Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Informacje o artyście:

Tadeusz Kantor był malarzem, rzeźbiarzem, performerem i reżyserem teatralnym. Był bardzo nowatorskim twórcą. Wprowadzał nowe formy sztuki, np. malarstwo informel, happening, asamblaż. Założył swój własny teatr Cricot 2. Tadeusz Kantor przygotowywał spektakle w teatrze Cricot 2.  Sam pisał scenariusze, projektował scenografię i kostiumy oraz reżyserował. Teatr Cricot 2 był teatrem awangardowym, był znany na całym świecie.

Opis dzieła:

Rzeźba przedstawia Edgara Wałpora. Edgar Wałpor to bohater sztuki Kurka wodna. To  człowiek, który dźwiga walizki. Jedną walizkę ma w ręku, a dwie na plecach. Jest przygarbiony. Ubrany jest w płaszcz, kapelusz i buty. Wydaje się, że Edgar Wałpor jest w podróży.

Kurka wodna to sztuka teatralna. Napisał ją Stanisław Ignacy Witkiewicz. Tadeusz Kantor zainscenizował tę sztukę w Teatrze Cricot 2 w 1967 r.

Ważne informacje:

Postacie w spektaklach Tadeusza Kantora mają swoje atrybuty. Atrybut to ważny przedmiot, który pokazuje główną cechę postaci. Postacie w spektaklach Tadeusza Kantora są zrośnięte ze swoimi atrybutami. Nie można odróżnić, gdzie jest człowiek, a gdzie przedmiot. Mówi się, że to ludzie-przedmioty lub bio-obiekty. Atrybutem Edgara Wałpora są walizki. To człowiek z walizkami, czyli wieczny wędrowiec.

Przedmioty w spektaklach Tadeusza Kantora są zwyczajne. Pochodzą z życia codziennego. Często przedmioty Kantora są stare, zużyte i bez wartości. Tadeusz Kantor nazywał je biednymi. Tadeusz Kantor był zafascynowany takimi przedmiotami. Zamieniał je w dzieła sztuki.

Autorka skryptu: Luiza Łuszcz-Kujawiak

Bohaterowie spektakli Kantora to postaci o niezwykłej anatomii – ludzie-przedmioty (człowiek z deską w plecach, człowiek z krzesłem, kobieta z oknem), ludzie-atrapy (człowiek zawieszony, dzieci w wózku na śmieci), zrośnięci z konkretnymi atrybutami. Reprezentują oni świat rzeczywistości zdegradowanej i przesyconej surową prymitywnością. „Człowiek z walizkami” czyli Edgar Wałpor, bohater Kurki wodnej S. I. Witkiewicza, był jednym z ludzi wędrowców, bezcelowo krążących po marginesach społeczeństwa. „Pogrążeni w skomplikowanej anatomii ubrania, w tajnikach pakunków, tobołów, toreb, rzemyków, sznurków, chroniący głęboko swe ciała przed słońcem, deszczem i zimnem...” jak pisał Kantor, byli bohaterami prawdziwej realności. Już w przedstawieniach teatru konspiracyjnego Kantor podejmował próby określenia szczególnej roli i znaczenia przedmiotu. Wyrosła z nich późniejsza koncepcja „Realności Najniższej Rangi“, zakładała sprowadzenie bohatera do „zaambalowanej“ atrapy, zbudowanej z tego, co biedne, zużyte i niskie w wymiarze ludzkim i materialnym.

Magdalena Ziółkowska (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 426).