Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Władysław Strzemiński nie przestawał malować obrazów figuratywnych, tworzył pejzaże i martwe natury, nawet portrety – malarstwo z natury nazywał wypoczynkowym lub eksperymentalnym. Podstawą dla tego obrazu było studium przedmiotów – butelki, jabłek, kosza, gazet. W początkach swojej twórczości Strzemiński chętnie zestawiał kontrastowe faktury – dobór przedmiotów w tej martwej naturze zdaje się być echem tego zainteresowania różnorodnością. W tej pracy widać także oddzielanie się plam barwnych od konturów – to charakterystyczna tendencja w figuralnych kompozycjach Strzemińskiego. Wynika ona z koncepcji powidoków, wedle której nie tylko kolory, ale także kształty występujące w sąsiedztwie oddziałują na siebie nawzajem. Obrazy komponowane zgodnie z zasadą powidoku są właściwie zdaniem sprawy z procesu percepcji, przedstawienie rzeczywistości jest w nich kwestią drugorzędną. Eksperymenty z przedstawieniem widzenia w malarstwie znajdą wyraz w pejzażach morskich oraz w powidokach słońca.

Anna Nawrot (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 308)

Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Obraz pod tytułem „Martwa natura". Autorem jest Władysław Strzemiński, rok powstania pracy to ok. 1930, techniką olej na płótnie, wymiary wysokość 50 cm na 62 cm szerokość.

Tematyka obrazu przedstawia typowe przedmioty w martwej naturze: naczynia i owoce ułożone na blacie wśród draperii. Sposób przedstawienia tego popularnego tematu przez Władysława Strzemińskiego odchodzi jednak od sztuki realistycznej, zbliża się do abstrakcji.Kształty są uproszczone, zgeometryzowane, kubizujące. Plama koloru i linia konturu są od siebie niezależne.

Władysław Strzemiński inspiruje się w tej pracy osiągnięciami Paula Cezanne’a i kubistów, poszukuje też własnej drogi twórczej pracując nad unizmem. Unizm jest autorska koncepcją Władysława Strzemińskiego polegającą na zunifikowaniu powierzchni płótna przy jednoczesnym natężeniu formy. Władysław Strzemiński swoje rozważania teoretyczne na temat unizmu zawarł w książce pt. „Unizm w malarstwie".

Autorka skryptu: Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk

Władysław Strzemiński namalował martwą naturę, czyli ułożone obok siebie przedmioty. Namalowana ok. 1930 roku Martwa natura składa się z bochenka chleba z odkrojoną kromką, wazonu, dużej gruszki i noża. Widzimy sposób, jak artysta pokrywał obraz farbą. Mówimy wtedy, że widzimy fakturę. Faktura to sposób nakładania farby. Tło obrazu jest podzielone na części. Każda część ma inną fakturę. Na przykład: krótkie, grube, rwane pociągnięcia białej farby nad bochenkiem chleba i drobne gęste grudki różnych kolorów poniżej chleba. Płaszczyzny koloru nachodzą na siebie. Plamy koloru są częściowo przesunięte w odniesieniu do konturu. Strzemiński odwołał się do doświadczenia naszego zmysłu wzroku. Jeżeli szybko przesuwamy nasze spojrzenie z jednego przedmiotu na drugi, to plamy koloru łączą się wzajemnie, przenikają. Na przykład: nóż przyjmuje kolor gruszki i kolor wazonu. Żółty kolor gruszki przesuwa się na biały obrus. Biały obrus wpływa na to, że gruszka też jest częściowo biała. Każdy przedmiot wpływa na wszystkie inne. Przedmioty są ze sobą powiązane. Wydaje się, że przedmioty przekraczają swoje własne granice. W ten sposób Strzemiński chciał pokazać całościowe widzenie.   

Strzemiński obserwuje naturę i przekłada ją na obraz. Artysta w obrazie układa rzeczywistość malarską - „organizm malarski” („Dualizm i unizm", 1927). Strzemiński pisze: „Dzieło sztuki jest całością organiczną wzrokową” („O nowej sztuce", 1924)

Autorka skryptu: Małgorzata Wiktorko