Film

Inspiracją do zrobienia wystawy "Gabinet światła" było zainteresowanie Józefa Robakowskiego, prekursora sztuki medialnej w Polsce, zagadnieniami dotyczącymi światła. Temat ten zajmował artystę począwszy od jego kultowego filmu Test (obraz będący pulsacją światła), poprzez obecność w Warsztacie Formy Filmowej, aż po wspólny projekt zrealizowany we współpracy z Paulem Sharits’em pt. "Uwaga: światło!".

Gabinet światła to ekspozycja złożona z obiektów-neonów, filmów, wideo, fotografii autorstwa między innymi takich artystów jak Bruce Checefsky, Anri Sala, Dora Maurer a także Andrzej Pawłowski, Antoni Mikołajczyk i Kazimierz Bendkowski z Warsztatu Formy Filmowej oraz przedstawicieli młodszej generacji, m.in. Stefana Nitosławskiego i Wojciecha Pusia.

Inspiracją dla wielu prac z tej wystawy, widoczną również w twórczości Józefa Robakowskiego, są projekty Czystego Kina z okresu awangardy międzywojennej lat 20., eksperymentujące z zagadnieniem światła w obrazie filmowym. Przykładem bezpośredniej inspiracji może być praca Bruce’a Checefsky’ego, który zrekonstruował zaginiony film Franciszki i Stefana Themersonów Apteka z 1930 roku. Także prezentowane na wystawie Kineformy Andrzeja Pawłowskiego z 1957 r., oparte jedynie na istnieniu światła jako źródła medialnego zdarzenia, mają swoje źródło w tradycji filmowej awangardy.

Gabinet światła prezentuje również prace artystów z kręgu Warsztatu Formy Filmowej, dla których zagadnienie światła w fotografii i filmie było kluczowe. Tak jak to ma miejsce
w prezentowanych fotografiach Partytury miast Antoniego Mikołajczyka, który efekt światła uczynił centralnym motywem całego cyklu zdjęć pod tym samym tytułem.

Wystawa została skonstruowana na bazie trzech kolekcji: Galerii Wymiany, Muzeum Sztuki w Łodzi i prywatnych zbiorów Dariusza Bieńkowskiego. Ta pierwsza nie powstałaby, gdyby nie prywatne kontakty Józefa Robakowskiego, jego relacje artystyczne z innymi twórcami, które samoistnie stały się dodatkowym tłem Gabinetu światła, tworząc prywatną historię sztuki, dzięki której możemy śledzić wymiany doświadczeń i inspiracji najważniejszych artystów ostatnich lat.

Kuratorka: Maria Morzuch
Współpraca: Józef Robakowski