać ma na głowie ogromny kapeluszu. Jego kształt nawiązuje do rysunku. Twarz kobiety została wycięta. Znajduje się poza granicą okręgu. Przypomina manekina.

Dorota Stolarska-Kultys

Projekt pn. Cyfrowe udostępnienie zasobów Muzeum Sztuki w Łodzi współfinansowany jest w ramach Działania 2.3 Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego, poddziałanie 2.3.2 Cyfrowe udostępnienie zasobów kultury, oś priorytetowa II E-administracja i otwarty rząd Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota dofinansowania: 679 359,96 PLN